. . .    A   d   v   e   r   t   i   s   i   n   g    . . .

تاریخ همیشه جذاب است. این که ببینیم و بفهمیم که هزاران سال قبل چه اتفاقاتی افتاده و انسان‌های گذشته چگونه زندگی کرده‌اند، بسیار هیجان‌انگیز است. شاید به همین دلیل است که فیلسوف بزرگ ولتر، تاریخ را اشرف علوم قلمداد کرد.

در این پست می‌خواهیم به معرفی چند کتاب تاریخی بپردازیم. کتاب‌هایی که حتما تا به حال بارها اسم آن‌ها را شنیده‌اید و شاید بخواهید بیشتر درمورد آن‌ها اطلاعات داشته باشید.

کتاب تاریخ هرودوت

هرودوت نخستین کسی بود که تصمیم گرفت بدون استفاده از افسانه ها و اشعار و داستان های عامیانه، حقایق تاریخی را ثبت و ضیط نماید. از همین جهت اس که به او به درستی لقب پدر تاریخ را داده اند.

اعتبار و اهمیت کتاب تاریخ هرودوت به اندازه ای است که شما اگر هر مقاله یا کتابی در زمینه پژوهش درباره تاریخ جهان باستان را مطالعه کنید، بدون تردید رد پای این کتاب را درقسمت رفرنس‌ها مشاهده خواهید کرد! اهمیت این کتاب و البته بی رقیب بودن آن دلیل مهمی در این است که پژوهشگران مدام برای شناخت دنیای قدیم به آن سر می‌زنند.

این کتاب در مورد دولتهای دنیای قدیم از سومر تا بابل و آشور و از مصر تا هند اطلاعات مفیدی دارد. اما مهم ترین و اصلی ترین اطلاعات آن مربوط به دو کشور مهم تاریخ باستان یعنی ایران و یونان است.

در این کتاب جنگ های ایران و یونان به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته اند. درست است که نژاد یونانی هرودوت باعث شده تا در جریان گزارش اطالعات تاریخی جانب یونان را بگیرد اما در کل اگر این نقص را کنار بگذاریم، کتاب تاریخ هرودوت بهترین منبع برای مطالعه تاریخ آسیا و اروپا در سه هزار سال پیش می‌باشد.

کتاب تاریخ طبری

امکان ندارد که شما اهل تاریخ باشید و اسم کتاب تاریخ طبری را نشنیده باشید! این کتاب بهترین کتاب تاریخ نوشته شده در سده های اولیه اسلامی است که دارای اطلاعات دست اول فوق العاده ای از تاریخ ایران و تاریخ جهان اسلام است.

مهم‌ترین دلیل اهمیت کتاب تاریخ طبری، صداقت جریر طبری نویسنده این کتاب است او بدون دخل و تصرف و بدون تعصب، تمام مطالب موجود در کتاب‌ها و اسنادی که در اختیار داشته است را در این کتاب مکتوب کرده و نظرات شخصی و تعصبات ملی یا مذهی خود را در نتیجه گیری از وقایع دخیل نکرده است.

کتاب تاریخ طبری بدون هیچ تردیدی بهترین کتاب تاریخی برای مطالعه سرزمین های اسلامی از سده یک تا چهار هجری است. هچنین اطلاعات مفید فوق العاده ای درمورد تاریخ ساسانیان در این کتاب دیده می‌شود.

کتاب کوروش نامه گزنفون

ما ایرانی ها به این کتاب می‌بالیم! کوروش نامه نوشته گزنفون شاگرد سقراط، مورخ و فیلسوف بزرگ یونانی است.

گزنفون مدتی از زندگی خود را در ایران سپری کرد. او در کشور ما، به عنوان یک فرمانده نظامی حاضر بود. حضور طولانی او در ایران و نشست و برخاست با ایرانیان باعث شد تا با شخصیت کوروش بزرگ آشنا شود.

و متوجه شد که ایرانیان کوروش را پدر خود می‌دانند و بسیار از وی تعریف می‌کنند.

گزنفون که حدود یک قرن پس از مرگ کوروش می‌زیست، تحت تاثیر این تعریفات قرار گرفت و پس از مراجعت به یونان، تصمیم گرفت تا کتاب کوروش نامه را در ذکر سجایای اخلاقی کوروش به عنوان آرمانی ترین پادشاه تاریخ، بنویسد.

