مکان حادثه زمان حال است؛ و موضوع اثر، سرگذشت خوراک ما از عصر حجر تا به امروز... کتاب آشپزی، در برابر پوچی افسانه پهلوانی مردان، تنها کتاب موثق تاریخ است... شجره‌نامه‌ای مربوط به آشپزی از طریق نه چهره زنانه درمی‌آمیزد که هرکدام با یکی از دوره‌های تاریخ، از عصر حجر و دوران قرون وسطا و باروک و عصر انقلاب و صنعت و جز آن تا به امروز، منطبق است

سفره ماهی | گونتر گراس
سفره‌ماهی
[Der Butt]. (The Flounder) رمانی از گونترگراس (1) (1927)، نویسنده آلمانی، که در 1977 منتشر شد. گراس کتابش را چنین خلاصه می‌کند: «مکان حادثه زمان حال است؛ و موضوع اثر، سرگذشت خوراک ما از عصر حجر تا به امروز.» زمان روایت، که به «نه ماه» تقسیم شده است و هر ماه مطابق با یک فصل از کتاب است، معادل دوران بارداری است و به طور بسیار دقیق بین بسته شدن نطفه هلن، دختر گراس، که کتاب به او اهدا شده است، در اکتبر 1973، و تولد او در تابستان سال بعد واقع شده است. به پیدایش موازی کتاب و کودک، شجره‌نامه‌ای مربوط به آشپزی از طریق نه چهره زنانه درمی‌آمیزد که هرکدام با یکی از دوره‌های تاریخ، از عصر حجر و دوران قرون وسطا و باروک و عصر انقلاب و صنعت و جز آن تا به امروز، منطبق است. گراس، به کمک آنها، «مشارکت بی‌نام زنان را در تاریخ» نقل می‌کند؛ منظور او «ابداع وقایعی حقیقی‌تر از رویدادهایی است که به اصطلاح مورد تأیید سنت ماست»، سنتی که صرفاً عملیات نظامی مردانه را پاس می‌دارد؛ شروع کشت سیب‌زمینی مهمتر از جنگ هفت ساله است! رشته هادی حکایت، داستان سفره‌ماهی بر اساس قصه رمانتیک فیلیپ اوتو رونگه (2)، ماهی‌گیر و همسرش (3) است که گراس به ادعای خود، تحریر ابتدایی آن را بازساخته است:‌ سفره ماهی، که در عصر حجر صید شده است، به صیاد خود قول می‌دهد که اگر آزادش کند به او کمک خواهد کرد تا از سلطه مادرشاهی بگریزد؛ هم او منشأ «حق برتر» مردانه‌ای است که مردها را متقاعد کرده است تا به زور قدم در تاریخ گذارند و قدرت خود را تثبیت کنند و امر واقعی را در احاطه معنایی مستبدانه درآورند. کتاب آشپزی، در برابر پوچی افسانه پهلوانی مردان، تنها کتاب موثق تاریخ است. به اعتقاد گراس، انسان بیشتر به صورت «حیوان قادر به آشپزی» تعریف می‌شود تا حیوان خردمند. پایان رمان بسته نیست: در آغاز سالهای 1970، سفره‌ماهی بار دیگر صید می‌شود، اما این بار به دست سه فمینیست که اگرچه ماهی به آنها پیشنهاد می‌کند که از آن پس از حق آنها دفاع خواهد کرد، حیوان را آزاد نمی‌کنند و دادگاهی برای داوری درباره او تشکیل می‌دهند. نگارش سفره‌ماهی درست پس از انتخابات 1972 آغاز شد؛ انتخاباتی که سوسیال دموکراتها با چنان فاصله غرورآفرینی در آن پیروز شدند «که آنها را بی‌قید و خسته و تنبل ساخت»؛ و گراس، که از هیچ‌گونه حمایتی نسبت به آنان دریغ نکرده بود، «پس از همه آن سالهای تعهد سیاسی و مستقیم و روزانه»، سرانجام با این اثر، قدرت حماسی و قریحه رابله گونه طبل حلبی و سالهای سگی را بازیافت.

مهشید نونهالی. فرهنگ آثار. سروش

1.Gunter Grass 2.Philipp Otto Runge 3.Vom Fischer un syne Fru

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...