اولین کتاب آموزش نوازندگی یک ساز ایرانی که سال ۱۳۱۵ توسط علینقی وزیری از پیشگامان آهنگسازی موسیقی ایران تالیف شده بود، بار دیگر در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

دستور جدید تار علینقی وزیری

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، کتاب «دستور جدید تار» مرحوم علینقی وزیری از نوازندگان و آهنگسازان پیشگام موسیقی ایرانی که به گمان و ادعای تعدادی از کارشناسان حوزه موسیقی اولین اثر تالیفی برای آموزش یک ساز ایرانی است توسط موسسه فرهنگی هنری «ماهور» منتشر شد.

در توضیحات این کتاب آمده است: «کتاب حاضر نخستین اثر چاپ شده در داخل کشور است که به آموزش نوازندگی یک ساز ایرانی (تار) اختصاص دارد. پیش از این تاریخ در دوره قاجار نمونه آثاری تنها در حوزه تئوری موسیقی در ایران ترجمه و چاپ شده بود. علینقی وزیری نیز که پیش از سفر به اروپا بخش زیادی از کتاب «دستور تار» را تدوین کرده بود آن را در سال ۱۳۰۰ شمسی در برلین چاپ کرد.

وی چند سال پس از بازگشت به ایران کتاب‌های «سرودهای مدارس»، «دستور ویولن» و «نظریِ موسیقی» را حد فاصل سال‌های ۱۳۱۲ و ۱۳۱۳ در تهران به چاپ رساند اما «دستور جدید تار» که بخش دوم و تکمله‌ای بر «دستور تار» ِ چاپ برلین است را می‌توان نخستین اثری دانست که برای آموزش یک ساز ایرانی در داخل کشور تدوین و نت نویسی شده و در سال ۱۳۱۵ شمسی به چاپ رسیده است.»

علینقی وزیری مشهور به کلنل وزیری از موسیقیدانان و پیشگامان آهنگسازی برای اجرای ارکستر موسیقی ایرانی بود که از وی به عنوان یکی از تأثیرگذارترین هنرمندان این عرصه در تاریخ موسیقی کشورمان یاد می‌کنند که ایجاد روشی برای نت نویسی و شیوه تدوین ردیف از جمله آنهاست.

وزیری در تهران به دنیا آمد و به واسطهٔ پدرش در نوجوانی وارد ارتش شد و از همین طریق با موسیقی نظامی آشنا شد. اگر چه در باقی عمرش مدت‌ها در مناسب مختلف نظامی کار کرد و حتی به درجه کلنل هم رسید، اما علاقهٔ او به موسیقی نهایتاً بر علاقه‌اش به امور نظامی چیره شد و بیشتر عمرش را صرف موسیقی کرد.

این هنرمند که از دانش‌آموختگان مدرسه سن لویی تهران بود، در حوالی سی‌سالگی به اروپا رفت و در کشورهای آلمان و فرانسه آموزش موسیقی به روش غربی دید. وزیری پس از بازگشت به تهران، «مدرسه عالی موسیقی» را برای آموزش موسیقی به روش غربی بنا کرد. وی همچنین نت‌نویسی را در موسیقی سنتی ایرانی را ترویج و دو علامت «عرضی سری» و «کرن» را به همین منظور ابداع کرد. وزیری برای اولین بار ردیف موسیقی ایرانی را به صورت مکتوب به نت درآورد و از این طریق و نیز به واسطهٔ شاگردان بسیاری که تربیت کرد، تأثیراتی ماندگار بر موسیقی سنتی ایران گذاشت.

وزیری چندین کتاب مهم در زمینهٔ موسیقی ایرانی از جمله کتاب موسیقی نظری و راجع به زیبایی‌شناسی نوشت. البته از این هنرمند فقط چند قطعهٔ ضبط شده روی صفحه باقی مانده‌است.

این هنرمند فقید موسیقی ایرانی به عنوان اولین کسی که اعتدال مساوی را در موسیقی سنتی ایرانی ترویج کرد شناخته می‌شود. ابداعات وزیری و علاقه‌اش به ترویج روش غربی آموزش موسیقی، مورد انتقاد موسیقی‌دانان هم‌عصر او و پس از او بوده‌است، اما منتقدان در اینکه وزیری تأثیری ماندگار بر موسیقی ایرانی گذاشته هم‌نظر هستند.

................ هر روز با کتاب ...............

هنر |
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...