چهارمین چاپ کتاب «حلاج الاسرار: اخبار و اشعار» با ترجمه بیژن الهی توسط نشر بیدگل روانه بازار اندیشه ایران شد.

حلاج الاسرار: اخبار و اشعار بیژن الهی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر،‌ نشر بیدگل چهارمین چاپ کتاب «حلاج الاسرار: اخبار و اشعار» را با شمارگان هزار نسخه، ۲۲۰ صفحه و بهای ۲۸ هزار تومان منتشر کرد. چاپ نخست نشر بیدگل از این کتاب سال ۹۳ با شمارگان دو هزار نسخه و بهای ۱۶ هزار تومان منتشر شده بود. زنده‌یاد بیژن الهی (درگذشته به سال ۱۳۸۹) کتاب «حلاج الاسرار» را برای نخستین بار در سال ۱۳۶۲ منتشر کرد. سال‌های پیش از انقلاب اسلامی ایران، اشعار این کتاب از سوی انتشارات «انجمن فلسفه ایران» منتشر شده بود. زنده‌یاد الهی در مقدمه این کتاب، اشاره می‌کند که چاپ انتشارات انجمن فلسفه که در سال ۱۳۵۴ منتشر شد، بدون اطلاع او بوده و بر این اساس غلط‌های بسیار داشت.

این کتاب شامل ترجمه نثرهای عرفانی منصور حلاج و برخی اشعارش است. الهی در بخشی از مقدمه خود بر این کتاب نوشته است: «… حلاج گرچه خود زاده بیضای فارس بود، چون در واسط و بصره بار آمده بود، فارسی هیچ نمی‌دانست. شعرهای ما گزینه‌ای است از میان هشتاد و هفت پاره تازی.... نثرها نیز تاکنون رنگ چاپ را به خود ندیده بودند…»

حسین بن منصور بیضایی، ملقب به منصور حلاج، عارف نامی و شهیر قرن سوم هجری است که به جرم سخن «انا الحق» که مصداق کفرگویی به حساب می‌آمد به دار کشیده شد. البته مولانا در کتاب «فیه ما فیه» و شیخ روزبهان بقلی شیرازی در کتاب «شرح شطحیات» با تفسیر جمله «انا الحق» آن را نه مصداق خدایی بلکه مصداق بندگی محض دانستند. اکثر شاعران فارسی زبان که به عرفان نیز شهره‌اند در سروده‌های خود از حلاج نام برده‌اند.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...