کتاب «خطوط تفننی در ایران» اثری پژوهشی است که سیر تاریخی بدایع در حوزه هنر خوشنویسی را بررسی می‌کند.

خطوط تفننی در ایران تکتم رحمانی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از هنرآنلاین، کتاب «خطوط تفننی در ایران» نوشته تکتم رحمانی با مقدمه‌ دکتر حمیدرضا قلیچ‌خانی از سوی انتشارات عقربه به تازگی منتشر شده است.

این کتاب پژوهشی به یکی از موضوعات خارج از سیر تاریخ هنر خوشنویسی پرداخته و زمینه‌‌های که باعث شکل‌گیری نقاشی‌خط در دنیای امروز شده را بررسی کرده است.

از آنجا که خط هنر اول مسلمانان و دامنه گستره زیبایی‌شناسی آن در حوزه جغرافیای ایران اتفاق افتاده، تکتم رحمانی در این کتاب به یکی از رسوم قابل توجه در میان خوشنویسان گذشته پرداخته است.

همانگونه که در مقدمه کتاب آمده است: «خطاطان هنرور پس از تسلط بر اقلام مختلف، خاطر هنرجوی خود را بفروع و خطوط تفننی تسلی می‌بخشند. این آثار به سبب تصرف شخصی که در قواعد خوشنویسی آن‌ها شده است، در ذیل خطوط مشخص و معروف اسلامی و ایرانی نمی‌گنجند. خطوطی که جنبه تزئین و آرایشی آن بیش از جنبه رعایت اصول خوشنویسی مطرح است و اوج این بدایع و تنوع در استفاده از خطوط و اقلام تفننی را در دوره قاجار شاهدیم. ترکیب‌هایی عجیب که به عمد از اصول خوشنویسی خارج است و آراسته به صفا و بهجت‌اند.»

تکتم رحمانی در کتاب «خطوط تفننی در ایران» از اولین نمونه‌های کوفی‌های تزئینی تا قطعه‌هایی که به تسامح نقاشی‌خط نامیده می‌شوند را در دوره‌های گوناگون تاریخی در این کتاب ذکر می‌کند و به شرح این گونه‌ آثار می‌پردازد. با توجه به کمبود منابع مطالعاتی در حوزه نقاشی‌خط سنتی ایران، این پژوهش بستری است که بنیان‌های نظری این هنر را گردآوری کرده است. .

کتاب «خطوط تفننی در ایران» نوشته تکتم رحمانی، در 120 صفحه به قیمت 70 هزار تومان از سوی انتشارات عقربه در دسترس علاقمندان به هنر قرار گرفته است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...