پند نامه. مثنوی کوتاهی اثر فریدالدین عطار نیشابوری (وفات:617) عارف و شاعر نامدار که به تصحیح و تحشیه "سیلوستر دوساسی" (1758 -1838) مستشرق فرانسوی در 1819 چاپ و منتشر شده است.

به عطار آثار بسیاری نسبت داده شده که به استثنای تذکرة الاولیاء همه منظوم‌اند. مصحح شرح احوال شیخ عطار را نیز از تذکرة الشعرای دولتشاه سمرقندی نقل کرده است. پندنامه شامل853 بیت در 79 موضوع یا عنوان تدوین شده است. این مثنوی با ستایش خداوند و نعت رسول اکرم (ص) و ائمه دین آغاز می‌شود و علاوه بر مناجات شامل نکات اخلاقی و وصف صفات گوناگون و بیان انتباه از غلفت است و به خاتمة الکتاب پایان می‌پذیرد.

این پندنامه منصوب به عطار در فهرست کتاب‌های چاپی فارسی ایرج افشار 21 چاپ و معرفی شده که منقح‌ترین آن‌ها همین چاپ سیلوستر دوساسی است که با مقدمه و حواشی مفصل همراه است.

ع. روح بخشان، بر اساس همین متن انتقادی و مقابله آن با دو متن چاپی دیگر، تصحیح تازه‌ای از پندنامه فراهم آورده که به سال 1373 در تهران چاپ و منتشر شده است. در این چاپ ترجمه مقدمه مفصل و حواشی و تعلیقات مشروح دوساسی به قلم روح بخشان درج شده است.

مترجم فارسی هر جا که لازم بوده توضیحاتی در حاشیه افزوده و نسخه بدل‌های دو متن چاپی را هم در پای صفحه‌ها آورده است. بر حواشی و تعلیقات دوساسی نیز تصحیحات و استدراکاتی افزوده و چاپ مکمل‌تری از این  اثر عرفانی و اخلاقی زبان فارسی فراهم آورده است که اهل تحقیق را به کار می‌آید و بعد تازه‌ای از شخصیت شیخ عطار و طرز تفکر او را آشکار می‌سازد. جای فهرستی از اصطلاحات و تعبیرات در این چاپ خالی به نظر می‌رسد.

عبدالمحمد روح بخشان. فرهنگ آثار ایرانی اسلامی. سروش

تمایل به مبادله و خرید و فروش انگیزه‌های غریزی در انسان‌ها نیست، بلکه صرفاً پدیده‌ای متاخر است که از اروپای قرن 16 آغاز می‌شود... بحران جنگ جهانی اول، رکود بزرگ و جنگ جهانی دوم نتیجه عدم تعادل بین آرمان بازار و رفاه اجتماعی و ناتوانی هرگونه ضدجنبش اجتماعی، نظیر سوسیالیزم و کمونیزم، برای کاهش تنش‌ها بود... تاریخ انگلیس، از جنبش حصارکشی در قرن شانزدهم تا لغو قانون حمایت از فقرا در 1834، تاریخ کالایی سازی جامعه و طبیعت است... نئولیبرال‌ها و فاشیست‌ها همچنان مشغول آرمانشهر بازارند! ...
سنت حشره‌شناسی در ایران به دانشکده‌های کشاورزی پیوند خورده و خب طبعا بیشتر پژوهشگران به مطالعه حشرات آفت می‌پردازند... جمله معروفی وجود دارد که می‌گوید: «ما فقط چیزهایی را حفاظت می‌کنیم که می‌شناسیم»... وقتی این ادراک در یک مدیر سازمانی ایجاد شود، بی‌شک برای اتخاذ تصمیمات مهمی مثل سم‌پاشی، درختکاری یا چرای دام، لختی درنگ می‌کند... دولت چین در سال‌های بعد، صدها هزار گنجشک از روسیه وارد کرد!... سازمان محیط زیست، مجوزهای نمونه‌برداری من در ایران را باطل کرد ...
چه باور کنید و چه نکنید، خروج از بحران‌های ملی نیز به همان نظم و انضباطی نیاز دارند که برای خروج از بحران‌های شخصی نیاز است... چه شما در بحران میانسالی یا در بحران شغلی گرفتار شده باشید و چه کشور شما با کودتا توسط نظامیان تصرف شده باشد؛ اصول برای یافتن راه‌حل خروج از بحران و حرکت روبه جلو یکسان است... ملت‌ها برای خروج از تمامی آن بحران‌ها مجبور بودند که ابتدا در مورد وضعیت کنونی‌شان صادق باشند، سپس مسئولیت‌ها را بپذیرند و در نهایت محدودیت‌های‌شان را کنار بزنند تا خود را نجات دهند ...
در ایران، شهروندان درجه یک و دو و سه داریم: شهرنشینان، روستانشینان و اقلیت‌ها؛ ما باید ملت بشویم... اگر روستاییان مشکل داشته باشند یا فقیر باشند؛ به شهر که می‌روند، همه مشکلات را با خود خواهند برد... رشدِ روستای من، رشدِ بخش ماست و رشدِ شهرستانِ ما رشد استان و کشور است... روستاییان رأی می‌دهند، اهمیت جدولی و آماری دارند اهمیت تولیدی ندارند! رأی هم که دادند بعدش با بسته‌های معیشتی کمکشان می‌کنیم ولی خودشان اگر بخواهند مولد باشند، کاری نمی‌شود کرد... اگر کسی در روستا بماند مفهوم باختن را متوجه ...
تراژدی روایت انسان‌هایی است که به خواسته‌هایشان نرسیده‌اند، اما داستان همه‌ی آنهایی که به خواسته‌هایشان نرسیده‌اند، تراژیک به نظر نمی‌آید... امکان دست نیافتن به خواسته‌هامان را همیشه چونان سایه‌ای، پشت سر خویش داریم... محرومیت ما را به تصور و خیال وا می‌دارد و ما بیشتر از آن که در مورد تجربیاتی که داشته‌ایم بدانیم از تجربیات نداشته‌ی خود می‌دانیم... دانای کل بودن، دشمن و تباه‌کننده‌ی رضایتمندی است ...