کتاب «پیکار روایت: پژوهشی در روایت‌شناسی تطبیقی» نوشته شهرام دلشاد منتشر شد.
به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایسنا، این کتاب در ۱۹۸ صفحه با شمارگان ۳۳۰ نسخه و قیمت ۱۶۰ هزار تومان توسط انتشارات مروارید راهی بازار کتاب شده است.
شهرام دلشاد درباره عنوان کتاب نوشته است: روایت، عنصری جذاب و دلنشین است که بسیاری از آثار پژوهشی و ادبی معاصر، خود را وقف کشف و بررسی ابعاد و زوایای مختلف آن کرده‌اند. این عنصر که به اشکال و شیوه‌های مختلفی مورد بحث و بررسی قرار گرفته، هنوز دامنش به‌قدری پهن است که پژوهشگران زیادی می‌توانند در پهنای آن قلم‌فرسایی کنند و ایده‌های نوینی برای شناخت جامع و التذاذ بیشتر از آن مطرح سازند. این کتاب به‌نوبه خود در تلاش برای تجربه‌آزمایی بررسی عنصر روایت با استفاده از رویکردی جدید و جذاب است و با فشرده‌سازی روایت‌شناسی تطبیقی و قرار دادن آن تنها در چهارچوب تخاصم و پیکار روایی، تلاش می‌کند به مقایسه روایت‌ها برحسب تنازع و جدال بپردازد و عوامل و سنجه‌های دخیل در این موضوع را به بوته نقد بکشاند.
مفهوم پیکار روایت گرچه در آغاز مبهم و غامض به نظر می‌رسد اما مقوله‌ای فراگیر، کاربردی، عینی در فراورده‌های روایتی و مورد نیاز در روایت‌شناسی، به ویژه روایت‌شناسی تطبیقی است. زیرا ادبیات تطبیقی که غالبا به بررسی تفاوت‌ها برای رسیدن به اهداف و دستاوردهای فرهنگی و اجتماعی می‌پردازد، در واقع مسئول شرح و تحلیل پیکار میان آثار ادبی یا دیگر آثار و سوژه‌های مورد بحث است که به نوعی در تضاد و تخاصم باهم قرار دارند. هرچند تشابهات نیز در ادبیات تطبیقی مطرح می‌شود و رصد کردن آن، یکی دیگر از مأموریت‌های کلان محقق تطبیق‌گر برای دستیابی به دستاوردهای عظیم فرهنگی است، اما بخش اهم و اعظم این رویکرد زمانی است که دو اثر در عین همانندی، در پاره‌ای از جلوه‌ها در تضاد باهم قرار می‌گیرند و این جلوه‌ها هرچند کوچک و ناچیز باشند، در دستیابی به نتایج عظیم بسیار دستگیر و سودمند خواهند بود. پیکار نیز در دل همین تفاوت‌ها جان می‌گیرد و غالبا به تفاوت‌هایی می‌پردازد که صبغه تخاصمی و جدالگر دارند و غالبا به صورت خودآگاه و چه به‌صورت ناخودآگاه در پی نفی دیگری و اثبات خود هستند.
این کتاب گرچه به‌طور جزئی به پیکار روایت می‌پردازد اما در سطح کلی و فراگیر، مقوله‌ای در حوزه روایت‌شناسی تطبیقی را بررسی می‌کند که خود نیز به‌نوبه خود در دریای ادبیات تطبیقی، جزئی از اجزا به‌شمار می‌آید. دقیق‌تر این‌که، کتاب حاضر مقوله و مفهوم «پیکار روایت» را فشرده ساخته و تنها به بررسی و سنجش این مقوله در گونه‌های روایی همنوع و متخاصم می‌پردازد تا نشان دهد چگونه روایت‌ها به عنوان عناصر گنشکر و نیرومند در نزدیک‌ترین گونه‌ها و رویکردهای ادبی، با استفاده از سازوکارهایشان به نزاع و نبرد باهم می‌پردازند تا کارکردهای لازم خود را در سطوح فکری، زبانی، ادبی و اجتماعی به منصه ظهور برسانند.
کتاب پیش رو در هفت فصل که هر فصل به یک ژانر روایی اختصاص دارد، تلاش می‌کند به بررسی مقوله پیکار روایت در میان چندین نوع روایی بپردازد. نحوه انتخاب گونه‌ها بر مبنای دوره‌های زمانی مختلفی است که این گونه‌ها در آن رایج بوده و در صدر انواع ادبی قرار داشته است. غیر از هفت گونه روایی مورد بحث، می‌توان دیگر گونه‌های شناخته‌شده و ناشناخته را بر اساس مقوله پیکار، مورد بحث و بررسی قرار داد؛ اما این کتاب با توجه به دو مقوله زمان و ساختار سعی کرده است گونه‌هایی را که از جهت زمانی به دوره‌های مختلفی تعلق دارند و از نظر ساختار و ژانر و فرم از جامعیت و گستردگی بیشتری برخوردار هستند، مورد بحث و بررسی قرار دهد تا به نتایج قابل تعمیمی به دیگر دوره‌ها و انواع بررسی‌نشده دست یابد.
در نوشته پشت جلد کتاب نیز می‌خوانیم:
کتاب حاضر می‌کوشد در زمینه روایت‌شناسی تطبیقی با گرایش تطبیق و مقایسه دو یا چند روایت، به بررسی تطبیقی روایت‌ها بر اساس مهم‌ترین اصل در فرایند تطبیق یعنی پیکار میان آنها بپردازد. در این کتاب برخی از انواع داستانی در چارچوبی مشخص و متن‌شناسانه مورد بررسی نقادانه قرار گرفته است، اما این بدین معنا نیست که در دیگر انواع روایی و حتی غیرروایی شاهد پدیده پیکار نیستیم؛ بلکه پیکار یک اصل در تمامی علوم، فنون و عرصه‌های اجتماعی و سیاسی است که برخلاف دلالت خصمانه، سبب پویایی و ورزیدگی و پویندگی عرصه‌هایی می‌شود که به آن ورود می‌کند. روایت‌ها بدون پیکار به کالبد بی‌روح و کم‌دوامی تبدیل می‌شود و بسیار زود تاریخ مصرف آن به پایان می‌رسد. در مقابل، روایت‌ها در صورت تخاصم و نبرد با الگوها و نمونه‌هایی مشابه و مغایر، به عنصری قابل تأمل و مفید برای جامعه و حتی گاه به تصویری جاویدان و فرهمند تبدیل می‌شود.
................ هر روز با کتاب ...............
