مؤلف در «معدن مس سرچشمه (1357- 1345)» علاوه بر اتکا به تاریخ شفاهی، هم از منابع آرشیوی بهره جسته است و هم با استفاده از نظریه‌پردازی اقتصادی و بررسی تاریخ صنعت مس سرچشمه در چارچوب کلان‌تر تاریخ صنعت معدن در ایران موفق به ارائه روایتی انتقادی از دوران صنعتی‌سازی در ایران در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ شده است.

معدن مس سرچشمه (1357- 1345)نقش دولت، کارفرمایان و نیروی کار در شکل گیری صنعت مس ایران»[The State, entrepreneur, and labour in the establishment of the Iranian copper mining industry the sarcheshmeh copper mine]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، انتشارات شیرازه کتاب ما «معدن مس سرچشمه (1357- 1345)نقش دولت، کارفرمایان و نیروی کار در شکل گیری صنعت مس ایران»[The State, entrepreneur, and labour in the establishment of the Iranian copper mining industry the sarcheshmeh copper mine] به قلم عبدالرضا علمدار با ترجمه عطا رشیدیان را به چاپ رساند.

تاریخ‌نگاری بنگاه‌داری حوزه بالنسبه جدیدی در تاریخ‌نگاری در سطح جهانی به‌شمار می‌آید و مطرح شدن آن به عنوان حوزه‌ای مستقل یا رشته‌ای تخصصی به دهه ۱۹۳۰ بازمی‌گردد و تا سال‌ها به تاریخ شفاهی با هدف گردآوری داستان زندگی مدیران شرکت‌های موفق منحصر بود. هم آن تأخیر و هم محدود ماندن به تاریخ شفاهی به نحو اکید در مورد تاریخ‌نگاری بنگاه‌داری در ایران صادق هستند. علاوه بر این، به‌نظر می‌رسد رشد شتابان بنگا‌ه‌داری مدرن در کشور طی دو دهه ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ و سپس وقوع انقلاب ۵۷ فرصت اندکی را برای تحقیق تاریخی در این حوزه در اختیار گذاشته‌اند و نگاه جانبدارانه همچنان نگاه غالب بر این حوزه از تاریخ‌نگاری است. نگاهی که برای مدتی طولانی تنها بر سویه استثمارگرایانه بنگاه‌داری متمرکز بود و اینک چندی است که مسیر عکس را اتخاذ کرده و به ضعف‌های بنگاهداری دولتی معطوف شده‌است.

در کتاب حاضر نویسنده علاوه بر اتکا به تاریخ شفاهی، هم از منابع آرشیوی بهره جسته است و هم با استفاده از نظریه‌پردازی اقتصادی و بررسی تاریخ صنعت مس سرچشمه در چارچوب کلان‌تر تاریخ صنعت معدن در ایران موفق به ارائهٔ روایتی انتقادی شده است از دوران صنعتی‌سازی در ایران در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰.

تاریخچه معدن مس سرچشمه
منطقه مس سرچشمه از قدیم به ‌دلیل جاری بودن آبهای زنگاری‌ رنگ و تشکیل رسوبات آبی ‌رنگ در کف دره‌ ها و جویبارها مورد توجه بوده‌ است. رسوبات نمک که سولفات مس هستند، هم ‌اکنون نیز در کف آبراهه‌ های اطراف معدن قابل مشاهده‌اند. این کانسار برای اولین ‌بار توسط برادران رضایی در سال ۱۹۲۸ کشف شد.

اولین کارهای اکتشافی و پی ‌جویی در سال ۱۹۶۶ توسط سازمان زمین‌‌شناسی کشور در این منطقه انجام شد. کارهای دقیق‌‌تر اکتشافی با حفاری‌ هایی به ‌طول ۱۲۰۰۰ متر ادامه یافت. عملیات معدن ‌کاری در این معدن از سال ۱۳۴۵ با صدور پروانه اکتشاف به نام «شرکت سهامی معادن کرمان» آغاز شد.

در سال ۱۳۴۶ این شرکت به همراه یک شرکت مهندسی مشاور انگلیسی به تهیه نقشه‌‌های زمین‌‌شناسی منطقه پرداخت.

با انحلال مشارکت شرکت‌‌های‌ ایرانی - انگلیسی در سال ۱۳۴۹ ادامه عملیات اکتشافی به «شرکت سهامی معادن مس سرچشمه» سپرده شد و این شرکت توانست تا سال ۱۳۵۴ عملیات حفاری عمیقی در شبکه‌‌های ۱۰۰ متری قائم و ۵۰ متری زاویه ‌دار را به انجام رساند. در سال ۱۳۵۵، به دنبال تحولات پدید آمده در شیلی، شرکت آناکاندا از کمپانی‌های اصلی بهره‌برداری مس شیلی، طی مشارکت با «شرکت ملی صنایع مس ایران» که جایگزین شرکت سهامی معادن مس سرچشمه شده بود، طرح ۲۰ ساله بهره‌برداری از معدن و طراحی کارخانه را آغاز کرد که این برنامه‌‌ها با وقوع انقلاب اسلامی متوقف شد.

