کتاب «از پاریس تا جنگل: نکات مکتومی از تاریخ معاصر ایران (خاطرات غلامعلی انصاری)» به کوشش و اهتمام پرویز انصاری و امید روحانی از سوی انتشارات پرشکوه منتشر شد.

از پاریس تا جنگل: نکات مکتومی از تاریخ معاصر ایران (خاطرات غلامعلی انصاری)

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا،‌ این کتاب خاطرات و زندگی‌نامه شخصی است که در اصفهان دهه‌های آخر سده قبل و دوره قاجار به دنیا آمده است. نوجوانی و جوانی را در پاریس سال‌های قبل از جنگ جهانی اول، عشق و ازدواج در سوئد، سال‌های دهه جاز در آمریکای آغاز مدرنیسم، ایران پهلوی اول، جنگ جهانی دوم و سال‌های تلاطم‌های سیاسی دهه‌های استقرار و قدرت‌یافتن پهلوی دوم را دیده است.

در این کتاب زندگی مردی مرور شده است در متلاطم‌ترین دوره‌های تاریخی این سرزمین و از نگاه و قلم مردی که اهل اصول بود و از اصول خودش تخطی نمی‌کرد و اهل ملاحظات عرفی و فرهنگی این سرزمین پیچیده و چندوجهی نشده بود و طبعاً از این «بازی» خارج شده بود. مردی که سال‌های بازنشستگی و تنهایی، با حرمان و حسرت به عمر رفته و تلاش‌های قدرندیده و میهن‌دوستی بی‌حاصلش با عشق و تلخی نگاه انداخته و با دقت و وسواس همه را ظرف چند ماه به رشتۀ تحریر درآورده است.

غلامعلی انصاری (1274 ـ 1352) در مقدمه خود بر این خاطرات نوشته است: «بنا بر تشخیص و توصیه دوستان و آشنایان و تصدیق خودم اقدام به نوشتن و جمع‌آوری این خاطرات زندگی و یادداشت‌های پراکنده در هر قسمت نه‌فقط اشتغال بی‌ضرری بلکه ممکن است در خلال آن مطالب سودمندی برای کسانی که احیاناً آنها را بعد از من بخوانند دربر داشته باشد. این است که شروع به نوشتن آن نمودم. فصول مختلف خاطرات که به ترتیب تاریخ وقوع تنظیم شود، در تاریخ‌هایی که در آخر هر کدام درج است، تحریرش و تطبیق با تقدم و تأخر جریان وقایع نمی‌کند؛ زیرا اقدام به انشا آن فصول تابع حاضربودن افکارم بود».

نویسنده خاطرات و یادداشت‌های روزانه خود را در سال 1351 یعنی در اوج قدرت حکومت پهلوی و ساواک به قصد انتشار آغاز نموده است. به این دلیل در حین تألیف، سانسورهای الزامی به‌ویژه درباره فعالیت‌های انقلاب جنگل، فساد در ارتش، عدم شرکت در کودتای 28 مرداد و استفاده از واژه‌های متداول و به‌ویژه القاب اجباری در آن زمان را خود شخصاً مراعات کرده است.

با درنظر گرفتن معروفیت نویسنده به انقلابی بودن، هشدار دادن سرلشکر رزم‌آرا رئیس وقت ستاد ارتش به شخص شاه در تاریخ شانزدهم شهریور 1322 ساعت یازده صبح، مبنی بر اینکه با انتصاب انصاری به ریاست ستاد ارتش در مدت یک هفته نه اعلیحضرت و نه من وجود خواهیم داشت، نیز قابل درک است.

کتاب «از پاریس تا جنگل: نکات مکتومی از تاریخ معاصر ایران (خاطرات غلامعلی انصاری)» با فرمان عضویت در شورای انقلاب جنگل به امضای شخص میرزا کوچک‌خان جنگلی، پیش‌گفتار دکتر پرویز انصاری: فرزند مؤلف، مقدمه دکتر روحانی و مقدمه مؤلف آغاز می‌شود و در دو قسمت با عناوین خاطرات زندگی و چندی از تألیفات مرحوم غلامعلی انصاری به شرح این مساله می‌پردازد.

دوران طفولیت و تحصیل، اولین بی‌عدالتی، اولین تجربه برای شرکت در یک نهضت انقلابی، خدمت در بریگارد مرکزی و یک منظرۀ یأس‌آور، فکر مهاجرت از ایران، افسر، من و قزاقخانه، شرکت در نهضت انقلابی جنگل، ورود به ارتش متحدالشکل و مأموریت دانشگاه عالی جنگ پاریس،‌ مرکز مطالعات تاکتیکی عالی توپخانه، کفالت رکن سوم ارکان حرب کل قشون، اردوکشی جنوب، اداره تفتیش کل، لشکر اول گارد پیاده، شرکت توشه، وزارت راه، وزارت دارایی، مراجعت مجدد به ارتش، فرماندهی دانشکده افسری، میسیون نظامی امریکایی، معاونت وزارت جنگ، اداره دادرسی ارتش، دسته‌بندی ارتش، معاونت ستاد ارتش، فرماندهی لشکر اصفهان، پایان خدمت در ارتش، در جستجوی کار با درآمد بالا، جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران و شرکت‌های تعاونی فصل‌های بیست‌و نه گانه کتاب را شامل می‌شود.

در قسمت دوم کتاب با نام چندی از تألیفات مرحوم غلامعلی انصاری نیز به جنگ و گریز، ‌آذربایجان، ازخودگذشتگی یا غریزه بقای اجتماعی، وظیفه، راه کامیابی، شرکت تعاونی اعتبار و مسکن ایران، شرکت تعاونی اعتبار و مسکن ایران، نیکی‌های نسنجیده، ساده‌ترین راه‌حل مشکل مسکن در تهران، باز چند کلمه در اطراف شرکت‌های تعاونی، چندین صفحه از وصیت‌نامه سیاسی مؤلف و برای زندگی بهتر چه معتقدتی باید داشته باشیم در شش جزوه آمده است.

برخی از مقالات و نوشتارها و صفحاتی از وصیت‌نامه سیاسی نویسنده به تاریخ اسفندماه 1351 و به خط خود مؤلف در قسمت دوم جداگانه آورده شده است. این نوشتارها درباره تعاون ملی، احیای نیروی انسانی، تقویت روح سلحشوری، تحکیم وحدت ملی، بالابردن سطح نیروی اخلاقی جامعه، حیاتی بودن هدایت افکار، دوری از خرافات اخلاقی و ... است.

کتاب «از پاریس تا جنگل: نکات مکتومی از تاریخ معاصر ایران (خاطرات غلامعلی انصاری)» به کوشش و اهتمام پرویز انصاری و امید روحانی با شمارگان 500 نسخه و بهای 150 هزار تومان از سوی انتشارات پرشکوه منتشر شد.

................ هر روز با کتاب ................

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...