نشر افکار کتاب «اصلاحات ارضی» نوشته رسول مهربان را با مقدمه‌ای از فریبرز رییس دانا منتشر کرد. رسول مهربان در برنامه اصلاحات ارضی زمان محمدرضا پهلوی، مسئولیت‌هایی داشت.

اصلاحات ارضی پهلوی دوم به روایت رسول مهربان

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، کتاب «اصلاحات ارضی»  در ۲۲۸ صفحه و بهای ۴۵ هزار تومان توسط نشر افکار منتشر شد.
رسول مهربان سال ۱۳۱۴ در بندر انزلی متولد شد. آموزش ابتدایی و متوسطه را در انزلی و رشت گذراند و سپس به تشویق خانواده مذهبی خود برای آموزش علوم مذهبی به قم رفت و به حوزه درسی مرحوم آیت‌الله سید علی‌اکبر برقعی راه یافت.

در سال‌های اوج نهضت ملی کردن نفت و جنبش دموکراسی‌خواهی دولت ملی دکتر محمد مصدق، وارد فعالیت‌های جدی اجتماعی و سیاسی شد و در روزنامه‌های قم و تهران مقاله‌هایی نوشت. در ادامه فعالیت سیاسی به «حزب ایران» و پس از شکست نهضت ملی، به «نهضت مقاومت ملی» و سپس «جبهه ملی دوم» پیوست. مدتی منشی اللهیار صالح، رهبر جبهه ملی دوم، بود و در انتخابات دوره بیستم مجلس شورای ملی، سخنگوی ستاد انتخاباتی او شد. در آن دوران طولانی پرتلاطم همواره در کنار اللهیار صالح قرار داشت و از نزدیک شاهد مذاکرات و مباحثات رهبران جبهه ملی دوم بود.

این تجربیات اجتماعی و سیاسی پشتوانه پژوهش‌های تاریخی او در سال‌های آتی شدند؛ آثاری چند در تشریح شکست نهضت ملی و علل صعود و سقوط آنکه از جمله می‌توان از «بررسی احزاب بورژوازی لیبرال در مقابله با جنبش کارگری و انقلابی ایران» (جلد اول: ۱۳۶۰؛ جلد دوم: ۱۳۶۱) و «گوشه‌هایی از تاریخ معاصر ایران» (۱۳۶۱) نام برد.

آنچه با نام اصلاحات ارضی از مجموعه‌ای با همان عنوان «گوشه‌هایی از تاریخ معاصر ایران» پیش رو دارید، گزارشی تحلیلی و انتقادی از مهم‌ترین برنامه «انقلاب شاه و مردم» است که رسول مهربان به‌عنوان کسی که خود در اجرای برنامه «اصلاحات ارضی» مسئولیت‌هایی داشته، روایتی متفاوت از آن ارائه می‌کند.

کتاب «اصلاحات ارضی» جلد ششم و پایانی از پژوهش‌های تاریخی رسول مهربان با عنوان «مجموعه گوشه‌هایی از تاریخ معاصر ایران» است. این مجموعه که به تاریخ سلطنت محمدرضا پهلوی می‌پردازد، شامل مجلدات زیر است: جلد اول: از شهریور ۱۳۲۰ تا ۳۰ تیر ۱۳۳۱؛ جلد دوم: از ۳۰ تیر ۱۳۳۱ تا کودتای ۲۸ مرداد؛ جلد سوم: از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تا تأیید دکترین آیزنهاور توسط حزب ایران؛ جلد چهارم: از غارت درآمد نفت ایران تا دولت دکتر علی امینی؛ جلد پنجم: از نخست‌وزیری علی امینی تا انحلال جبهه ملی دوم و جلد ششم: اصلاحات ارضی.

................ هر روز با کتاب ...............

نگاه تاریخی به جوامع اسلامی و تجربه زیسته آنها نشان می‌دهد که آنچه رخ داد با این احکام متفاوت بود. اهل جزیه، در عمل، توانستند پرستشگاه‌های خود را بسازند و به احکام سختگیرانه در لباس توجه چندانی نکنند. همچنین، آنان مناظره‌های بسیاری با متفکران مسلمان داشتند و کتاب‌هایی درباره حقانیت و محاسن آیین خود نوشتند که گرچه تبلیغ رسمی دین نبود، از محدودیت‌های تعیین‌شده فقها فراتر می‌رفت ...
داستان خانواده شش‌نفره اورخانی‌... اورهان، فرزند محبوب پدر است‌ چون در باورهای فردی و اخلاق بیشتر از همه‌ شبیه‌ اوست‌... او نمی‌تواند عاشق‌ شود و بچه‌ داشته‌ باشد. رابطه‌ مادر با او زیاد خوب نیست‌ و از لطف‌ و محبت‌ مادر بهره‌ای ندارد. بخش‌ عمده عشق‌ مادر، از کودکی‌ وقف‌ آیدین‌ می‌شده، باقی‌مانده آن هم‌ به‌ آیدا (تنها دختر) و یوسف‌ (بزرگ‌‌ترین‌ برادر) می‌رسیده است‌. اورهان به‌ ظاهرِ آیدین‌ و اینکه‌ دخترها از او خوش‌شان می‌آید هم‌ غبطه‌ می‌خورد، بنابراین‌ سعی‌ می‌کند از قدرت پدر استفاده کند تا ند ...
پس از ۲۰ سال به موطن­‌شان بر می­‌گردند... خود را از همه چیز بیگانه احساس می‌­کنند. گذشت روزگار در بستر مهاجرت دیار آشنا را هم برای آنها بیگانه ساخته است. ایرنا که که با دل آکنده از غم و غصه برگشته، از دوستانش انتظار دارد که از درد و رنج مهاجرت از او بپرسند، تا او ناگفته‌­هایش را بگوید که در عالم مهاجرت از فرط تنهایی نتوانسته است به کسی بگوید. اما دوستانش دلزده از یک چنین پرسش­‌هایی هستند ...
ما نباید از سوژه مدرن یک اسطوره بسازیم. سوژه مدرن یک آدم معمولی است، مثل همه ما. نه فیلسوف است، نه فرشته، و نه حتی بی‌خرده شیشه و «نایس». دقیقه‌به‌دقیقه می‌شود مچش را گرفت که تو به‌عنوان سوژه با خودت همگن نیستی تا چه رسد به اینکه یکی باشی. مسیرش را هم با آزمون‌وخطا پیدا می‌کند. دانش و جهل دارد، بلدی و نابلدی دارد... سوژه مدرن دنبال «درخورترسازی جهان» است، و نه «درخورسازی» یک‌بار و برای همیشه ...
همه انسان‌ها عناصری از روباه و خارپشت در خود دارند و همین تمثالی از شکافِ انسانیت است. «ما موجودات دوپاره‌ای هستیم و یا باید ناکامل بودن دانشمان را بپذیریم، یا به یقین و حقیقت بچسبیم. از میان ما، تنها بااراده‌ترین‌ها به آنچه روباه می‌داند راضی نخواهند بود و یقینِ خارپشت را رها نخواهند کرد‌»... عظمت خارپشت در این است که محدودیت‌ها را نمی‌پذیرد و به واقعیت تن نمی‌دهد ...