کتاب کوروش نامه البته که یک کتاب صرفا تاریخی نیست. در این کتاب مباحث فلسفی و اخلاقی بسیاری وجد دارد که گزنفون به عنوان ادرزهای کوروش و از زبان کوروش منتشر کرده است. همچنین در پایان کتاب، وصیت نامه تاریخی کوروش بزرگ قید شده است.

کتاب تاریخ تمدن ویل دورانت

این کتاب یازده جلدی را ویل دورانت به همراه همسرش آریل دورانت به رشته تحریر درآورد.

تاریخ تمدن از مشهورترین کتابهایی است که تاکنون نوشته شده است. این کتاب تاریخ را نه از دیدگاه یک سری وقایع تاریخی، که به عنوان یک کتاب تجربه قلمداد کرده است.

ویل دورانت معتقد است که تاریخ بشر را نباید به صورت پاره پاره مطالعه کرد. او بر آن است که تاریخ بشر یک سلسله رویدادهای به هم پیوسته است و بایستی تمام این رویدادها را یکجا و در کنار هم مطالعه کرد. او در مقدمه کتاب می‌گوید:

«مدتی است که به این نتیجه رسیده‌ام، شیوه نگارش تاریخ به روش سنتی که رویدادها را به صورت سلسله‌وار و بدون درک پیوند ناگسستنی زندگی تمام جوامع بشری، پشت هم ردیف می‌نمایند، فعلی ناکارآمد است،»

یازده جلد این کتاب از قرار زیر هستند:

۱- مشرق زمین، گاهواره تمدن
۲- یونان باستان
۳- قیصر و مسیح
۴- عصر ایمان
۵- رِِنسانس
۶- اصلاح دین
۷- آغاز عصر خرد
۸- عصر لویی
۹- عصر ولتر
۱۰- روسو و انقلاب
۱۱- عصر ناپلئون

کتاب تاریخ مشروطه

تاریخ مشروطه شاهکار احمد کسروی است. این کتاب دربردارنده تاریخ ایران در زمان وقوع انقلاب مشروطیت است. در واقع این کتاب بررسی کلی تاریخ ایران در نیمه دوم حکومت قاجارهاست.

احمد کسروی در روزگار جوانی شاهد و ناظر وقایع منتهی به انقلاب مشروطه بود. همچنین دوستان داشت که در جریان این انقلاب ازمبارزان مشروطه‌خواهی بودند.

او با کمک اطلاعاتی که از دوستانش گرفت و با یاری مشاهدات عینی خود، کتاب تاریخ مشروطه را نوشت. این کتاب به اندازه ای جامع و کامل است که اگر یک مورخ برای مطالعه تاریخ معاصر ایران به آن رجوع کند، بی نیاز از مطالعه دیگر کتاب های تاریخی خواهد شد.

کتاب تاریخ مشروطه دربردارنده تمام رویدادهای مربوط به انقلاب مشروطیت از نخستین جنبش‌های آغازین تا پس از پیروزی مشروطه‌طلبان است. نویسنده کوشیده است تا با برشمردن ریزترین جزئیات، هرآن‌چه که مربوط به مشروطه بود را مکتوب نماید.

کتاب تاریخ ابن اثیر

ابن اثیر مورخ عرب وبد که در دورانی پس از یورش مغولان می‌زیست. او حمله مغولان را به چشم دید و از این بابت بسیار غمگین بود.

کتاب تاریخ ابن اثیر با وجودی که یک کتاب تاریخ عمومی است و به گزارش تاریخ جهان از خلقت آدم و حوا تا عصری که نویسنده زندگی می‌کرد پرداخته است، اما عمده دلایل اهمیت آن بخاطر مطالبی است که درمورد حمله مغولان نوشته است.

نویسنده این کتاب خود حمله مغول را به چشم دید و مطالبی که در این مورد نوشته است حاصل مشاهدات عینی او می باشد. از همین روی کتاب تاریخ ابن اثر را می توان بهترین منبع دست اول و بهترین مرجع تاریخی برای آگاهی از چگونگی حملات مغولان به ایران و آسیای قلمداد کرد.

این کتاب به عربی نوشته شده و نام آن «الکامل فی التاریخ» می‌باشد. درایران با نام های «تاریخ ابن اثیرة و « تاریخ کامل ابن اثیرة به پارسی ترجمه و منتشر شده است

[ads]
^{................} هر روز با کتاب ^{...............}