کتاب «دستکاری در رسانه‌های اجتماعی» [Computational propaganda : political parties, politicians, and political manipulation on social media] نوشته جمعی از محققان دانشگاه آکسفورد با ترجمه عباس رضایی ثمرین، روزنامه‌نگار و رسول صفرآهنگ پژوهشگر علوم سیاسی توسط انتشارات همشهری منتشر شد.

دستکاری در رسانه‌های اجتماعی» [Computational propaganda : political parties, politicians, and political manipulation on social media]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، این کتاب که در سال ۲۰۱۹ در قالب یک پروژه تحقیقاتی فراملیتی در موسسه تحقیقات اینترنت دانشگاه آکسفورد نوشته شده، به یکی از مهم‌ترین مسائل مبتلابه جامعه امروز یعنی دستکاری واقعیت در شبکه‌های اجتماعی از طریق به کارگیری فرایندهای اتوماتیک و حسابهای جعلی می‌پردازد.

در این پروژه، محققانی از کشورهای مختلف، روند دستکاری در رسانه‌های اجتماعی را در ۹ کشور مختلف بررسی کرده و مقاله‌های مجزایی را درباره هر یک از کشورها نوشته‌اند. در هر یک از این مقالات، فضای کلی رسانه‌های اجتماعی، گروه‌های ذی‌نفع و فعال، جریان‌سازی‌های دروغین و نهایتا تاثیر این جریان‌سازی‌ها در رویدادهای سیاسی و اجتماعی کشورهای هدف مطالعه به دقت بررسی شده است.

روسیه، اوکراین، کانادا، لهستان، تایوان، برزیل، آلمان، آمریکا و چین کشورهایی هستند که در این کتاب، روند «پروپاگاندای رایانشی» در آنها از طریق پایش فضای رسانه‌های اجتماعی و بررسی رویدادهای خاص سیاسی و اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته است. پروپاگاندای رایانشی اصطلاحی است که در این کتاب دستکاری افکار عمومی در بستر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را توضیح می‌دهد. این نوع پروپاگاندا به عنوان یک روش ارتباطی، به استفاده از الگوریتم‌ها، فرایندهای اتوماتیک و عوامل انسانی برای مدیریت فضای کلی رسانه‌های اجتماعی یا توزیع اطلاعات گمراه‌کننده از طریق این پلتفرم‌ها اطلاق می‌شود. به عنوان بخشی از این فرایند، نرم‌افزارهای خودکار مثل روبات‌ها به منظور دستکاری افکار عمومی در طیف متنوعی از پلتفرم‌ها و شبکه‌های درون اینترنت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نرم‌افزارها با شرکت در گفت‌وگوهای آنلاین یا پاسخ دادن به کاربران دیگر، در حقیقت رفتار کاربران واقعی را تقلید می‌کنند. با این روش از آن‌ها در رسانه‌های اجتماعی به منظور تقویت یا سرکوب پیام‌های سیاسی خاص استفاده می‌شود.

در این کتاب که یکی از مهم‌ترین کتاب‌ها در حوزه مطالعات رسانه‌های اجتماعی در جهان به شمار می‌آید ، روند مداخلات قدرت‌های داخلی و خارجی از طریق پروپاگاندای رایانشی در رویدادهای سیاسی مهمی همچون انتخابات سال ۲۰۱۶ آمریکا، انقلاب یورومیدانِ اوکراین، پرونده فساد دولتی بزرگ در برزیل موسوم به «فساد کارواش» و موارد متعدد دیگر مورد کاوش و بررسی قرار گرفته است.

سرپرست نویسندگان کتاب دستکاری در رسانه‌های اجتماعی، «ساموئل سی.وولی» و «فیلیپ ان.هاوارد»از محققان برجسته حوزه مطالعات اینترنت و هوش مصنوعی هستند که پیش از این مقالات و کتاب‌های متعددی را در این زمینه منتشر کرده‌اند. مترجمان این کتاب نیز عباس رضایی ثمرین، روزنامه‌نگار و پژوهشگر رسانه و رسول صفرآهنگ، پژوهشگر علوم سیاسی هستند. رضایی ثمرین پیش از این دو کتاب « چگونه با خبرنگاران مصاحبه کنیم» و «ارتباطات بحران در رسانه‌های اجتماعی» را نیز ترجمه کرده‌اند که از سوی انتشارات ثانیه به چاپ رسیده است.

کتاب «دستکاری در رسانه‌های اجتماعی» را انتشارات همشهری در ۳۶۶ صفحه، شمارگان ۳۰۰ نسخه و با قیمت ۷۵ هزار تومان، روانه پیشخوان کتاب‌فروشی‌ها کرده است.

................ هر روز با کتاب ...............

تجربه‌نگاری نخست‌وزیر کشوری کوچک با جمعیت ۴ میلیون نفری که اکنون یک شرکت مشاوره‌ی بین‌المللی را اداره می‌کند... در دوران او شاخص سهولت کسب و کار از رتبه ١١٢ (در ٢٠٠۶) به ٨ (در ٢٠١۴) رسید... برای به دست آوردن شغلی مانند افسر پلیس که ماهانه ٢٠ دلار درآمد داشت باید ٢٠٠٠ دلار رشوه می‌دادید... تقریبا ٨٠درصد گرجستانی‌ها گفته بودند که رشوه، بخش اصلی زندگی‌شان است... نباید شرکت‌های دولتی به عنوان سرمایه‌گذار یک شرکت دولتی انتخاب شوند: خصولتی سازی! ...
هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...