کتاب «فرمانروایی خدنگ‌ها: برآمدن شاهنشاهی پارتی در خاورمیانۀ یونانی‌مآب» [Reign of Arrows : the Rise of the Parthian Empire in the Hellenistic Middle East] نوشته نیکلاس اُورتوم [Nikolaus Leo Overtoom] با ترجمه شاهین آریامنش از سوی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری منتشر شد.

فرمانروایی خدنگ‌ها: برآمدن شاهنشاهی پارتی در خاورمیانۀ یونانی‌مآب» [Reign of Arrows : the Rise of the Parthian Empire in the Hellenistic Middle East] نوشته نیکلاس اُورتوم [Nikolaus Leo Overtoom]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، این کتاب که نقش‌برجسته سفالی از یک سوار کماندار پارتی هنگام سوارکاری بر جلد آن نقش بسته است، در بردارندۀ دیباچه و شش فصل به شرح «دیباچه: منابع و نظریه»، «فصل یکم: از کوچندگان تا سروران خاورمیانه»، «فصل دوم: پیدایش دولت پارتی»، «فصل سوم: شاهنشاهی ضربه می‌زند؟»، «فصل چهارم: برافتادن بلخ، برآمدن پارت»، «فصل پنجم: اوج رقابت سلوکیان و پارتیان»، «فصل ششم: سلطۀ پارتی» است.

شاهین آریامنش (مترجم اثر) در یادداشت آغازین این کتاب نوشته است: «ایرانِ اشکانی، ایرانی بس شکوهمند است، اگر سالیانی چند «کِزیشان جز از نام نشنیده بودیم»، امروزه نه‌تنها نام بلکه چهرۀ فروغین و فره‌مند ایرانِ اشکانی را پژوهش‌ها و بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی و تاریخی از هزارتوی رازآمیز روزگار بیش از پیش نمایان‌تر کرده است و آن را به ایرانیان و نیرانیان شناسانده است و می‌شناساند. اگر سالیانی چند اشکانیان را «نه در نامه خسروان دیده بودیم»، امروزه از پسِ پژوهش‌های زبان‌شناسی و هنر، پژواک ماندگار گوسانان پارتی و گلبانگ پهلوی و ترنم خسروانی سرودها را به یاد آورده‌ایم.»

«فرمانروایی خدنگ‌ها، برآمدن شاهنشاهی پارتی در خاورمیانۀ یونانی‌مآب»، نوشتۀ «نیکلاس لئو اُورتوم» است که در سال ۲۰۲۰ میلادی انتشارات دانشگاه آکسفورد منتشر کرد و چنان‌که از نام کتاب برمی‌آید «اُورتوم» چگونگی برآمدن اشکانیان و ستیزه‌های این دولت ایرانی را با هماوردان ایرانی و نیرانی خود بررسی کرده است.

نیکلاس اُورتوم نیز در مقدمۀ کتاب دربارۀ نگاشتن این کتاب نوشته است: «هنگامی که بر آن شدم تا دربارۀ ژئوپلیتیک جهان یونانی‌مآب پژوهشی را آغاز کنم، می‌دانستم که می‌خواهم کامیابی تا اندازه‌ای شگفت‌انگیز پارتیان کمتر شناخته‌شده را بررسی کنم. رقابت سپسین آنان با رومیان توجه را به خود جلب کرد. با این‌حال، پیدایش و گسترش اولیه پارتیان را موضوعی جالب یافتم که ارزش توجه علمی بیشتری دارد. آن‌چه به‌عنوان پژوهشی در یک فصل آغاز شد، بی‌درنگ به یک پروژه کامل کتاب تبدیل شد؛ چراکه به پتانسیل و نیاز به شرحی تازه از این مردمِ سایه افکنده بر این بخش از جهان که مورد توجه قرار نگرفته بودند، پی بردم. توانایی پارتیان در هماوردی با روم قابل توجه است؛ با این‌حال، توانایی آنان برای زنده ماندن از تهدیدهای بی‌شماری که در خاورمیانۀ یونانی‌مآب با آن روبه‌رو بودند و در واقع رشد در چنین محیط رقابتی و خصمانه‌ای شاهکاری راستین است. من تلاش کرده‌ام این پژوهش میان‌رشته‌ای را نه‌تنها برای متخصصان تاریخ و علوم سیاسی، بلکه برای خوانندگان عام دلبسته به جهان باستان یا روابط بین‌الملل جذاب کنم.»

این کتاب سلطۀ امپراتوری سلوکی بر خاورمیانۀ یونانی‌مآب را در آغاز سدۀ سوم پیش از بررسی دگرگونی‌های سریع ژئوپلیتیک در این منطقه در دهه‌های ۲۴۰-۲۳۰ بررسی می‌کند. این بازسازی تاریخ اولیه پارتیان از بنیادگذاری دولت پارتی تا پادشاهی مهرداد دوم (حدود ۱۲۱-۹۱) است. بااین‌حال همۀ رخدادهای پادشاهی مهرداد در این پژوهش به تفصیل بیان نشده است.

تمرکز این کتاب، برآمدن شاهنشاهی پارتی در خاورمیانۀ یونانی‌مآب است و با سیاست پیروزمندانۀ مهرداد دوم برای درآوردن سلوکیان به زیر سلطۀ پارتیان، به پایان می‌رسد.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...