کتاب «دستکاری در رسانه‌های اجتماعی» [Computational propaganda : political parties, politicians, and political manipulation on social media] نوشته جمعی از محققان دانشگاه آکسفورد با ترجمه عباس رضایی ثمرین، روزنامه‌نگار و رسول صفرآهنگ پژوهشگر علوم سیاسی توسط انتشارات همشهری منتشر شد.

دستکاری در رسانه‌های اجتماعی» [Computational propaganda : political parties, politicians, and political manipulation on social media]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، این کتاب که در سال ۲۰۱۹ در قالب یک پروژه تحقیقاتی فراملیتی در موسسه تحقیقات اینترنت دانشگاه آکسفورد نوشته شده، به یکی از مهم‌ترین مسائل مبتلابه جامعه امروز یعنی دستکاری واقعیت در شبکه‌های اجتماعی از طریق به کارگیری فرایندهای اتوماتیک و حسابهای جعلی می‌پردازد.

در این پروژه، محققانی از کشورهای مختلف، روند دستکاری در رسانه‌های اجتماعی را در ۹ کشور مختلف بررسی کرده و مقاله‌های مجزایی را درباره هر یک از کشورها نوشته‌اند. در هر یک از این مقالات، فضای کلی رسانه‌های اجتماعی، گروه‌های ذی‌نفع و فعال، جریان‌سازی‌های دروغین و نهایتا تاثیر این جریان‌سازی‌ها در رویدادهای سیاسی و اجتماعی کشورهای هدف مطالعه به دقت بررسی شده است.

روسیه، اوکراین، کانادا، لهستان، تایوان، برزیل، آلمان، آمریکا و چین کشورهایی هستند که در این کتاب، روند «پروپاگاندای رایانشی» در آنها از طریق پایش فضای رسانه‌های اجتماعی و بررسی رویدادهای خاص سیاسی و اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته است. پروپاگاندای رایانشی اصطلاحی است که در این کتاب دستکاری افکار عمومی در بستر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را توضیح می‌دهد. این نوع پروپاگاندا به عنوان یک روش ارتباطی، به استفاده از الگوریتم‌ها، فرایندهای اتوماتیک و عوامل انسانی برای مدیریت فضای کلی رسانه‌های اجتماعی یا توزیع اطلاعات گمراه‌کننده از طریق این پلتفرم‌ها اطلاق می‌شود. به عنوان بخشی از این فرایند، نرم‌افزارهای خودکار مثل روبات‌ها به منظور دستکاری افکار عمومی در طیف متنوعی از پلتفرم‌ها و شبکه‌های درون اینترنت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نرم‌افزارها با شرکت در گفت‌وگوهای آنلاین یا پاسخ دادن به کاربران دیگر، در حقیقت رفتار کاربران واقعی را تقلید می‌کنند. با این روش از آن‌ها در رسانه‌های اجتماعی به منظور تقویت یا سرکوب پیام‌های سیاسی خاص استفاده می‌شود.

در این کتاب که یکی از مهم‌ترین کتاب‌ها در حوزه مطالعات رسانه‌های اجتماعی در جهان به شمار می‌آید ، روند مداخلات قدرت‌های داخلی و خارجی از طریق پروپاگاندای رایانشی در رویدادهای سیاسی مهمی همچون انتخابات سال ۲۰۱۶ آمریکا، انقلاب یورومیدانِ اوکراین، پرونده فساد دولتی بزرگ در برزیل موسوم به «فساد کارواش» و موارد متعدد دیگر مورد کاوش و بررسی قرار گرفته است.

سرپرست نویسندگان کتاب دستکاری در رسانه‌های اجتماعی، «ساموئل سی.وولی» و «فیلیپ ان.هاوارد»از محققان برجسته حوزه مطالعات اینترنت و هوش مصنوعی هستند که پیش از این مقالات و کتاب‌های متعددی را در این زمینه منتشر کرده‌اند. مترجمان این کتاب نیز عباس رضایی ثمرین، روزنامه‌نگار و پژوهشگر رسانه و رسول صفرآهنگ، پژوهشگر علوم سیاسی هستند. رضایی ثمرین پیش از این دو کتاب « چگونه با خبرنگاران مصاحبه کنیم» و «ارتباطات بحران در رسانه‌های اجتماعی» را نیز ترجمه کرده‌اند که از سوی انتشارات ثانیه به چاپ رسیده است.

کتاب «دستکاری در رسانه‌های اجتماعی» را انتشارات همشهری در ۳۶۶ صفحه، شمارگان ۳۰۰ نسخه و با قیمت ۷۵ هزار تومان، روانه پیشخوان کتاب‌فروشی‌ها کرده است.

................ هر روز با کتاب ...............

مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...
مهم نیست تا چه حد دور و برِ کسی شلوغ است و با آدم‌ها –و در بعضی موارد حیوان‌ها- در تماس است، بلکه مهم احساسی است که آن شخص از روابطش با دیگران تجربه می‌کند... طرفِ شما قبل از اینکه با هم آشنا شوید زندگی خودش را داشته، که نمی‌شود انتظار داشت در زندگی‌اش با شما چنان مستحیل شود که هیچ رد و اثر و خاطره‌ای از آن گذشته باقی نماند ...
از فروپاشی خانواده‌ای می‌گوید که مجبور شد او را در مکزیک بگذارد... عبور از مرز یک کشور تازه، تنها آغاز داستان است... حتی هنگام بازگشت به زادگاهش نیز دیگر نمی‌تواند حس تعلق کامل داشته باشد... شاید اگر زادگاهشان کشوری دموکرات و آزاد بود که در آن می‌شد بدون سانسور نوشت، نویسنده مهاجر و آواره‌ای هم نبود ...