جلد اول کتاب «یا این یا آن» [Either/or : a fragment of life] نوشته سورن کیرکگور [Søren Kierkegaard] با ترجمه صالح نجفی توسط نشر مرکز منتشر و راهی بازار نشر شد.

یا این یا آن [Either/or : a fragment of life]  سورن کیرکگور [Søren Kierkegaard]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، این ناشر پیش‌تر کتاب‌های «تکرار (جستاری در روان‌شناسی تجربی)» و «مفهوم آیرونی (با ارجاع مدام به سقراط)» را از این فیلسوف با ترجمه صالح نجفی و همچنین کتاب «آشنایی با کیرکگور» نوشته پل استراترن با ترجمه علی جوادزاده را منتشر کرده است.

«یا این یا آن» نخستین کتاب فیلسوف خداجوی دانمارکی بود که امروز به نام پدر اگزیستانسیالیسم شناخته می‌شود. این‌کتاب در سال ۱۸۴۳ در یک مجموعه دو جلدی چاپ شد. «یا این یا آن» خطوط کلی نظریه‌ای راجع به هستی انسانی را ترسیم می‌کند. بنای این نظریه بر تمایزی میان دو شیوه زندگی استوار است: زندگی مبتنی بر اصالت لذت‌جویی و زیباشناسی؛ و زندگی اخلاقی که پایه‌اش تعهد و مسئولیت‌پذیری است.

کیرکگور در نیمه اول سال‌های نوشتنش، از اسامی مستعار استفاده می‌کرد و «یا این یا آن» اولین کتابی است که با اسم مستعار نوشت. ویکتور ارمیتا و A، دو اسم از چهار اسم مستعار کیرکگور هستند که در این کتاب از آن‌ها استفاده شده است. جلد اول «یا این یا آن» در توصیف مرحله زیباشناختی هستی انسان نوشته شده و مجموعه‌ای از مقاله‌ها و یادداشت‌هایی است که ویکتور ارمیتا پیدا کرده و A در مقام یک مرد زیباپرست آن‌ها را نوشته است.

از نظر کیرکگور، هر دو مرحله زیباشناختی و اخلاقی به‌وسیله مرحله‌ای پایانی از دور خارج می‌شوند؛ مرحله‌ای که او آن را شیوه دینی می‌خواند. یعنی وجه دینی هستی انسانی. او بعدها در کتاب «ترس و لرز» خود به طور مشروح به این وجهه پرداخت. این فیلسوف کتاب «یا این یا آن»‌ را طی ۱۱ ماه نوشته و به قولی این شاهکار خود را در ۳۰ سالگی، مدت کمی پس از به‌هم‌زدن نامزدی‌اش با یک دختر جوان ۱۷ ساله راهی بازار نشر کرد.

صالح نجفی در ترجمه این رساله مهم کیرکگور از دو ترجمه انگلیسی آن استفاده کرده است. این مترجم ترجمه این کتاب را همراه با انتظار برای تولد فرزندش تجربه کرده و می‌گوید همراه با محسن ملکی ویراستار کتاب، تلاش مشترکی برای برگردندان جمله‌های هگل و پیوندزدن مالیخولیای شخصی یکی از خلاق‌ترین نویسندگان همه دوران‌ها با مالیخولیای سیاسی یک‌دهه‌ای که نسل او پشت سر گذاشته، داشته است. و این تجربه پاره‌ای از زندگی‌اش را شکل داده که از تلخ‌-شیرین‌ترین برهه‌های حیاتش بوده است.

عناوینی که در کتاب پیش رو چاپ‌ شده‌اند، به‌این‌ترتیب اند:
یادداشت مترجم، نکته‌هایی درباره ترجمه حاضر، مقدمه تاریخی، بخش اول _ حاوی اوراق A، دیباچه، ترجیعات، یا این/یا آن _ گفتاری سکرآور، مراحل بی‌واسطه امر شهوی یا شهویت موسیقی، وجه تراژیک تئاتر قدیم در آیینه وجه تراژیک تئاتر مدرن، تصویرهای سایه‌نما، ناشادترین انسان، عشقِ اول، کشت تناوبی، دفترخاطرات مرد اغواپیشه، نمایه.

