هشام مطر [Hisham Matar] و متیو لونگو [Matthew Longo] جایزه اورول ۲۰۲۴ را برای کتاب داستانی سیاسی و کتاب سیاسی غیرداستانی از آن خود کردند.

هشام مطر [Hisham Matar] دوستان من» [my friends]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، جایزه اورول برای داستان سیاسی امسال به هشام مطر برنده جایزه پولیتزر برای رمان «دوستان من» [my friends] از انتشارات وایکینگ تعلق گرفت و متیو گونگو برای نوشتن بهترین کتاب سیاسی غیرداستانی با عنوان «پیک نیک: فرار به سوی آزادی و فروپاشی پرده آهنین» [ The Picnic: A Dream of Freedom and the Collapse of the Iron Curtain] جایزه برد و برندگان هر یک جایزه ۳۰۰۰ پوندی این رقابت را دریافت کردند.

«دوستان من» مطر که به پیامدهای تیراندازی سال ۱۹۸۴ در سفارت لیبی در لندن و تاثیر آن بر سه دوست لیبیایی که در تبعید در بریتانیا زندگی می‌کنند می‌پردازد، از فهرست نهایی شامل ۸ رمان بیرون آمد.

الکساندرا هریس، که ریاست داوران بخش داستانی سیاسی را بر عهده داشت، گفت: «دوستان من» اثری با ظرافت، ملایم، زیبا و خردمندانه است که در برابر خشونت و ظلم آشکار می‌ایستد. تیراندازی در سفارت لیبی در لندن در سال ۱۹۸۴ در مرکز رمانی جای دارد که راوی زندگی مردان جوانی است که نمی‌توانند نزد خانواده خود و کشور مادری خود بازگردند.

«اقیانوس در هم می‌پیچد» نوشته مرل کالینز، «جیمز» اثر پرسیوال اورت، «اوربیتال» نوشته سامانتا هاروی، «شکست‌های معمولی انسانی» اثر مگان نولان، «جاده کالدونین» نوشته اندرو اوهاگان، «آینده آینده» اثر آدام ترلول و «خاموشی‌ها» نوشته جاستین تورس دیگر مدعیان این بخش بودند.

پیک نیک: فرار به سوی آزادی و فروپاشی پرده آهنین» [ The Picnic: A Dream of Freedom and the Collapse of the Iron Curtain]

«پیک نیک» لونگو تجزیه اتحاد جماهیر شوروی و فروپاشی پرده آهنین را بررسی می‌کند و با روایت داستانی ناشناخته از اقدامات گروهی از فعالان مجارستانی که سال ۱۹۸۹ وارد منطقه نظامی ممنوعه در مرز اتریش شده بودند روایت می شود. این منطقه تحت پوشش پرده آهنین بود و با تیراندازی نیروهای آلمان شرقی به پیک‌نیک به نوعی تسریع کننده فروپاشی دیوار برلین شد. این کتاب از میان فهرست نهایی شامل ۹ کتاب غیرداستانی برگزیده شد.

پیتر فرانکوپان، رییس داوران بخش غیرداستانی، در حالی که انتخاب برنده از فهرست نهایی امسال را که شامل تعداد غیرمعمولی از آثار کلاسیک مدرن بود، بسیار دشوار خواند گفت: ما در دوره‌ای از تغییر زندگی می‌کنیم، و بنابراین نوشتن کتاب سیاسی غیرداستانی بسیار قابل توجه است.

دیگر مدعیان این بخش شامل «حوا» اثر کت بوهانون، «تله آشیل» اثر استیو کول، «هیتلر، استالین، مامان و بابا» اثر دانیل فینکلشتاین، «کنش‌های انقلابی» اثر جیسون اوکوندای، «زندانی‌ها» نوشته آلپا شاه، «ما برای تغییر جهان آزاد هستیم» نوشته لیندزی استونبریج، «یک روز از زندگی عابد سلاما» اثر ناتان ترال و «دشمنان ما ناپدید خواهند شد» نوشته یاروسلاو تروفیموف بودند.

در هیات داوران بخش داستان سیاسی در کنار الکساندرا هریس، منتقد ادبی و مورخ فرهنگی به عنوان رییس، سایمون اوکوتی و راس رایزین رمان نویس و لارا چوکسی مدرس مدرسه انگلیسی UCL جای داشتند.

در بخش نویسندگی سیاسی غیرداستانی نیز در کنار پیتر فرانکوپان مورخ، ساندر کاتوالا نویسنده و مدیر اندیشکده بریتانیایی فیوچر، کریستینا لمب روزنامه‌نگار، لولا سیتون منتقد ادبی و روهان سیلوا یکی از بنیان‌گذاران «خانه دوم» و مشاور سیاسی جای داشتند.

در بخش روزنامه نگاری جایزه اورول به وندل استیونسن از اکونومیست برای «مجله ۱۸۴۳» و در بخش گزارشگری بی‌خانمان‌ها کارل براون، دبی کاچبرت، استوارت پاتس و دیوید وینتر برای «صداهای ناشنیده شده» برنده شدند.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...