«تاریخ ایران؛ پژوهش آکسفورد» [The Oxford Handbook of Iranian History] کتابی است درباره تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران که از دوره پارینه‌سنگی آغاز می‌شود و در کمتر از ۵۰۰ صفحه، تمام دوره‌ها را تا سال ۱۳۸۸ شمسی پوشش می‌دهد.

تاریخ ایران؛ پژوهش آکسفورد» [The Oxford Handbook of Iranian History] تورج دریایی [Touraj Daryaee]،

به گزارش همشهری آنلاین، هر فصل از این کتاب درباره بخشی از تاریخ ایران است و هر بخش را یک نویسنده است. در واقع نویسنده هر فصل، پژوهشگری است که در آن حوزه به خصوص تبحر دارد.

تورج دریایی [Touraj Daryaee]، گردآورنده این کتاب و همین‌طور نویسنده بخش مربوط به شاهنشاهی، استاد تاریخ ایران و جوامع پارسی‌زبان هاوارد سی. باسکرویل و از مدیران مرکز ساموئل ام. جردن بخش مطالعات و فرهنگ ایران در دانشگاه کالیفرنیا در ارواین است. او همچنین مدرس تاریخ جهان باستان، تاریخ ایران و ادیان ایران باستان و سرپرست مجله بین‌المللی مطالعات ایران باستان است.

دریایی، در سال ۲۰۱۰ وقتی برای انجام دادن تحقیقی به دانشگاه آکسفورد رفته بود، در کافه فروید در همان حوالی، به فکر نوشتن این کتاب افتاد. او در یک گفت‌وگوی زنده اینستاگرامی با انتشارات ققنوس، ناشر کتاب در ایران، گفت: «از آن‌جایی که کتاب‌های تاریخی ایرانی معمولا یک مولف دارند و قاعدتا آن یک نفر آن‌قدر تبحر ندارد که بتواند هم درباره تاریخ پارینه‌سنگی بنویسد، هم دوره غزنوی و هم دوره قاجار. فکر کردم خوب است از افرادی که هرکدام متخصص یک دوره تاریخی‌اند درخواست کنم بیایند تا در کنار هم یک کتاب تاریخ بنویسیم، بدین صورت که هرکس درباره حیطه تخصصی خودش مقاله‌ای بنویسد. این پیشنهاد را با انتشارات آکسفورد در میان گذاشتم و آن‌ها هم پذیرفتند.»

به گفته دریایی اگر تمام دیدگاه‌های پارانویایی را که می‌گویند یک نفر دیگر برای ما برنامه‌ریزی کرده کنار بگذاریم، می‌بینیم که تاریخ ما بر حسب وقایع تاریخی تحولاتی داشته و ما باید آن تحولات را بشناسیم و زمانی که این جامعه دوباره دچار تغییر شد، اگر ذهنیت داشته باشیم، می‌توانیم خیلی بهتر عمل کنیم.

او در گفت‌وگوی اینستاگرامیش ادامه داد: «من فکر می‌کنم تاریخ تا حدود زیادی در وطن ما، جسارتا تبدیل شده به یک توپ فوتبال سیاسی، که افرادی که می‌خواهند در مقابل یک بحث سیاسی موضع بگیرند از تاریخ، به نفع و یا علیهش، استفاده می‌کنند. تاریخ به این چیزها کاری ندارد. تاریخ هر مملکتی باید سالم نوشته شود، طوری که مثلا خواننده کتاب تاریخ ایران آکسفورد دیدی کلی از تحول ایرانیانی که در این فلات بوده‌اند پیدا کند. دریابد که ما کجا بوده‌ایم و چگونه به این‌جا رسیده‌ایم. چون در تاریخ تصادفات تاریخی بسیار کم است، و این‌که ما در این دوره این‌چنین داریم زندگی می‌کنیم، دلیلی دارد.»

محققان تاریخ ایرانی و غیر ایرانی در ۱۶ فصل این کتاب به بررسی جامع دنیای ایرانی (جیحون تا فرات) و تاریخ آن پرداخته‌ و فراتر از مرزهای دولت-ملت کنونی رفته‌اند. تاریخ ایران با مقاله‌ای درباره دوران پارینه‌سنگی و ظهور شاهنشاهی هخامنشی آغاز و با مقاله‌ای با عنوان ایران پس از انقلاب (۱۳۸۸-۱۳۵۷) پایان می‌یابد. در روزگاری که اغلب اطلاعات تاریخی‌مان از ایران، چیزی جز افسانه‌ها و روایات نامعتبر پراکنده نیست، کتابی مجمل و دقیق درباره تاریخ ایران، می‌تواند برای آگاهی از آنچه به راستی بر ایران گذشته است، راهگشا باشد.

تاریخ ایران؛ پژوهش آکسفورد را شهربانو صارمی ترجمه کرده است. انتشارات ققنوس پیش از این، کتاب شاهنشاهی ساسانی را هم از تورج دریایی منتشر کرده است.

................ هر روز با کتاب ...............

هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...
هنگام خواندن، با نویسنده‌ای روبه رو می‌شوید که به آنچه می‌گوید عمل می‌کند و مصداق «عالِمِ عامل» است نه زنبور بی‌عسل... پس از ارائه تعریفی جذاب از نویسنده، به عنوان «کسی که نوشتن برای او آسان است (ص17)»، پنج پایه نویسندگی، به زعم نویسنده کتاب، این گونه تعریف و تشریح می‌شوند: 1. ذوق و استعداد درونی 2. تجربه 3. مطالعات روزآمد و پراکنده 4. دانش و تخصص و 5. مخاطب شناسی. ...