محمدحسین خسروپناه درباره کتاب «آنچه بر من گذشت» خاطرات عارف (علی) پاینده گفت: راوی از وضعیت زندانیان، زندانبان‌ها و تحولات زندان‌ها برای ما روایت کرده است. به طوری که کتاب یکی از منابع دست اول زندان‌های دوره پهلوی دوم است.

خاطرات عارف(علی) پاینده محمدحسین خسروپناه درباره کتاب «آنچه بر من گذشت»

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، محمدحسن خسروپناه درباره کتاب «آنچه بر من گذشت» گفت: این کتاب دربرگیرنده خاطرات عارف(علی) پاینده است که به وقایع دهه 1330 تا اواسط دهه 1360 می‌پردازد و نشان می‌دهد که پاینده تقریبا سی سال فعالیت سیاسی داشته است.

وی با اشاره به جزییات بیشتری درباره «آنچه بر من گذشت» افزود: پاینده ابتدا زندگی شخصی‌اش را مرور می‌کند و پس از آن به شرایط و فعالیت سیاسی در دهه 30 در میان جوانان و نوجوانان می‌پردازد، راوی فعالیت سیاسی را از همین رده سنی آغاز کرده و از تشکل‌هایی که آن موقع فعالیت داشتند نام می‌برد که امروز حتی نامی از برخی تشکل‌ها در تاریخ‌نگاری ما نیست، البته این موضوع بیشتر به ضعف در تاریخ‌نگاری برمی‌گردد.

مولف و پژوهشگر کتاب‌های تاریخ معاصر بیان کرد: راوی درباره بسیاری از تشکل‌ها و محفل‌های سیاسی دهه 30 توضیح می‌دهد تا به سال 49 می‌رسد و پس از آن به وضعیت زندان‌ها می‌پردازد که در آن موقع چه شرایطی داشتند و وقایع زندان، نظرات احزاب و فعالیت‌های گروه‌های سیاسی و محفل‌هایی که در زندان‌ها بود، شرح می‌دهد.

خسروپناه گفت: تصور می‌کنم پاینده از اواخر آذر 1349 به زندان می‌رود تا سال 56. برای همین بخش زیادی از خاطرات پاینده به زندان اختصاص دارد و جزو معدود اسناد و مدارکی است که درباره زندان‌های حکومت شاه در ایران نوشته شده است که شامل مشخصات کامل زندان اعم از وضعیت ساختمان و نقشه آن را توضیح می‌دهد و همچنین اطلاعاتی درباره گروه‌ها، افراد و نحوه ارتباط سازمان‌ها و احزاب زندانی شده و فعالیت آنها در محبس به ما ارائه می‌دهد.

وی درباره اطلاعات کتاب «آنچه بر من گذشت» ادامه داد: به عبارتی روایت پاینده از معدود خاطراتی است که درباره زندان‌های حکومت محمدرضا پهلوی اطلاعات خوبی دارد، از جمله درباره زندان عشرت‌آباد -می‌توانم بگویم شاید نتوانید اطلاعاتی درباره آن پیدا کنید- در این کتاب اطلاعات بسیار قابل توجهی آمده است. پاینده در زندان‌های عشرت‌آباد، قزل‌قلعه، قزل‌حضار، زندان موقت شهربانی که بعدا به کمیته مشترک شهرت یافت، زندانی بود و در پایان هم مدتی را هم در زندان اوین گذراند. وی در زندان ارتش، جمشیدیه هم دورانی را گذرانده است. در واقع او در تمام زندان‌های تهران مدتی زندانی بوده است.

این پژوهشگر تاریخ در پایان سخنانش بیان کرد: راوی وضعیت زندانیان، زندانبان‌ها و تحولات زندان‌ها را برای ما روایت کرده است. به طوری که کتاب یکی از منابع دست اول زندان‌های دوره پهلوی دوم است و اگر کسی بخواهد در این رابطه پژوهش کند، این کتاب منبع بسیار مفیدی به شمار می‌آید به جز زندان زنان که ارتباطی با آنها نداشته است.

محمدحسین خسروپناه سال‌هاست که درباره تاریخ معاصر ایران پژوهش می‌کند و حاصل کارهایش در شکل کتاب و مقاله منتشر شده است

«سازمان افسران حزب توده ایران (۱۳۲۳-۱۳۳۳)»، «هدف‌ها و مبارزه زن ایرانی از انقلاب مشروطه تا سلطنت پهلوی»، «سازمان افسران حزب توده ایران از درون و درباره سازمان درجه‌داران حزب توده ایران»، «تجربه‌ای از همگرایی زنان آسیایی: کنگره نسوان شرق»، «فرقه عدالت ایران از جنوب قفقاز تا شمال خراسان ۱۹۲۰ - ۱۹۱۷»، «نقش ارامنه در سوسیال دموکراسی ایران (۱۹۰۵-۱۹۱۱)» و... برخی از کتاب‌های وی را تشکیل می‌دهند.

................ هر روز با کتاب ...............

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...