کتاب «شکاف دیجیتال سوم» [The third digital divide : a Weberian approach to digital inequalities] اثر ماسیمو راگندا [Massimo Ragnedda] با ترجمه علی راغب منتشر شد.

شکاف دیجیتال سوم» [The third digital divide : a Weberian approach to digital inequalities] اثر ماسیمو راگندا [Massimo Ragnedda]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، از آنجا که وجوه بیشتری از زندگی روزمره ما در حال انتقال به حوزه دیجیتال است، ظرفیت، انگیزه و توانایی فرهنگی ما در تعیین نوع اطلاعاتی که نیاز داریم نیز بر فرصت‌های زندگی و فعالیت اجتماعی مان تاثیر می‌گذارد. این امر مبنایی برای تمایز دیجیتال و در نتیجه تمایز اجتماعی می‌شود. شایان ذکر است که سطح فرهنگی، تحصیلات و مهارت‌های عمومی همواره پایه تمایز اجتماعی بوده است. با این حال الگوهای موجود در این حوزه‌ها در جامعه‌ای که دارای قابلیت دیجیتال است مهم‌‌‌تر و حیاتی‌تر می‌شود و مسیر را به سوی نابرابری، هم در حوزه اجتماعی و هم در حوزه دیجیتال باز می‌کند.

این کتاب از چارچوب نظری ماکس وبر برای تحلیل پدیه‌های شکاف دیجیتال و نابرابری‌های دیجیتال در زمینه قشربندی اجتماعی استفاده می‌کند. در نتیجه هدف کتاب حاضر ارائه مفهوم قشربندی و نابرابری در فضای دیجیتال به منظور روشن شدن این امر است که آیا شکاف دیجیتال صرفا اشکال سنتی نابرابری را گسترش می‌دهد یا شامل اشکال جدیدی نیز می‌شود؟!

بنابراین کتاب حاضر بر این مطلب تمرکز می‌کند که چگونه فعالیت‌های آنلاین و مهارت‌های دیجیتال مطابق با ابعاد جامعه شناختی حیاتی تنوع دارند تا با نظر به پویایی طبقه اجتماعی منزلت اجتماعی و قدرت، تبیینی انضمامی از اینها ارائه دهد. رویکرد ،وبری همانطور که در این کتاب تلاش می‌شود نشان داده شود، درک غنی‌تری از شمول و طرد دیجیتال و اجتماعی ارائه می‌دهد که فراتر از تحلیل محدود طبقاتی است.

علاوه بر این، این کتاب در مورد اینکه چگونه مسیر زندگی شهروندان ـ آنچه وبـر «فرصت‌های زندگی می‌نامد - تحت تأثیر سرمایه دیجیتال و استفاده از اینترنت قرار می‌گیرد، بحث خواهد کرد. قرار گرفتن در سویه اشتباه شکاف دیجیتال ممکن است پیامدهایی جدی برای افراد و فرصت‌های زندگی شان داشته باشد. به عبارت دیگر راه نیافتن به قلمرو دیجیتال یا نداشتن توانایی بهره‌گیری کامل از ظرفیت‌های فاوا (فناوری اطلاعات و ارتباطات)، می‌تواند به شکل چشمگیری بر فرصت‌های فردی برای دستیابی به نتایج ارزشمند تأثیر بگذارد.

شکاف دیجیتال باید مسئله‌ای اجتماعی در نظر گرفته شود نه مسئله‌ای مربوط به فناوری و در نتیجه باید از دریچه جامعه شناختی درک شود. نکته جالب توجه و در عین حال عجیب این است که اگرچه شکاف دیجیتال و نابرابری‌های دیجیتال جنبه‌های اساسی نابرابری اجتماعی در عصر اطلاعات هستند کمتر از آنچه بایسته است از لحاظ جامعه شناختی مورد توجه قرار گرفته‌اند. البته مطالعات زیادی صورت گرفته اما جا دارد بیش از اینها باشد. در واقع باید درباره چگونگی تولید و بازتولید چنین نابرابری‌هایی در قلمرو ،دیجیتال چیزهای بیشتری درک کرد و آموخت. مهمتر از آن برای توضیح این که نابرابری‌های اجتماعی و دیجیتال چگونه در هم تنیده‌اند و متقابلاً بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند، کارهای بیشتری باید انجام شود.

این کتاب علی رغم تمام محدودیت‌هایش تلاش می‌کند این شکاف را در ادبیات تحقیق پر کند و رویکردی خاص یعنی دیدگاهی وبری برای مطالعه نابرابری‌های دیجیتال پیشنهاد می‌کند.

