در آستانه زادروز استاد فقید آواز ایران، محمدرضا شجریان، کتابی که دو سال پیش به ایشان تقدیم شده، تجدید چاپ شد.

شعر سایه در موسیقی ایرانی مهدی فیروزیان

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کتاب «شعر سایه در موسیقی ایرانی» نوشته مهدی فیروزیان دومین جلد از طرحی پژوهشی است که پیش از این، جلد نخست آن با نام «موسیقی ایرانی در شعر سایه» چاپ شده و به‌زودی جلد سوم آن نیز با عنوان «گل‌های تازه» (نقد و بررسی برنامه‌ای رادیویی به همین نام با طراحی و مدیریت هوشنگ ابتهاج) منتشر خواهد شد.

موضوع اصلی کتاب «شعر سایه در موسیقی ایرانی»، شناسایی، نقد و بررسی آثاری است که آهنگ‌سازان و خوانندگان در طول نیم‌قرن با شعرهای هوشنگ ابتهاج (سایه) پدید آورده‌اند. با توجه به اینکه برخی از آثار موسیقایی مذکور در زمان مدیریت سایه بر بخش موسیقی رادیو ایران ساخته و پخش شده، نویسنده با بررسی میدانی و گفت‌وگوهای چندساله با هوشنگ ابتهاج توانسته به اطلاعات دست اولی درباره چند و چون پدید آمدن این آثار (توسط استادانی چون جواد معروفی، عبدالوهاب شهیدی، همایون خرم، نادر گلچین، محمدرضا شجریان، فریدون شهبازیان، محمدرضا لطفی، شهرام ناظری، حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان و...) دست یابد و از این اطلاعات در نگارش طرح پژوهشی خود بهره ببرد.

نقد و تحلیل اشعار سایه بخش دیگری از این کتاب را به خود اختصاص داده است.

فیروزیان همچنین در این کتاب، علاوه بر وصف ملاک‌های انتخاب شعر در موسیقی و ویژگی‌های اشعار مناسب برای تصنیف و آواز، نکات مختلفی را در مورد تلفیق صحیح و علمی شعر و موسیقی، با ذکر موارد لغزش آهنگ‌سازان و خوانندگان، مطرح کرده است که می‌تواند راهنمایی برای دوستداران پیوند شعر و موسیقی باشد.

این کتاب را انتشارات هنر موسیقی، با تغییراتی مختصر نسبت به چاپ اول، در ۶۴۰ صفحه با قیمت ۱۴۰ هزار تومان منتشر کرده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...