هزارتوی مرگ | سازندگی


استوارت تورتن [Stuart Turton] با نخستین رمانش «هفت مرگ اولین هاردکسل» [The Seven Deaths of Evelyn Hardcastle] موفقیت‌های چشمگیری را به دست آورد: کتاب برنده جوایز بسیاری شد از جمله جایزه کاستا و به‌رتبه نخست پرفروش‌ترین کتاب‌های ساندی‌تایمز راه یافت و به بیست‌وهشت زبان ترجمه شد از جمله فارسی با دو ترجمه: ترجمه زهرا چفلکی در نشر روزگار، و ترجمه نرگس جلالتی در نشر کتابسرای تندیس.

استوارت تورتن [Stuart Turton]  ترتن ترتون هفت مرگ اولین هاردکسل» [The Seven Deaths of Evelyn Hardcastle]

استوارت تورتن در این رمان مکان و زمانی کلاسیک برای وقوع قتل رازآلود داستانش برگزیده است: خانه‌ا‌‌ی به سبک عمارت‌های بزرگ و ییلاقی دهه‌ 1920. اما از همان ابتدای داستان، آدم می‌فهمد که ابدا با جهان داستان‌های هرکول پوآرو و خانم مارپل روبه‌رو نیست.

راوی داستان در جنگلی تاریک و بارانی به هوش می‌آید، لباس پلوخوری شخص دیگری را تنش می‌بیند، احساس می‌کند در تنش غریبه است و ذهنش با ذهن شخص دیگری کلنجار می‌رود. طولی نمی‌کشد که متوجه می‌شود در بدن شخص دیگری‌ قرار دارد. هیچ یادش نمی‌آید کیست یا چطور در این تن غریبه حبس شده است. شاخه‌ها از پشت، لباسش را می‌درند. چیز سنگینی داخل جیبش می‌افتد و صدای گوش‌خراشی دم گوشش می‌گوید: «به سمت شرق». راوی یک‌دفعه آن شی را از جیبش بیرون می‌کشد و می‌بیند یک قطب‌نمای طلایی ا‌ست.

بالأخره مرد داستان می‌فهمد اسمش اِیدِن بی‌شاپ است. او در مهمانی بزرگی در عمارتی ییلاقی و دورافتاده، حضور دارد و بالأخره می‌فهمد که حضورش در آنجا بی‌علت نیست. شخص نقاب‌داری با ایما و اشاره به او می‌رساند که آن روز قتلی در عمارت اتفاق خواهد افتاد، قتلی که اما شبیه قتل نیست. اوِلین هاردکسل، دختر صاحبان عمارت هاردکسل، قرار است آن شب به دست کسی به قتل برسد و بی‌شاپ هشت شانس برای حل معمای قتل او دارد. او هشت‌بار این یک روز را زندگی خواهد کرد، اما نه در یک تن. او هرروز، در جلد یک نفر جدید، که از مهمانان عمارت است، بیدار خواهد شد. بی‌شاپ روزی را که در جلد میزبان قبلی بوده به یاد می‌آورد، اما اگر تا روز هشتم اسم قاتل را به فرد نقاب‌دار ندهد، به روز اول بازمی‌گردد و حافظه‌اش پاک می‌شود. آن ‌وقت مجبور است همه‌چیز را از نو تجربه کند، مثل همین حالا که خدا می‌داند صدمین‌بار و بلکه هم هزارمین بارش است که این بازی را از سر می‌گیرد.

به موقعش فرد نقاب‌دار به او می‌گوید که در این بازی تنها نیست و رقیبانی هم دارد؛ دو نفر دیگر از مهمانان شرکت‌کننده در مهمانی خانه‌ ییلاقی نیز میزبان ارواح بیگانه‌ای هستند و باید پرده از راز قتل بردارند. فقط یکی از این سه نفر است که می‌تواند موفق به کشف راز قتل شود و از این طریق از حلقه‌ زمان خلاصی یابد. برای به حرکت واداشتن بی‌شاپ در این بازی، خدمتکاری روانی و چاقو‌به‌دست را دائماً پی او می‌فرستند که نوبتی سراغ هر کدام از میزبان‌ها می‌رود.

این خلاصه سر سوزنی حق مطلب را درباره‌ طرح پیچیده و پرتعلیق داستان ادا نمی‌کند. نویسنده‌ با نوشتن داستانی چنین هیجانی و تمام‌عیار در مقابل کسانی مثل ادگار آلن پو یا استفنن کینگ عرض‌اندام کرده است. واقعا آن خدمتکار روانی کیست و چرا اینقدر خطرناک است؟ صاحبان عمارت کیستند؟ آیا آن‌ها هم بخشی از این بازی خطرناک‌اند و از عاملان قتل دختر خودشان؟ و هزاران پرسشِ بی‌پاسخِ دیگر. تقریبا در هر صفحه از کتاب یک چرخش وجود دارد. واقعا که چه لذتی دارد غرق‌شدن در چنین کتابی، کشف رازها و واژگون‌شدن در سر هر پیچ این هزارتوی پیچ‌در‌پیچ. کتاب نه‌تنها آنچه در ابتدا به‌نظر می‌رسد نیست، بلکه حتی پس از آشکارشدن آنچه در ابتدا فکر می‌کردید هم، باز آنچه حالا فکر می‌کنید هم نیست!

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

تجربه‌نگاری نخست‌وزیر کشوری کوچک با جمعیت ۴ میلیون نفری که اکنون یک شرکت مشاوره‌ی بین‌المللی را اداره می‌کند... در دوران او شاخص سهولت کسب و کار از رتبه ١١٢ (در ٢٠٠۶) به ٨ (در ٢٠١۴) رسید... برای به دست آوردن شغلی مانند افسر پلیس که ماهانه ٢٠ دلار درآمد داشت باید ٢٠٠٠ دلار رشوه می‌دادید... تقریبا ٨٠درصد گرجستانی‌ها گفته بودند که رشوه، بخش اصلی زندگی‌شان است... نباید شرکت‌های دولتی به عنوان سرمایه‌گذار یک شرکت دولتی انتخاب شوند: خصولتی سازی! ...
هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...