مثل عشق | سازندگی


همان‌طور که طرفداران میلیونی رمان «مثل آب برای شکلات» می‌دانند، لائورا اسکیول [Laura Esquivel] رمان‌نویسی است که در آثارش در پی یافتن نیروی عشق، و پاکی و صفای قلب آدمی ا‌ست. او در «ناگهان هوس» [Swift as desire] نیز به‌سراغ همین مضامین رفته است. این رمان داستان مرد خوش‌قلب و پرشوری‌ است که از موهبتی ذاتی برخوردار است و آن اینکه می‌تواند به همه شادی و لذت ببخشد، غیر از زن خودش.

لائورا اسکیول [Laura Esquivel] ناگهان هوس» [Swift as desire]

قهرمان داستان خوبیلو چی نام دارد. او مردی تلگرافچی ا‌ست که ذاتا توانایی عجیبی در نشستن پای حرف‌ها و درددل‌های مردم دارد و به اشتیاق‌های قلبی و درونی آنها عکس‌العمل نشان می‌دهد. زندگی او از روزی که یک دل نه‌ صددل عاشق لوچا - دختری زیبا از یک خانواده‌ ثروتمند - می‌شود، برای همیشه تغییر می‌کند. لوچا پول را در زندگی تضمین خوشبختی می‌داند، ولی برای خوبیلوی فقیر، مال و اموال در مقابل عشق و شور و حرارت هیچ است. بااین‌حال شور و اشتیاق‌ آن دو نسبت به‌هم موجب می‌شود بنای زندگی خوشی را باهم بگذارند. تا اینکه اتفاق هولناکی رخ می‌دهد، نغمه خوش زندگی‌ آن دو ناکوک می‌شود و جدایی بین‌ آنها شکل می‌گیرد. سال‌ها بعد، هنگامی که خوبیلو در بستر مرگ است، دخترشان پرده از اسرار ماجرای کدورت دیرین بین پدر و مادر برمی‌دارد و آنها را آشتی می‌دهد.

«ناگهان هوس» رمانی مسحورکننده و سرشار از احساسات است. داستان درباره‌ عشقی نامیرا و آرزوی فائق‌آمدن بر تراژدی‌ای پنهان است. «ناگهان هوس» نیز مانند رمان پرفروش «مثل آب برای شکلات»، مملو از استعاراتی ا‌ست که به شکلی اسرارآمیز نقل ‌شده‌اند، استعاراتی از قدرت عشق و جوشش.

اسکیول که این رمان را برای قدردانی از پدرش (که او هم یک تلگرافچی بود) نوشته است، با نوشتن آن اعتقادش به نیروی کلمات را آشکار کرده است. «ناگهان هوس» داستان پرکشش و لذت‌بخشی دارد که قطعا برای هرکسی که کمترین علاقه‌ای به رمان‌های عاشقانه و احساسی دارد خواندنی است.

داستانِ رمان داستان عشقی لاتین است، داستان یک زوج پرشور و زندگی زناشویی متلاطم آنها که از زبان دختر فداکارشان روایت می‌شود. رمان با تولد خوبیلو آغاز می‌شود، تولد نوزادی که لبخند بر چهره دارد و همیشه نیمه‌ی پر لیوان را می‌بیند. چیزی نمی‌گذرد که خوبیلو در ارتباطگرفتن با دیگران مهارت می‌یابد. او با مادربزرگش به زبان مایایی و با مادرش به زبان اسپانیایی حرف می‌زند و حرف‌های آن دو را برای هم ترجمه می‌کند. خوبیلو اغلب برای جلوگیری از بحث و مشاجره و حفظ آرامش خانه در ترجمه‌ حرف‌های آن‌ دو دستکاری می‌کند. همین توانایی است که او را به سمت شغل کنونی‌اش سوق می‌دهد، شغلی که در مکزیک بعد از جنگ جهانی اول در حال شکوفاشدن است.

دست آخر هم مهارت خوبیلو در ارسال و دریافت پیام‌ها ‌(تلگراف) مسیر را برای راه‌یافتن به قلب لوچا هموار می‌کند. لوچا که دختر ثروتمندی‌ است که گذشته‌ای کاملا برعکس گذشته‌ خوبیلو دارد، فورا در دل و جان خوبیلو جا پیدا می‌کند. ازدواج آنها از روی شور و حرارات و احساسات است، اما ناگهان اتفاقی می‌افتد که پیوند رویایی آنها را درهم می‌شکند. وقتی خوبیلو در پیری در بستر مرگ و بیماری ا‌ست، دخترش تصمیم می‌گیرد پرده از این راز بر‌دارد.

این کتاب از آغاز تا پایان، سراسر شگفتی ا‌ست. سرشار از عشق، شور و حرارت، زشتی، عشق و شوق فراوان یک دختر به والدینش است. آیا این دختر می‌تواند آ‌نها را به همان شور و شوق جوانی‌شان بازگرداند؟ «ناگهان هوس» شاید یک تلگراف باشد، اما آیا تلگراف‌ها و نامه‌‌های سربه‌مهر تا ابد پوشیده و پنهان می‌مانند؟ خواندن این رمان به ظاهر کوتاه، به راستی تجربه‌ عمیق و دل‌چسبی‌ است.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...