کتاب «شهر و سینما در ایران» که به بررسی نسبت شهر و سینما و بازنمایی شهر در آثار سینمایی اختصاص دارد، به کوشش بهارک محمودی توسط انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شد.

شهر و سینما در ایران بهارک محمودی

به گزارش 
کتاب نیوز به نقل از مهر، مطالعات فیلم و سینما در دهه‌های گذشته وسعت و ابعاد متنوعی پیدا کرده است. مطالعات فیلم و تحلیل‌های سینمایی از منظر و رویکرد رشته‌هایی همچون فلسفه، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی و… در فضاهای دانشگاهی و عمومی بیش از پیش رونق پیدا کرده است.

این رونق‌یافتگی حاکی از حضور و تأثیر فراوان سینما در زیست روزمره انسان مدرن است. یکی از این رشته‌ها و زمینه‌های تحلیلی، سینما و نسبتش با مؤلفه‌های اجتماعی، مطالعات جامعه‌شناختی و خاصه مطالعات شهری است. سنجش نسبت سینما و شهر و چگونگی بازنمایی و آشکارشدن شهر در آثار سینمایی در این دست مطالعات جایگاهی ویژه‌ای دارد. پرسش مشخص در اینجا این است که شهری که در سینما بازنمایانده می‌شود چگونه شهری است؟ نشانه‌های شهری در سینما چگونه ممکن و تصویر می‌شود و سینما چگونه با بخشی از شهر تولید خاطره می‌کند؟

اگر بخواهیم در مطالعات جامعه‌شناسانه شهری پیش‌گفته به کتابی تازه‌چاپ و نوظهور اشاره کنیم، «شهر و سینما در ایران» از آخرین نمونه‌های شاخص و درخور اشاره است. شهر و سینما در ایران به کوشش بهارک محمودی (عضو هیئت علمی روزنامه‌نگاری دانشگاه علامه طباطبایی) و نویسندگی چند تن از محققان و بازتاب مقالاتشان در موضوع موردبحث منتشر شده است. بهارک محمودی در این کتاب نویسنده پیشگفتار و درآمد کتاب بر تحلیل نسبت سینما و شهر و نیز آخرین مقاله آن با عنوان «تخیل تهران: منظر ذهنی شهر در سینمای دهه چها و پنجاه شمسی در ایران» است. محمودی در پیشگفتار کتاب پس از بیانی بر مسئله اصلی، شرحی از آثار و کتاب‌های پیشینِ موجود در این حوزه مطالعاتی می‌دهد که مرورش از دید اشراف بر پیشینه موضوع و واژگان رایج در بحث بسیار سودمند است. سپس به شرحی کوتاه بر دیگر مقالات حاضر می‌پردازد.

دیگر مقالات کتاب شهر و سینما در ایران را پرویز اجلالی با عنوان «سالن‌های سینما در شهرهای ایران (۱۲۸۳ - ۱۳۹۵): از پیدایش تا توسعه ناپایدار»، سید مجید حسینی‌زاد با عنوان «نشانه شهر در سینمای ایران: بازخوانی معنای شهر در تصاویر سینمایی»، امیر علی نجومیان با عنوان «جنسیت و شهر در سینمای ایران»، علی پاپلی یزدی با عنوان «رادیکال شدن شهر محله‌ای در سینمای لاتی – جاهلی» [فیلمفارسی] نگاشته‌اند.

انتشارات علمی و فرهنگی کتاب شهر و سینما در ایران را به کوشش بهارک محمودی و نویسندگی جمعی از محققان با شمارگان ۱۰۰ نسخه در ۱۸۹ صفحه و جلد رقعی و با قیمت ۵۵ هزار تومان منتشر کرده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...