در گستره‌ی پربار ادبیات معاصر فارسی، نام‌هایی هستند که چون ستارگان دنباله‌دار، هر از گاهی با نور خویش، افق نگاه ما را دگرگون می‌کنند. سیروس نوذری، بی‌شک، از این دست شاعران است؛ هنرمندی که با نگاهی ژرف و زبانی خاص، پنجره‌ای نو به جهان شعر می‌گشاید. خواندن آثار او به ویژه برای علاقه‌مندان به کوتاه‌سرایی، تنها مرور چند مصرع نیست، بلکه دعوتی است به تجربه‌ای متفاوت از کلمه و معنا. در ادامه، به چند دلیل اساسی می‌پردازم که چرا باید خود را به دست واژه‌های این شاعر سپرد و در دریای شعرش غرق شد.
۱. جسارت در شکستن فرم‌ها:
یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های شعر نوذری، جسارت او در عبور از چارچوب‌های مرسوم است. او در بند تکنیک‌های از پیش تعیین‌شده و مهندسی‌های معمول شعر نیست. گاهی با شعری تک‌سطری مواجه می‌شویم که آنچنان عمق و معنایی را در خود نهفته دارد که ساعت‌ها ما را به تأمل وامی‌دارد. این ایجاز و قدرت بیان در نهایت سادگی، نشان از تسلط او بر زبان و فرم است.
"مسیر تو را می بینم ای پرنده‌ی غایب"
(کپور در آب‌های سیاه/صفحه ۱۴۰)
"باد است که خاک ما به صحرا برده است"
(بر ایوان چراغی نیست/صفحه ۵۲)
"بی‌سایه می‌گذرد باد شامگاه.
به دست
چه دارم از او؟"
(چنین زیبا نباش/صفحه ۱۳)
۲. طنین روح ایرانی:
در شعر سیروس نوذری، روح و جوهره‌ی فرهنگ ایرانی به شکلی ملموس جاری است. این حضور پررنگ، نشان‌دهنده‌ی پایبندی و ارق عمیق شاعر به میراث و مرزوبوم خویش است. نوذری با بهره‌گیری از بن‌مایه‌های فرهنگی و بومی، پلی میان گذشته و حال می‌زند و اشعارش را به آینه‌ای از هویت ایرانی بدل می‌سازد.
"بر این قرار
باد را چه کار
اگر می کشد چراغ را"
(بر ایوان چراغی نیست/صفحه ۵۸)
"باید سرم به سنگ می خورد
این خون
نثار هجران توست"
(چنین زیبا نباش/صفحه ۷)
"قار...قار
فرو ریخت
ارغوان"
(کپور بر آب‌های سیاه/صفحه ۱۲۹)
۳. آفرینش شخصیت و نمادسازی خلاقانه:
شعر نوذری، کارگاه بزرگی برای آفرینش شخصیت‌ها و نمادهای تازه است. او نه تنها از نمادهای مرسوم بهره نمی‌گیرد، بلکه خود به خلق نمادهایی می‌پردازد که پیش از این کمتر شنیده شده‌اند. طبیعت، چه بی‌جان و چه جاندار، در آثار او جلوه‌ای نو می‌یابد و اشیاء و موجودات پیرامون، در نگاه او شخصیتی تازه و حیاتی عمیق پیدا می‌کنند. این خلاقیت در نمادسازی، خواننده را به کشف لایه‌های پنهان معنا دعوت می‌کند.
"پر می کشند غازها
خنک می کنند
ماه تابستان را"
(کپور بر آب‌های سیاه/صفحه ۱۱۲)
"هیچ نمی گوید راب
این که ما نمی شنویم"
(کپور بر آب‌های سیاه/صفحه ۱۰۶)
"نشان او باش
بکوب دارکوب
صدای نصرت رحمانی باش"
(کپور بر آب‌های سیاه/صفحه ۱۰۱)
۴. فضای مه‌آلود و چندلایه‌ی معنا:
بی‌شک، یکی از ارکان مهم شعر، به خصوص شعر کوتاه، ایجاد فضایی مه آلود است که به خواننده امکان می‌دهد تا برداشت‌های متفاوتی از متن داشته باشد. این ویژگی اصیل و چندوجهی بودن معنا، به خوبی درشعر او همچون تابلویی است که هر بیننده‌ای می‌تواند با زاویه‌ی دید خود، تفسیری تازه از آن ارائه دهد و همین گشودگی، به پویایی اثر می‌افزاید.
