مؤلف در «معدن مس سرچشمه (1357- 1345)» علاوه بر اتکا به تاریخ شفاهی، هم از منابع آرشیوی بهره جسته است و هم با استفاده از نظریه‌پردازی اقتصادی و بررسی تاریخ صنعت مس سرچشمه در چارچوب کلان‌تر تاریخ صنعت معدن در ایران موفق به ارائه روایتی انتقادی از دوران صنعتی‌سازی در ایران در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ شده است.

معدن مس سرچشمه (1357- 1345)نقش دولت، کارفرمایان و نیروی کار در شکل گیری صنعت مس ایران»[The State, entrepreneur, and labour in the establishment of the Iranian copper mining industry the sarcheshmeh copper mine]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، انتشارات شیرازه کتاب ما «معدن مس سرچشمه (1357- 1345)نقش دولت، کارفرمایان و نیروی کار در شکل گیری صنعت مس ایران»[The State, entrepreneur, and labour in the establishment of the Iranian copper mining industry the sarcheshmeh copper mine] به قلم عبدالرضا علمدار با ترجمه عطا رشیدیان را به چاپ رساند.

تاریخ‌نگاری بنگاه‌داری حوزه بالنسبه جدیدی در تاریخ‌نگاری در سطح جهانی به‌شمار می‌آید و مطرح شدن آن به عنوان حوزه‌ای مستقل یا رشته‌ای تخصصی به دهه ۱۹۳۰ بازمی‌گردد و تا سال‌ها به تاریخ شفاهی با هدف گردآوری داستان زندگی مدیران شرکت‌های موفق منحصر بود. هم آن تأخیر و هم محدود ماندن به تاریخ شفاهی به نحو اکید در مورد تاریخ‌نگاری بنگاه‌داری در ایران صادق هستند. علاوه بر این، به‌نظر می‌رسد رشد شتابان بنگا‌ه‌داری مدرن در کشور طی دو دهه ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ و سپس وقوع انقلاب ۵۷ فرصت اندکی را برای تحقیق تاریخی در این حوزه در اختیار گذاشته‌اند و نگاه جانبدارانه همچنان نگاه غالب بر این حوزه از تاریخ‌نگاری است. نگاهی که برای مدتی طولانی تنها بر سویه استثمارگرایانه بنگاه‌داری متمرکز بود و اینک چندی است که مسیر عکس را اتخاذ کرده و به ضعف‌های بنگاهداری دولتی معطوف شده‌است.

در کتاب حاضر نویسنده علاوه بر اتکا به تاریخ شفاهی، هم از منابع آرشیوی بهره جسته است و هم با استفاده از نظریه‌پردازی اقتصادی و بررسی تاریخ صنعت مس سرچشمه در چارچوب کلان‌تر تاریخ صنعت معدن در ایران موفق به ارائهٔ روایتی انتقادی شده است از دوران صنعتی‌سازی در ایران در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰.

تاریخچه معدن مس سرچشمه
منطقه مس سرچشمه از قدیم به ‌دلیل جاری بودن آبهای زنگاری‌ رنگ و تشکیل رسوبات آبی ‌رنگ در کف دره‌ ها و جویبارها مورد توجه بوده‌ است. رسوبات نمک که سولفات مس هستند، هم ‌اکنون نیز در کف آبراهه‌ های اطراف معدن قابل مشاهده‌اند. این کانسار برای اولین ‌بار توسط برادران رضایی در سال ۱۹۲۸ کشف شد.

اولین کارهای اکتشافی و پی ‌جویی در سال ۱۹۶۶ توسط سازمان زمین‌‌شناسی کشور در این منطقه انجام شد. کارهای دقیق‌‌تر اکتشافی با حفاری‌ هایی به ‌طول ۱۲۰۰۰ متر ادامه یافت. عملیات معدن ‌کاری در این معدن از سال ۱۳۴۵ با صدور پروانه اکتشاف به نام «شرکت سهامی معادن کرمان» آغاز شد.

در سال ۱۳۴۶ این شرکت به همراه یک شرکت مهندسی مشاور انگلیسی به تهیه نقشه‌‌های زمین‌‌شناسی منطقه پرداخت.

با انحلال مشارکت شرکت‌‌های‌ ایرانی - انگلیسی در سال ۱۳۴۹ ادامه عملیات اکتشافی به «شرکت سهامی معادن مس سرچشمه» سپرده شد و این شرکت توانست تا سال ۱۳۵۴ عملیات حفاری عمیقی در شبکه‌‌های ۱۰۰ متری قائم و ۵۰ متری زاویه ‌دار را به انجام رساند. در سال ۱۳۵۵، به دنبال تحولات پدید آمده در شیلی، شرکت آناکاندا از کمپانی‌های اصلی بهره‌برداری مس شیلی، طی مشارکت با «شرکت ملی صنایع مس ایران» که جایگزین شرکت سهامی معادن مس سرچشمه شده بود، طرح ۲۰ ساله بهره‌برداری از معدن و طراحی کارخانه را آغاز کرد که این برنامه‌‌ها با وقوع انقلاب اسلامی متوقف شد.

انتشارات شیرازه کتاب ما «معدن مس سرچشمه (1357- 1345) نقش دولت، کارفرمایان و نیروی کار در شکل گیری صنعت مس ایران» به قلم عبدالرضا علمدار با ترجمه عطا رشیدیان را در 250 صفحه به بهای صد و چهل هزار تومان به چاپ رساند.

................ هر روز با کتاب ................

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...