دهمین چاپ کتاب «چنین گفت ابن عربی» اثر نصر حامد ابوزید و ترجمه سیدمحمد راستگو منتشر شد. ابوزید در این کتاب چرایی ضرورت پرداختن به ابن عربی در جهان معاصر را بحث کرده است.

به گزارش مهر، نشر نی دهمین چاپ کتاب «چنین گفت ابن‌عربی» اثر نصر حامد ابوزید، اندیشمند و قرآن پژوه معاصر مصری (درگذشته در سال ۲۰۱۰) و ترجمه سیدمحمد راستگو را در ۳۹۵ صفحه و بهای ۵۸ هزار تومان منتشر کرد. نهمین چاپ این کتاب در زمستان سال گذشته (۱۳۹۷) با شمارکان ۳۰۰ نسخه و بهای ۴۴ هزار تومان منتشر شده بود.

«چنین گفت ابن عربی» ۶ فصل دارد که عناوین آن به ترتیب عبارتند از: «از جاهلیت تا ختم ولایت»، «دیالکتیکِ پیدا و پنهان»، «بندهای مکان و فشارهای زمان»، «دیدار با ابن رشد»، «پیدایی هستی و مراتب آن» و «تاویل شریعت: دیالکتیک ظاهر و باطن». نویسنده همچنین دیباچه‌ای نیز بر کتاب دارد که در آن در سه بخش «امروز چرا ابن عربی؟»، «بازگشت به دین، کدام دین؟» و «جایگاه شیخ میانِ پیشینیان و پسینیان» چرایی پرداختن به شیخ اکبر محی الدین را توضیح داده است.

ابوزید در مقدمه خود اشاره می‌کند که آنچه او را به پژوهش درباره ابن‌عربی مجاب کرد، علاقه‌اش به شناخت بیشتر و بهتر دو قطب اصلی تاریخ تفکر اسلامی؛ یعنی «عقلانیت و معنویت» بود. او رساله دکترایش را نیز با موضوع «تاویل قرآن نزد ابن‌عربی» ارائه داده بود. رویکرد هرمنوتیکی ابوزید در مواجهه با متون مقدس و متون کهن راه را برای واکاوی سخن و منظومه فکری ابن عربی برای جهان امروز و برای انسان مدرن باز می‌کند. به باور ابوزید در عصر وانفسای برخورد تمدن فردگرای بازارپرست با تندگرایی آشوبگرا، راه سومی را در تجربه‌های عرفانی خود که در متونی چون «فتوحات مکیه» و «فصوص الحکم» و «ترجمان الاشواق» به روی کاغذ آمده، ارائه می‌کند و این راه سوم ضد نظام‌های دنیوی برخاسته از مقتضیات سیاسی و اجتماعی است.

به باور ابوزید تاویل متون و پرداختن به بطن آرا ابن‌عربی ما را با نتایج شگفت‌آوری مواجه می‌کند. در تجربه‌های روحانی اهل معنا بازار شخصی مبدل به مقولات زیبایی آفرین در سخن و رفتار می‌شود؛ وجود از هیولای مادی خود در قالب کلمه فرور ریخته و دایره اشارت‌های لطیف جایگزین سلسله عبارات جامد و یکسونگر می‌شود. به زعم ابوزید تاویل زیباشناسانه متون عرفانی بویژه آثار ابن عربی ما را به مفهوم گفت‌وگو، تفاهم و ارتباط می‌رساند و این نشانه بلوغ و رشد اندیشه اسلامی است.

بنابراین کلام و نظر ابن‌عربی در جهان یکسونگر امروز راه نجاتی است از جنگ و جدل که دامن انسان مدرن و پسامدرن را گرفته است. با ابن عربی می‌توان سیاستی عاشقانه را در پیش گرفت و کل جهان را زیر یک پرچم گردهم آورد. فراموش نکنیم که در دوران فعالیت و تفکر و سیر آفاق و انفسِ ابن عربی جهان نیز در آشوبی ناگوار به سر می‌برد. در آن زمان در فلسطین، آناتولی و آندلس، دوره اوج جنگ‌های صلیبی بود و خود ابن عربی نیز برخی از این جنگ‌ها را از نزدیک مشاهده کرد.

این قرآن پژوه مصری در بخشی از مقدمه خود بر این کتاب نوشته است: «اگر به گفته‌هایش خوب گوش دهیم؛ حتی در دنیای ما هم حرف‌هایی برای گفتن دارد. عقاید او در کتاب‌های کثیرش و ابیاتی را که او در مذهب عشق سروده و همه عقاید را در برمی‌گیرد. او می‌گوید: «قلب من صعومه راهبان و بتکده بت‌پرستان و کعبه زائران و چراگاه غزالان و الواح تورات و مصحف قرآن است. به مذهب عشقم، به هر سو که رو کند؛ زیراکه عشق، دین و ایمان من است. نظامی که ابن‌عربی آن را با نام مذهب عشق در قالب یک شعر آورده، صعومه، کعبه و بکتده و چراگاه غزالان را به یک دیده می‌نگرد، چرا که قلب عارف پذیرای همه این صورت‌های عبادی و شعائری است؛ زیراکه اصل وجود را می‌شناسد که ادیان همه بدان مربوطند. آن اصلی که ریشه همه ادیان و عقاید است، اصل رابطه حق خالق و خلق مخلوق و این رابطه همانا رابطه عشق است. «ابن‌عربی» حقیقت را بدین‌گونه می‌بیند که در آغاز عشق بوده است.»

نشر نی نخستین چاپ این کتاب را در سال ۱۳۸۶ با شمارگان دو هزار و ۲۰۰ نسخه و بهای چهار هزار و ۵۰۰ تومان در دسترس مخاطبان قرار داده بود. نشر نیلوفر نیز این کتاب را با ترجمه احسان موسوی خلخالی منتشر کرده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...