کتاب «پرسش‌های فیلسوفان بزرگ جهان» [Why Is There Something Rather Than Nothing?: 23 Questions from Great Philosophers] نوشته لِشِک کولاکوفسکی [Leszek Kołakowski] با ترجمه شهاب‌الدین عباسی توسط انتشارات مان کتاب منتشر شد.

پرسش‌های فیلسوفان بزرگ جهان» [Why Is There Something Rather Than Nothing?: 23 Questions from Great Philosophers] لشک کولاکوفسکی [Leszek Kołakowski]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نسخه اصلی کتاب «پرسش‌های فیلسوفان بزرگ جهان» در سال 2007 منتشر شده و اکنون ترجمه‌ی فارسی آن در ۲۶۴ صفحه و با بهای ۱۵۵ هزار تومان در ایران منتشر می‌شود.

کولاکوفسکی در این کتاب به تحلیل و بررسی ۲۳ پرسش مهم فلسفی در طول تاریخ می‌پردازد. در واقع کولاکوفسکی در کتاب «پرسش‌های فیلسوفان بزرگ جهان» به‌نوعی یک تاریخ فلسفه فشرده بر اساس ایده هر فیلسوف نوشته است.

روش کارش هم این‌گونه است که به‌جای اینکه همچون خیلی از کتاب‌های آموزش فلسفه شروع کند به دادن اطلاعات زندگینامه‌ای از هر فیلسوف، در همان ابتدا با طرح یک پرسش مهم به‌سراغ ایده‌ای از آن فیلسوف می‌رود و در حد ده صفحه یا بیشتر در مورد پرسش، ایده فیلسوف و البته زندگی و زمانه او صحبت می‌کند.

از جمله پرسش‌هایی که کولاکوفسکی در این کتاب طرح می‌کند، اینها هستند: آیا اراده آزاد یا اختیار داریم؟ آیا می‌توانیم چیزی بدانیم؟ عدالت چیست؟ چرا در جهان شر وجود دارد؟ سرچشمه حقیقت چیست؟، آیا خدا می‌تواند وجود نداشته باشد؟ و آیا می‌توانیم چیزی را که می‌بینیم واقعاً باور کنیم؟

کولاکوفسکی در کتاب «پرسش‌های فیلسوفان بزرگ جهان» با زبانی و روشن درباره این پرسش‌های همیشگی انسان، ایده‌ها و اندیشه‌ها و اهمیت‌شان کندوکاو می‌کند و در کنار آن، ما را با چهره‌های بزرگ اندیشه غربی آشنا می‌سازد؛ از سقراط و افلاطون تا دکارت و شوپنهاور و نیچه و دیگران.

خود نویسنده کتاب هم در دوران معاصر، به عنوان فیلسوفی مهم شناخته می‌شود و راجر اسکروتن درباره او گفته است: «در جهان اندیشه، عده کمی را می‌توان یافت که مقامی برجسته‌تر از لِشِک کولاکوفسکی داشته باشند. او فیلسوف، مورخ، الهیات‌دان، دانشمند سیاسی و منتقد ادبی، و نمونه‌ای از اندیشمندانی است که در قاره اروپا بسیار کم بوده‌اند و در دنیای انگلیسی‌زبان تقریباً نشانی از آنان نیست.»

کتاب «پرسش‌های فیلسوفان بزرگ جهان» اولین کتابی است که انتشارات مان کتاب در قالب مجموعه‌ای با عنوان «پالتویی‌ها» منتشر می‌کند. قطع پالتویی، یونیفرم و طراحی جلد این مجموعه احتمالاً کتابخوانان جدی را به یاد کتاب‌های شرکت سهامی کتاب‌های جیبی می‌اندازد.

وجه اشتراک کتاب‌هایی که در مجموعه پالتویی‌ها منتشر می‌شوند، غیر از ظاهرشان، اولاً آن است که همگی متونی غیرداستانی هستند و ثانیاً کیفیتی عمومی دارند. به این معنا که برای مثال منابعِ دست‌اول فلسفه در این مجموعه نمی‌گنجند، اما شرحی بر آن آثار یا راهنمای مطالعه آنها را در اینجا می‌توان یافت.

................ هر روز با کتاب ................

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...