[کتاب از زبان سه شخصیت خیالی نوشته شده که هر یک نمایانگر یکی از شیوه های زندگی هستند و نظر خود راجع به «ازدواج» را بیان می‌کنند.
بخش نخست که توسط فردی بی نام نوشته شده، بیانگر «لذت جویی محض» است، جایی که فرد فقط دنبال لذت است و چیزی جز لذت نمی‌شناسد. این فرد ازدواج را نفی می‌کند و لذت افسار گسیخته‌ی دون‌ژوان مآبانه را بر می‌گزیند.
بخش دوم (خاطرات یک اغواگر) توسط شخصیتی خیالی به نام «یوهانس اغواگر» نوشته شده و بیانگر شیوه‌ی «لذت جویی حسابگرانه» است، جایی که فرد بیش از آن که از شیئ خارجی لذت ببرد، از نقشه ریختن و حسابگری برای به دست آوردن آن شیئ لذت می‌برد. یوهانس هر بار تنها عاشق یک دختر می‌شود (بر عکس فرد بی نام بخش اول، که لذت جویی اش حد و مرزی نمی‌شناخت) و سعی می‌کند او را با طعمه ها و توطئه های خود به دام بیندازد، سپس به راحتی او را رها کرده، سراغ دیگری می‌رود.
بخش سوم به عنوان جوابیه ای بر دو بخش قبلی، توسط شخصیتی خیالی به نام «قاضی ویلهلم» نوشته شده که خود در عالم «اخلاقی» زندگی می‌کند. در این بخش قاضی ویلهلم بر اهمیت تعهد اخلاقی در زندگی (در این جا: پایبندی به ازدواج) تأکید می‌کند.]

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:

بدین‌سان حالا همه‌چیز روبه‌راه است، و او تقریبا می‌تواند مطمئن باشد که در عامه فضول سوءظنی برنمی‌انگیزد، عوام‌الناسی که نه‌تنها فضول بلکه به همان‌اندازه بی‌شعورند. او مالک مشروع و بلامنازع اندوه خویش است و فقط در حالتی که از بد حادثه به یک قاچاقچی حرفه‌ای برخورد کند، باید نگران استنطاقی موشکاف‌تر باشد. در اندرون او چه می‌گذرد؟ آیا اندوه می‌خورد؟ معلوم است که می‌خورد! ولی این غم را چگونه باید وصف کرد؟ من آن را نگرانی از بابت ضروریات زندگی می‌خوانم،‌ آخر زندگی آدم، از هرچه بگذریم، در خورد و خواب خلاصه نمی‌شود. روح نیز رزق و روزی می‌خواهد. او جوان است و بااین‌حال ذخایر روحش ته کشیده است، ولی ازین نباید نتیجه گرفت که او بزودی خواهد مرد. ازین لحاظ، او هر روز نگران فرداست. نمی‌تواند از عشق به او دست بشوید، نمی‌تواند مهر ازو بردارد، ولی بااین‌همه او فریبش داده است. اما اگر او فریبش داده باشد، باید گفت عشق او نیروی مغذّی‌اش را از کف داده است. آری، اگر فریبش نداده بود، اگر نیروی برتری بین‌شان جدایی افکنده بود، می‌توانست مثل هر دختر جوان دیگری برای عشقش روزی کسب کند، زیرا خاطره دون جووانی خیلی‌خیلی بهتر از بسیاری شوهرهای زنده و حاضرست. ولی اگر از عشق او فارغ شود، آن‌گاه کارش به گدایی خواهد کشید، آن‌وقت باید به صومعه بازگردد و مضحکه و رسوای عالم و آدم شود. آری، کاشکی می‌توانست با این متاع بار دیگر عشق او را بخرد! بدین شیوه به زیستن ادامه می‌دهد. امروز، روزی که در آن هستیم، همچنان خیال می‌کند می‌تواند تاب آورد، فکر می‌کند هنوز اندک مایه‌ای برای ادامه زندگی برایش مانده است، اما فردا چه‌طور؟ از فردا می‌ترسد. بارها و بارها با خود فکر می‌کند، به هر دستاویزی چنگ می‌زند، و بااین‌همه هیچ نمی‌یابد، و بدین‌سان هیچ‌وقت نمی‌تواند به‌شیوه‌ای غم خورد که مُمدّ حیات و مفرّح ذات باشد، زیرا پیوسته به‌دنبال راهی می‌گردد تا بتواند غمگین باشد.

فراموش کردن او، این‌ست آنچه می‌خواهم؛ پاک‌کردن نقش او از لوح دلم؛ دلم می‌خواهد مثل آتشی سرکش بیفتم در خرمن جان خودم، هر فکری که به او تعلق دارد باید طعمه حریق شود؛ فقط در آن صورت نجات می‌توانم یافت؛ این شرط دفاع از هستی خویش است. اگر تمام افکار مربوط به او را، حتی بعیدترین فکرها را، از خاطر نزدایم، از دست خواهم رفت؛ فقط ازین طریق می‌توانم از خویش حراست کنم، از خویش: ولی این خویش آخر چیست؟ شوربختی و فلک‌زدگی. من به عشق اولم وفا کردم، و حالا باید با وفا نکردن به عشق دومم آن را جبران کنم؟

این کتاب با ۴۴۲ صفحه، شمارگان هزار و ۶۰۰ نسخه و قیمت ۸۲ هزار و ۵۰۰ تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...