کتاب «آموزش مفاهیم دینی؛ همگام با روان‌شناسی رشد» به قلم ناصر باهنر تلاشی برای پوشش خلأ موجود در حوزه آموزش مفاهیم دینی با توجه به روان‌شناسی دانش‌آموزان است.

آموزش مفاهیم دینی؛ همگام با روان‌شناسی رشد  ناصر باهنر

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، تعلیم و تربیت یکی از مهم‌ترین و با ارزش‌ترین موضوعاتی است که در جامعه بشری وجود دارد؛ به‌طوری‌که پیامبران الهی نیز در همین مسیر با انسان‌ها به تعامل برخاسته‌اند و سرچشمه سعادت و رستگاری بشر را در این عرصه جست‌وجو کرده‌اند. غفلت در زمینه تعلیم و تربیت، مخصوصاً در حوزه آموزش‌های دینی، آسیب‌های فراوانی را به دنبال خواهد داشت که امروزه شواهدی بر این موضوع نیز به چشم می‌خورد. توجه به روان‌شناسی دانش‌آموزان و چگونگی آموزش مفاهیم دینی به این مخاطبِ ویژه موضوعی است که بیش از گذشته باید مورد توجه و کنکاش قرار گیرد تا بتوان زمینه مناسبی را برای انتقال و آموزش مفاهیم و گزاره‌های دینی به نسل جدید فراهم کرد.

کتاب «آموزش مفاهیم دینی؛ همگام با روان‌شناسی رشد» به قلم ناصر باهنر تلاشی برای پوشش خلأ موجود در حوزه آموزش مفاهیم دینی با توجه به روان‌شناسی دانش‌آموزان است.

فصل اول این کتاب با عنوان «کودک کیست» به ضرورت مطالعه درباره فرایند رشد و مراحل آن پرداخته است و در شش دوره طفولیت (از تولد تا هجده‌ماهگی)،کودکی اول (از دو تا چهارسالگی)، کودکی دوم (چهار تا هفت‌سالگی)، کودکی سوم (هفت تا دوازده‌سالگی)، نوجوانی (دوازده تا شانزده‌سالگی) و جوانی (شانزده تا بیست‌سالگی) به چگونگی فرایند رشد و تکامل پرداخته است.

فصل دوم که با عنوان «مراحل رشد و تکامل درک دینی» مطرح شده است، علاوه بر تشریح مختصری از نظریه‌های رشد توسط دانشمندان مختلف مانند: پیاژه و هامز و گلدمن و… به تفاوت‌های فردی و تفکر منطقی و تفکر دینی پرداخته است. در این فصل سعی شده تا توضیح داده شود که تفکر کودک در سنین مختلف بر چه پایه‌هایی استوار است و ذهن او چه مفاهیمی را می‌تواند درک کند.

باهنر در فصل سوم کتاب با نگاهی بر جدیدترین یافته‌های علمی در ایران و نتایج به دست آمده از تحقیقات سایر کشورهای دنیا، درصدد بیان درک کودکان و نوجوانان از برخی مفاهیم دینی در سنین مختلف است تا مربی تصویری واضح‌تر و روشن‌تر از دنیای ذهنی متربی را در مقابل خود ببیند. در این بخش علاوه بر بیان دیدگاه اسلام دربارۀ مفاهیمی مانند خدا، پیامبر، عدالت، دعا، کتاب الهی دین، مکان‌های مقدس، شیطان، مرگ، بهشت، دوزخ و… درک کودکان از این مفاهیم نیز تشریح و تبیین می‌شود.

نویسنده در فصل چهارم کتاب «آموزش مفاهیم دینی؛ همگام با روان‌شناسی رشد» به توجه اهل بیت "علیهم‌السلام" به تعلیم، تربیت و آموزش دینی و وظایف اساسی این آموزش‌ها پرداخته است و در ادامه نیز به نقش معلم و مربی و ویژگی‌های او در تعلیم و تربیت دینی پرداخته است. حسن ختام این فصل نیز بیان ویژگی‌های یک معلم موفق از نگاه امیرمؤمنان علی "علیه‌السلام" است.

موضوع فصل پایانی این اثر کاربردی، شیوه‌های آموزش معارف اسلامی به کودکان است. در این بخش ابتدا به آموزش‌های مرتبط به دو دورۀ پنج تا نُه سال و نُه تا سیزده سال اشاره شده است و سپس به معرفی و تبیین شیوه‌های آموزش مفهوم دین، اصول دین، داستان‌های دینی، اخلاق، قرآن، دعا، زیارات، اعیاد دینی، وضو و نماز، روزه، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، خمس و زکات و… می‌پردازد.

این کتاب که در سال ۷۶ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان اثر منتخب پژوهش فرهنگی انتخاب شده است، در سال ۹۹ مجدداً توسط انتشارات چاپ و نشر بین‌الملل بازنشر شد و چاپ بیست‌ویکم آن روانۀ بازار شد. 

................ هر روز با کتاب ...............

هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...
هنگام خواندن، با نویسنده‌ای روبه رو می‌شوید که به آنچه می‌گوید عمل می‌کند و مصداق «عالِمِ عامل» است نه زنبور بی‌عسل... پس از ارائه تعریفی جذاب از نویسنده، به عنوان «کسی که نوشتن برای او آسان است (ص17)»، پنج پایه نویسندگی، به زعم نویسنده کتاب، این گونه تعریف و تشریح می‌شوند: 1. ذوق و استعداد درونی 2. تجربه 3. مطالعات روزآمد و پراکنده 4. دانش و تخصص و 5. مخاطب شناسی. ...