محمود فاضلی
کتاب «تفسیر عهد عتیق با تکیه بر روایات مرتبط با زنان» (بازخوانی نقش و جایگاه زنان در تورات) نوشته خانم نسرین حیدرزاده اصفهانی از سوی انتشارات کویر به چاپ رسید. مساله اصلی کتاب بررسی جایگاه زنان در عهد عتیق (تورات) است و عمده ترین محورهای آن شامل: 1- تفسیر رویات مرتبط با زنان در عهد عتیق 2- بررسی شخصیت زنان تاثیر گذار در تورات و 3- بررسی جایگان زنان در کتب دینی یهودیان است.
هدف این کتاب پاسخ به دو پرسش است: 1- زنان در عهد عتیق و کتب دینی یهودیان چگونه به تفسیر کشیده شده اند؟ 2- روایت مرتبط با زنان در تورات از دیدگاه پژوهشگران یهودی و مسیحی چه تفاسیری دارند؟
این کتاب به بررسی فرهنگ و قوانین یهودیان در مورد «ازدواج و مهریه، تولد نوزردان دختر، احکام سنگسار، احکام طهارات زنان، کنیزان و بردگان، ارث و اموال زنان، ناباروری زنان و احکام مرتبط با امور خانه داری زنان» پرداخته است. از طرفی برموضوع تاریخ الهیات فمینیستی یهودی و شاخه های آن تمرکز کرده و در ذیل بررسی پانزده شخصیت زن در عهد عتیق، نظرات فمینیست های یهودی بیان شده است.
در نگارش این کتاب از 103 منبع فارسی، 479 منبع انگلیسی و 165 منبع الکترونیک و منابع معتبری همچون دایره المعارف، فرهنگ اعلام و تفاسیر کتاب مقدس استفاده شده است. این کتاب جلد دوم از مجموعه تفسیر کتاب مقدس به قلم همین نویسنده است. نام کتاب اول (تفسیر عهد جدید با تکیه بر روایات مرتبط با زنان) بود که در آبان 1400 توسط انتشارات کویر چاپ شد. در آن کتاب نویسنده تلاش کرده است که در 432 صفحه باز خوانی نقش و جایگاه زنان در انجیل از دیدگاه پژوهشگران کتاب مقدس بپردازد.
سئوال برخی خوانندگان این است که با توجه به اینکه ما مسلمان و ایرانی هستیم تفسیر کتاب مقدس چرا امری مهم است؟ این پرسش دو دو پاسخ دارد: پاسخ اول این است که سه کتاب مقدس (قرآن، انجیل و تورات) همچون یک استعاره سه گانه و یک نقاش در سه تابلو و بوم متفاوت است. هر تابلو در نوع خود اثری منحصر به فرد به شمار می آید اما هر سه تابلو بخشی از یک اثر اثر بزرگتر است. پرسش دیگر این است که چرا مطالعات تطبیقی میان ادیان و حقوق و حقوق زنان لازم است؟ پاسخ این است که چرا تفاسیر زنان از کتاب مقدس، روشی برای ارتباط و همبستگی میان دین داری و احقاق حقوق زنان است. این تفاسیر به بازتفسیر (تفسیر مجدد) متون مقدس می پردازد و به خوانندگان زن و مرد یادآوری می کند که کتاب مقدس، نسبت به زنان در ذات خود دیدگاه مثبتی دارد.
از دیدگاه نویسنده پژوهش های نامنصفانه در حوزه تطبیقی میان ادیان به ایجاد فضای منفی در میان دین داران دامن زده و خساراتی نابخشودنی به بار خواهد آورد. برخی پژوهش ها با بی توجهی نسبت به شرایط فرهنگی یک عصر و بی توجهی به سبک فکری اندیشمندان مسیحی و یهودی نگاشته شدند و با گلچین کردن سخنان بدبینانه متکلمان و متون مذهبی، یک دین را به دادگاه برده و محکوم کردند. شایسته تر این است که برای بررسی این مساله تطبیقی در ادیان، به دلیل تنوع فکری مفسران، از تفاسیر و متون مذهبی گوناگون استفاده شود. برخی محققان مقدس، ادیان دیگر را بر اساس تفاسیر شخصی بررسی کردند، پیش از آن که نگاهی به نظرات مفسران و اندیمشندان مسیحی و یهودی بیاندازند.
برخی از پژوهش ها نیز به جای آن که برای بررسی یک مساله به کتب اصلی و منابع معتبر این دین رجوع کنند، بر متون مذهبی فرعی آن دین، مانور داده اند. در برخی از پژوهش ها نیز از کلمات جهت دهنده و بدبینانه در مقدمه، نتیجه گیری و متن پژوهش استفاده شده و پیش از تحلیل و تفسیر متون، نتیجه گیری اعلام شده است.
کتاب 802 صفحه ای «تفسیر عهد عتیق با تکیه بر روایات مرتبط با زنان» در 18 فصل به نگارش درآمده است. مهم ترین فصل های این کتاب شامل الهیات فمینیستی یهودی، درباره واژه نبیه در کتاب مقدس، زنان در کتاب سنتی یهودی، آدم و حوا در کتاب مقدس، ساره و هاجر در کتاب مقدس، همسر لوط، همسر اسحاق، همسران یعقوب در کتاب مقدس، خواهر موسی، همسر موسی و همسر هارون در کتاب مقدس» است.
................ هر روز با کتاب ................