سؤالات نظری کلیدی در این کتاب عبارت اند از: شکاف دیجیتال چگونه بر قشربندی اجتماعی تأثیر می‌گذارد؟ و به طور متقابل، قشربندی اجتماعی چگونه بر تشدید شکاف دیجیتال تأثیر می‌گذارد؟ آیا شکاف دیجیتال اشکال جدیدی از طرد اجتماعی مانند تبعیض دیجیتال یا طرد دیجیتال ایجاد می‌کند؟ آیا اشکال سنتی نابرابری به سادگی خود را در حوزه دیجیتال تکرار می‌کنند یا شکاف دیجیتال در پرتو پویایی خود عمل می‌کند؟

برای ارائه پاسخ بدین سؤالات اساسی، نظریه قشربندی ماکس وبر بهترین دیدگاه را پیشنهاد می‌دهد. تحلیل نظری این که چگونه قشربندی اجتماعی در عصر دیجیتال نه تنها از طریق پویایی طبقاتی جنبه‌های اقتصادی بلکه از طریق منزلت پرستیژ جنبه‌های فرهنگی و در وابستگی‌های گروهی جنبه‌های سیاسی بازتولید می‌شود درک بهتری از مسئله نابرابری‌های دیجیتال ارائه می‌دهد.

کتاب «شکاف دیجیتال سوم» اثر ماسیمو راگندا ترجمه علی راغب در230 صفحه و با قیمت 140 هزارتومان از سوی انتشارات ققنوس روانه بازار نشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

که واقعا هدفش نویسندگی باشد، امروز و فردا نمی‌کند... تازه‌کارها می‌خواهند همه حرف‌شان را در یک کتاب بزنند... روی مضمون متمرکز باشید... اگر در داستان‌تان به تفنگی آویزان به دیوار اشاره می‌کنید، تا پایان داستان، نباید بدون استفاده باقی بماند... بگذارید خواننده خود کشف کند... فکر نکنید داستان دروغ است... لزومی ندارد همه مخاطب اثر شما باشند... گول افسانه «یک‌‌شبه ثروتمند‌ شدن» را نخورید ...
ایده اولیه عموم آثارش در همین دوران پرآشوب جوانی به ذهنش خطور کرده است... در این دوران علم چنان جایگاهی دارد که ایدئولوژی‌های سیاسی چون مارکسیسم نیز می‌کوشند بیش از هر چیز خود را «علمی» نشان بدهند... نظریه‌پردازان مارکسیست به ما نمی‌گویند که اگرچه اتفاقی رخ دهد، می‌پذیرند که نظریه‌شان اشتباه بوده است... آنچه علم را از غیرعلم متمایز می‌کند، ابطال‌پذیری علم و ابطال‌ناپذیری غیرعلم است... جامعه‌ای نیز که در آن نقدپذیری رواج پیدا نکند، به‌معنای دقیق کلمه، نمی‌تواند سیاسی و آزاد قلمداد شود ...
جنگیدن با فرهنگ کار عبثی است... این برادران آریایی ما و برادران وایکینگ، مثل اینکه سحرخیزتر از ما بوده‌اند و رفته‌اند جاهای خوب دنیا مسکن کرده‌اند... ما همین چیزها را نداریم. کسی نداریم از ما انتقاد بکند... استالین با وجود اینکه خودش گرجی بود، می‌خواست در گرجستان نیز همه روسی حرف بزنند...من میرم رو میندازم پیش آقای خامنه‌ای، من برای خودم رو نینداخته‌ام برای تو و امثال تو میرم رو میندازم... به شرطی که شماها برگردید در مملکت خودتان خدمت کنید ...
رویدادهای سیاسی برای من از آن جهت جالبند که همچون سونامی قهرمان را با تمام ایده‌های شخصی و احساسات و غیره‌اش زیرورو می‌کنند... تاریخ اولا هدف ندارد، ثانیا پیشرفت ندارد. در تاریخ آن‌قدر بُردارها و جهت‌های گونه‌گون وجود دارد که همپوشانی دارند؛ برآیندِ این بُردارها به قدری از آنچه می‌خواستید دور است که تنها کار درست این است: سعی کنید از خود محافظت کنید... صلح را نخست در روح خود بپروران... همه آنچه به‌نظر من خارجی آمده بود، کاملا داخلی از آب درآمد ...
می‌دانم که این گردهمایی نویسندگان است برای سازماندهی مقاومت در برابر فاشیسم، اما من فقط یک حرف دارم که بزنم: سازماندهی نکنید. سازماندهی یعنی مرگ هنر. تنها چیزی که مهم است استقلال شخصی است... در دریافت رسمی روس‌ها، امنیت نظام اهمیت درجه‌ی اول دارد. منظور از امنیت هم صرفاً امنیت مرز‌ها نیست، بلکه چیزی است بسیار بغرنج‌تر که به آسانی نمی‌توان آن را توضیح داد... شهروندان خود را بیشتر شبیه شاگرد مدرسه می‌بینند ...