کتاب «مطالعات اجتماعی در معدن طلا» از شرایط اجتماعی کار، زندگی، سواد و زنان در دهه ۸۰ حکایت می‌کند که بـه صـورت تاریخ زنده‌ای از تغییر و تحولات آن دوران است که با مقایسه در دهه بعـد متوجه تغييرات روی داده می‌شویم.
به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، این کتاب را منیژه مقصودی دانشیار دانشگاه تهران، بر اساس تجربیات میدانی در معدن قروه در کردستان نگاشته است، که در آن به مطالعه اجتماعی روستاهای اطرف معدن طلا در قروه کردستان می‌پردازد. این مطالعه بنابر درخواست شرکت بین‌المللی ریو تینتو و با روش تحقیق ارزیابی مشارکتی روستایی انجام شده است. روش نگارش این کتاب براساس تجربیات زیست محقق در میدان تحقیق است. او به فرایند انجام تحقیق اشاره می‌کند. از اولین مرحله تحقیق که نوشتن طرح تحقیق است تا سایر مراحل و تدوین نهایی آن. در این کتاب تکنیک‌های گوناگون مشارکتی شرح داده می‌شود. مراحل ارتباط محقق با اطلاع رسان‌ها یا به عبارتی با جامعه محلی، فرایند تسهیلگری و برنامه‌ریزی برای تیم تحقیقاتی شرح داده شده است.
این کتاب بر اساس تجربه زیسته تحقیقی میدانی در قروه کردستان است؛ محلی که در آنجا معدن طلا وجود داشت و طبق قراردادهای انعقادشده شرکت بین‌المللی ریوتینتو و شرکتی ایرانی به نام زرکوه مسئول عملیات استخراج، استهصال و بهره‌برداری بودند. به موازات تحقیقات مهندسی شرکت ریوتینتو برنامه‌ای بلند مدت برای مطالعات اجتماعی روستاهای پیرامون قروه که کمپ مهندسین در آنجا بود و نیز اولین محل بررسی‌های خاک شناسی برای پی بردن به لایه‌های طلا بود. بنابراین ۴ روستا در اطراف کمپ ریوتینتو قرار داشت، این روستاها به فاصله کمی از یکدیگر بودند برخی از آنها ترک زبان بودند و شیعه و برخی دیگر کردزبان و سنی؛ از جمله روستاهای داشکسن، بهارلو، نی بند و جداقایه.
این کتاب تجربه زیسته مولف در میدان تحقیق است که فراینـد یک تحقیق میـدانی را گام به گام توضیح داده است. خواننده این کتاب با چگونگی مراحل یک تحقیق میدانی آشـنا می‌شود. علاوه بر آن این تحقیق اولین تحقیقی است که بـه مـوازات مطالعات مهندسی انجام گرفته است. در سال ۸۴ و در دهه ۸۰ هیچ تحقیق اجتماعی‌ای در فضاهای مهندسی آن‌هم با چنین وسعتی انجام نگرفته بود؛ و نیز این تحقیـق(کتاب) از شرایط اجتماعی کار، زندگی، سواد و زنان در دهه ۸۰ حکایت می‌کند که بـه صـورت تاریخ زنده‌ای از تغییر و تحولات آن دوران است و با مقایسه با دهه بعـد متوجه تغييرات روی داده می‌شویم.
در فصل اول این کتاب آمده است: «هرگاه کتاب تحقیق جالبی به دستم می‌رسید، بی‌صبرانه، در فهرست مطالب آن به دنبال معرفی روش تحقیق آن می‌گشتم که چگونه و از چه طریق و چـه راه‌هـایـی ایـن تحقيـق انجام شده است. ولی کمتر کتابی به طور دقیق تمامی مراحل تحقیق را شرح داده بود. اغلب تحقیقات مكتوب فاقد مبحث روش شناسی دقیق و نیز تجربیات میدانی محققين بود. در این گونه کتاب‌ها هیچ اشاره‌ای به فرایند تحقیق میدانی نشده بود. من می‌خواستم بدانم که چگونه و از کجا و با چه شرایطی این تحقیق انجام شده است؛ در حالی که در این کتاب‌ها صرفاً به نتایج نهایی تحقیق می‌پردازنـد. بـه عبـارتی ایـن کـتاب‌هـا جنـبـه آموزشی ندارد و صرفاً برای محققين باتجربـه تـدوين شده است. در آن گزارش‌هـای تحقیقی هم که به روش تحقیق پرداخته بودند فقط به برخی از روش‌های تحقیـق اشـاره شده بود و در هیچ موردی فرایند تحقیق که جنبه آموزشی دارد و به نظرم بسیار است، توضیح داده نشده بود. این بود که تمام کتاب را با اشتیاق می‌خواندم بلکه از درون آن به روش تحقیق محقق پی ببرم ولی بیهوده بود. در کتابهای خاص و تخصصی روش تحقیق، خصوصاً مباحث روش‌های کیفی، اغلب مباحث به صورت کلی مطرح شده بودند و مثال‌ها غیر آشنا و در مواردی بسیار دور از ذهن، غیر قابل استفاده و نیز خسته کننده به نظر می‌رسیدند.»
کتاب «مطالعات اچتماعی در معدن طلا» نوشته منیژه مقصودی در 230 صفحه و با قیمت 115000 تومان از سوی انتشارات اندیشه احسان روانه بازار نشر شده است.
................ هر روز با کتاب ...............