انتشارات شیرازه کتاب ما «معدن مس سرچشمه (1357- 1345) نقش دولت، کارفرمایان و نیروی کار در شکل گیری صنعت مس ایران» به قلم عبدالرضا علمدار با ترجمه عطا رشیدیان را در 250 صفحه به بهای صد و چهل هزار تومان به چاپ رساند.

................ هر روز با کتاب ................

شور جوانی در این اثر بیشتر از سایر آثارش وجود دارد و شاید بتوان گفت، آسیب‌شناسی دوران جوانی به معنای کلی کلمه را نیز در آن بشود دید... ابوالمشاغلی حیران از کار جهان، قهرمانی بی‌سروپا و حیف‌نانی لاف‌زن با شهوت بی‌پایانِ سخن‌پردازی... کتابِ زیستن در لحظه و تن‌زدن از آینده‌هایی است که فلاسفه اخلاق و خوشبختی، نسخه‌اش را برای مخاطبان می‌پیچند... مدام از کارگران حرف می‌زنند و استثمارشان از سوی کارفرما، ولی خودشان در طول عمر، کاری جدی نکرده‌اند یا وقتی کارفرما می‌شوند، به کل این اندرزها یادشان می‌رود ...
هرگاه عدالت بر کشوری حکمفرما نشود و عدل و داد جایگزین جور و بیداد نگردد، مردم آن سرزمین دچار حمله و هجوم دشمنان خویش می‌گردند و آنچه نپسندند بر آنان فرو می‌ریزد... توانمندی جز با بزرگمردان صورت نبندد، و بزرگمردان جز به مال فراهم نشوند، و مال جز به آبادانی به دست نیاید، و آبادانی جز با دادگری و تدبیر نیکو پدید نگردد... اگر این پادشاه هست و ظلم او، تا یک سال دیگر هزار خرابه توانم داد... ای پدر گویی که این ملک در خاندان ما تا کی ماند؟ گفت: ای پسر تا بساط عدل گسترده باشیم ...
دغدغه‌ی اصلی پژوهش این است: آیا حکومت می‎تواند هم دینی باشد و هم مشروطه‎گرا؟... مراد از مشروطیت در این پژوهش، اصطلاحی‌ست در حوزه‌ی فلسفه‌ی حقوق عمومی و نه دقیقاً آن اصطلاح رایج در مشروطه... حقوق بشر ناموس اندیشه‌ی مشروطه‎گرایی و حد فاصلِ دیکتاتوری‎های قانونی با حکومت‎های حق‎بنیاد است... حتی مرتضی مطهری هم با وجود تمام رواداری‎ نسبی‎اش در برابر جمهوریت و دفاعش از مراتبی از حقوق اقلیت‎ها و حق ابراز رأی و نظر مخالفان و نیز مخالفتش با ولایت باطنی و اجتماعی فقها، ذیل گروهِ مشروعه‎خواهان قرار دارد ...
خودارتباطی جمعی در ایران در حال شکل‌گیری ست و این از دید حاکمیت خطر محسوب می‌شود... تلگراف، نهضت تنباکو را سرعت نداد، اساسا امکان‌پذیرش کرد... رضاشاه نه ایل و تباری داشت، نه فره ایزدی لذا به نخبگان فرهنگی سیاسی پناه برد؛ رادیو ذیل این پروژه راه افتاد... اولین کارکرد همه رسانه‌های جدید برای پادشاه آن بود که خودش را مهم جلوه دهد... شما حاضرید خطراتی را بپذیرید و مبالغی را پرداخت کنید ولی به اخباری دسترسی داشته باشید که مثلا در 20:30 پخش نمی‌شود ...
از طریق زیبایی چهره‌ی او، با گناه آشنا می‌شود: گناهی که با زیبایی ظاهر عجین است... در معبد شاهد صحنه‌های عجیب نفسانی است و گاهی نیز در آن شرکت می‌جوید؛ بازدیدکنندگان در آنجا مخفی می‌شوند و به نگاه او واقف‌اند... درباره‌ی لزوم ریاکاربودن و زندگی را بازی ساده‌ی بی‌رحمانه‌ای شمردن سخنرانی‌های بی‌شرمانه‌ای ایراد می‌کند... ادعا کرد که این عمل جنایتکارانه را به سبب «تنفر از زیبایی» انجام داده است... ...