کتاب «کلانشهر و فرهنگ: جستارهای انسان‌شناختی درباره پژوهش شهری، فرهنگ و سیاست شهری» نوشته نعمت‌الله فاضلی توسط انتشارات فرهامه منتشر و راهی بازار نشر شد.

کلانشهر و فرهنگ: جستارهای انسان‌شناختی درباره پژوهش شهری، فرهنگ و سیاست شهری نعمت‌الله فاضلی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نویسنده این‌کتاب تلاش کرده مساله شهر و کلانشهر در ایران امروز را بررسی کرده و روایت‌هایی از ابعاد این‌مساله به‌صورت مردم‌نگاری ارائه کند. شهر و کلانشهر بزرگ‏ترین دستاورد عینی تجربه تجدد ایرانی است. این تجربه بزرگ، مجموعه وسیعی از دستاوردهای سازنده برای جامعه ایران داشته و بدون تردید شهرها و کلانشهرهای امروز ایران برای انسان ایرانی زمینه و فضایی برای زیستن و شکوفاشدن، برای آزادی و فردیت بیشتر، و فضایی برای اشکال پرشماری از برخورداری‌‏ها، لذت‌‏ها، سرخوشی‏‌ها، کسب‏‌وکار و زندگی است.

نعمت‌الله فاضلی در این‌کتاب روایت‌هایی آورده که نشان می‌دهند ایرانیان معاصر، چگونه مسائل را شکل داده، با آن‌ها زندگی کرده و این‌زندگی در کلانشهر را تجربه می‌کنند. از این‌طریق، نویسنده کتاب پیش‌رو نشان داده ایرانیان چگونه از این‌طریق، یک‌فرهنگ را به وجود می‌آورند.

مساله فرهنگ برای نویسنده این‌کتاب، ساختار از پیش‌تعیین‏‌شده یا شکل‏‌گرفته نیست. بلکه تفسیرها، عملکردها و اجراهای ما در موقعیت کنونی است. فرهنگ در این چشم‏‌انداز، شیوه‌‏ای از کلیت زندگی است که به‌صورت جمعی دائماً ساخته و پرداخته می‌‏شود و درعین‏‌حال تغییر می‌‏کند و از شکل و شمایلش می‌‏افتد. فرهنگ در اینجا نه شکل آرمانی زندگی است و نه آرمان‏ زندگی، بلکه مجموعه تقلاهایی است که انسان ایرانی کلانشهرنشین برای برآوردن نیازها و در واکنش به ضرورت‏‌ها و اقتضائات روز انجام می‏‌دهد؛ به تعبیری «فرهنگ همچون عمل» است.

نکته دیگر درباره کتاب «کلانشهر و فرهنگ» این است که نویسنده‌اش تلاش کرده دور از نظریه‌های کلیشه‌ای و مرسوم غربی، با دیدگاه‌های بومی و از چشم‌انداز محلی شهر تهران، وضعیت پیچیده، فرهنگ و مردم‌شناسی این‌منطقه را بررسی کند.

بحران فرسایش سرمایه اجتماعی، بحران اعتیاد، بحران ناکارآمدی نظام دیوان‏سالار، بحران نابرابری‏‌های اقتصادی و اجتماعی، بحران گسست نسل‏ها، بحران فروپاشی خانواده، بحران فقر و بیکاری، بحران انزوا و تنهایی فرد، بحران مصرف و مصرف‏گرایی، بحران عقب‌‏ماندگی بین‏‌المللی و سایر بحران‌‏های شهری، ازجمله مسائلی هستند که ذهن نویسنده این‌کتاب را به خود مشغول داشته‌اند.

این‌کتاب با 270 صفحه و قیمت 55 هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...