"هر گربه ای می میرد
اما چرا
در خفا"
(کپور در آب سیاه /صفحه ۸۳)
"از آبچال بنوشم سحر
پیش از پرندگان خواب‌آلود"
(کپور در آب سیاه/صفحه ۷۹)
"ایمن‌ترین جای جهان
گنجی میان صخره‌های مه آلود"
(بر ایوان چراغی نیست/صفحه ۷۷)
۵. ایجاز هوشمندانه و مؤثر:
نوذری به ما درس ایجاز می‌دهد؛ اما نه هر ایجازی، بلکه ایجاز درست و هوشمندانه. او به ما می‌آموزد که چگونه می‌توان در کمترین کلمات، بیشترین حرف را زد، بدون اینکه به جوهر شعر لطمه‌ای وارد شود یا پیام آن مبهم بماند. این قدرت در فشردگی معنا، نشانه‌ی چیره‌دستی او در کار با زبان و دانش عمیقش از ظرفیت‌های کلمه است.
"تمام روز
ابری به شکل هیچ"
(بر ایوان چراغی نیست/صفحه ۷۸)
"عمق آب
پاره سنگی به عمر جهان"
(بر ایوان چراغی نیست/صفحه ۲۴۴)
۶. ریتم و موسیقی درونی:
همانطور که خود استاد نوذری در گفتگویی کوتاه به بزرگان شعر کهن همچون حافظ، سعدی و مولانا اشاره کرده‌اند، ریشه‌های اندیشه‌ی ناب این بزرگان در شعر او نیز عمیقاً دوانده است. علاوه بر این، اشعار نوذری دارای ریتم و موسیقی درونی قوی است که در بسیاری از آثار کوتاه دیگر کمتر دیده می‌شود. این ویژگی، شعر او را از صرف یک ترجمه‌ی خشک و بی‌روح فراتر برده و به آن جانی تازه می‌بخشد.
"پری بر آب
از آن غیاب"
(کپور بر آب‌های سیاه/صفحه ۱۴۴)
"خوابش نبرده هنوز
هیمه‌ای نیم سوز"
(بر ایوان چراغی نیست/صفحه ۲۳۸)
۷. تأمل در مفهوم مرگ:
مفهوم مرگ و مرگ‌اندیشی، حضوری پررنگ و تأمل‌برانگیز در آثار سیروس نوذری دارد. اما این مرگ‌اندیشی، یأس‌آور نیست، بلکه دعوتی است به زندگی، به زیستن در لحظه و قدر دانستن زیبایی‌های هستی، حتی با تمام بی‌ارزشی‌ها و فناپذیری‌هایش. او با این نگاه، خواننده را به تعمق در ماهیت هستی و جایگاه انسان در آن وامی‌دارد.
"در خواب چه می کنی
_تمرین مرگ می کنم"
(بر ایوان چراغی نیست/صفحه ۱۹۰)
"جیرجیرکان
ذخیره کنم صدایتان را
برای آن دنیا"
(کپور بر آب‌های سیاه/صفحه ۹۱)
۸. تنهایی به مثابه‌ی سلوک:
تنهایی در شعر نوذری، مفهومی فراتر از یک حس معمولی است؛ آن را می‌توان نوعی عرفان و سلوک معنوی دانست. او تنهایی خود را با طبیعت اطرافش تقسیم می‌کند و در این هم‌نشینی، خود جزئی از طبیعت می‌شود. این تنهایی، نه یک خلأ، بلکه فضایی برای خودشناسی، ارتباط عمیق با هستی و رسیدن به درکی متفاوت از وجود است.
"جهان فقط برای تو نیست
جایی برای هیچ
بگذار"
(بر ایوان چراغی نیست/صفحه ۵۷)
"چه خوب که تنها هستم
با خش خشی گنگ
میان علف ها"
(بر ایوان چراغی نیست/صفحه ۲۳۳)
با همه‌ی این اوصاف، خواندن سیروس نوذری، تجربه‌ای است که هر علاقه‌مند به شعر معاصر باید آن را از سر بگذراند. شعر او، دعوتی است به مکث، به تعمق و به کشف لایه‌های پنهان معنا در جهان پیرامون ما. او نه تنها یک شاعر، بلکه راهنمایی است برای دیدن جهان از زاویه‌ای متفاوت و درک عمق زندگی در بطن سادگی‌ها.
................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............
