ویرایش جدید ترجمه حسین سالاری از رمان «منقار سهره» [The beak of the finch : a story of evolution in our time] اثر جاناتان وینر [Jonathan Weiner] که سال 1995 موفق به دریافت جایزه معتبر پولیترز آمریکا شد، به بازار آمد. نسخه قبلی این کتاب در سال 1390 منتشر شده بود.
![منقار سهره» [The beak of the finch : a story of evolution in our time] اثر جاناتان وینر [Jonathan Weiner]](/files/16953706525181848.jpg)
به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، تردید، بازخوانی و بازآزمونی نظریهها و ابطال یا پذیرش و تناوردهکردن آنها، کاری است که تکرار آن در ساحت هر علمی موجّه است، بر آن تأکید شده و تا زمانی که چنین باشد، نظریه، زنده است و پابرجا. این، کاری است که همواره درباره نظریه جنجالی تحوّل انواع، از زمان آغاز آن در ابتدا و میانه سده نوزدهم توسط لامارک، سپس، داروین و والاس تاکنون تکرار شدهاست. فعالیت پیگرانه زن و شوهری دانشمند، «رزماری» و «پیتر گرانت»، نه آخرین تلاش، بلکه یکی از همین تلاشها برای به محک زدن نظریه داروین است. آنها، تمامی عمرشان را در این راه صرف کردهاند، که حدود 20 سال از آن را فقط برای بخشی از آزمونهای داروین، در جزیرههای گالاپاگوس تخصیص دادهاند.
داروین در سفر پنج ساله خود با کشتی بیگل به دور دنیا، توانست از سرزمینها و ساحلهای دوردست و به نسبت دستنخورده نمونهبرداری کند. از جمله این نقاط، مجمعالجزایر گالاپاگوس است که فاصلهای هزار کیلومتری با نزدیکترین ساحل قارهای در غرب کشور اکوادر دارد. مزیت این جزیرهها در آن است که به نسبت تاریخ زمینشناسی، بسیار جوان هستند؛ جزیرههایی آتشفشانی که سر از اعماق اقیانوس برآوردهاند، خاک اندکی دارند و برروی آنها گیاهان اندکی روییده و «انواع» در آنها تنوعی به گستردگی قارهها را ندارند. از اینرو، تحول در آنها از عوامل بسیار متعددی تأثیر نپذیرفتهاست که دستاوردهای پژوهشها را دچار تردیدهایی بیش از معمول کند. بیگمان، چارلز داروین این روش را از دکارت آموختهبود که هر پژوهشی را از سادهترین صورتش آغاز کند.
بر پایه همین روش، «گرانتها» نیز یکی از جا پاهای داروین، کوچکترین جزیره زیستپذیر گالاپاگوس، یعنی جزیره آتشفشانی دافنه بزرگ را برگزیدند و در انزوای زیستی آن، تحولات چندین دوره زندگی سِهرههای آنجا را ثبت کردند. پژوهشهای آنها در مجلّدهای بسیاری گردآوری شدهاست که تنها به کار متخصصان میخورد، اما جاناتان وینر، توانسته است همراه آنان باشد تا فعالیتهای این زوج دانشمند و همکاران آنها را روایت کند و در کتاب «منقار سِهره» در اختیار خوانندگان گستردهتری بگذارد.
نویسنده لحظه به لحظه به همراه پیتر و رزماری گرانت و همکاران ایشان در جزیره کوچک بیابانی «دافنه بزرگ» گام برمیدارد، ماجراهای شگفتانگیز آنان را میبیند و با قلمی تیزبین آن رویدادها را ثبت میکند.
کتاب، با بهکارگیری شیوه روایی در بیان، خواننده را به دنیای عجیب و زیبای مجمعالجزایر «گالاپاگوس» میبرد و با تحوّلی که ساعتی و روزانه در حال رخدادن است، آشنا میکند. و در عین حال، با رفتن به مکانهایی دیگر و بازگویی روایت کسانی که روی ماهیها و پرندگان و گونههای دیگر کار میکنند و حتی با جابهجایی زمانی روایت به گذشته و دوباره به حال، میکوشد از شیوه بیان خطی در روایت بگریزد.
در این شیوه روایی در بیان مطالب علمی، خواننده با احکام قطعی که این است و جز این نیست، روبهرو نیست، خواننده غرق در آن نمیشود، هیپنوتیسم نمیشود، خود را گم نمیکند، بلکه پابهپای پژوهشگران، با شرکت در تجربه زیسته و رنج و لذت پژوهشیشان با آنان همذات پنداری میکند و دست آخر، هر نتیجهای را که حاصل شد یا نشد، از آن خود میداند و ضمن آن، گویی میتواند در طول خوانش روایت، با آنان به بحث و مجادله بپردازد.
کتاب منقار سِهره در سال 1994 انتشار یافت و توجه بسیاری از منتقدان علمی و رسانههای معروف را جلب کرد. روزنامههای نیویورک تایمز، شیکاگوتریبیون، دالاس مورنینگ نیوز، اکونومیست، ساندیهگو یونیون، تایمز لندن، سندی تایمز (لندن)، گلوب اند میل (تورنتو) و بسیاری دیگر به معرفی و تمجید آن پرداختهاند. این کتاب در سال 1995 موفق به دریافت جایزه معتبر پولیترز آمریکا شد.
این کتاب را حسین سالاری به فارسی برگردانده و انتشارات مهاجر آن را در 584 صفحه با قیمت 220 هزار تومان عرضه کرده است.
................ هر روز با کتاب ...............
