کتاب «تعامل میان پدیدارشناسی، علوم اجتماعی و هنرها» نوشته مایکل باربِر و یوخن درهر جامع‌ترین متن موجود در زمینه چارچوب ارائه‌شده توسط آلفرد شوتز با ترجمه زهرا عبدالله از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شد.

به گزارش ایرنا، کتاب حاضر مجموعه‌­ای است از مقالات ارائه‌شده در کنفرانس بین‌المللی و میان‌­رشته­ ای «پدیدارشناسی، علوم‌اجتماعی و هنرها» که به موضوع ارتباط نگرشی هستی‌­شناسانه و فلسفی و بینشی علمی‌­اجتماعی با قابلیّت خاصِ تحلیل پدیدۀ هنر پرداخته­‌اند. رویکرد پدیدارشناسانه، به دلیل تأمل آن بر تصاویر ذهنیِ روشنِ خودآگاهی و همچنین بر ساختارهای عینی نظیر زیباشناسی، ارتباط، معنا، قلمروهای محدود معنا، موسیقی و ادبیات، غور در دیدگاه ذهنی هنرمندان و مفسّرین را میسّر می‌سازد چراکه تمامی ساختارهای مزبور به نوعی، به کار تحلیل دقیق و اساساً فلسفی می­‌آیند که پدیدارشناسی به آن شناخته شده است. در مقابل، نگاه علوم‌اجتماعی معطوف به پیش­‌زمینه‌های تجربی و تاریخی­‌اجتماعیِ سه­‌گانۀ هنرمند، مفسّر و اثر هنری است.

بخش نخست کتاب به ارتباط زیبایی‌­شناسی و علوم‌اجتماعی پرداخته و مبانی نظری دیدگاه شوتز در باب هنر و اصول زیبایی‌­شناسی پدیدارشناسانه از منظر اجتماعی را مورد کنکاش قرار می­ دهد. در بخش‌های دوم تا چهارم که بیشتر جنبه موضوعی و خاص دارند، مصادیق بارز به ­کارگیری این اصول در تحلیل آثار هنری در حوزه­‌های ادبیات، موسیقی، فیلم، و عکاسی از رهگذر تحلیل و نقد مطالعات شوتز در هر حوزه ارائه می‌شوند.

مؤلفین مقالات کتاب حاضر، ضمن نقد و بررسی آراء شوتز و پیروان مکتب او، برهم­کنشی حوزه‌های پدیدارشناسی، جامعه‌شناسی و هنرها را مورد بحث و تبادل نظر قرار داده­‌اند. در واقع، اهتمام این نویسندگان اثبات این مدعاست که تحلیل فرایندهای تولید، دریافت و تفسیر آثار هنری مستلزم در نظرگرفتن دیدگاه­‌های ذهنی و عینی مولف و مخاطب است.

مولفین مقالات با در دست داشتن دو امکان پدیدارشناسی، فرصت توصیف زیست‌­جهان مرکزیت‌­یافته ذهنی کنشگر (هنرمند یا مخاطب) و هم‌چنین ساختارهای ابژکتیو ادبیات، موسیقی و به ­طور کلی حوزه زیباشناسی و نیز نقش علوم‌اجتماعی در بازسازی ساختار تاریخی‌­اجتماعیِ درگیر در خلق و دریافت اثر هنری، چارچوبی نوین برای تحلیل آثار هنری در حوزه‌­های ادبیات، موسیقی، عکاسی، فیلم و هنرهای تجسمی فراهم آورده‌­اند.

در این راستا، تفسیر خلاقانه‌­ای از برخی آثار برجسته در این شاخه‌­ها ارائه‌شده و تعامل پدیدارشناسی، علوم‌اجتماعی و هنر در درک و تبیین این برآوردهای نظری، مورد بررسی قرار گرفته است. اهمیت کتاب برای خوانندۀ ایرانی، علاوه بر آشنایی با دیدگاه­‌های شوتز، فرصتی است که برای آشنایی وی با شیوه تحقیق در آثار هنری با رویکرد فلسفی پدیدارشناسانه بر اساس مبانی جامعه­‌شناسی فراهم می‌شود.

کتاب حاضر پویایی دیدگاه پدیدارشناسانه آلفرد شوتز و نقش به‌­سزای آن را در درک شایسته زیباشناسی، علوم‌اجتماعی، پدیدارشناسی و فصل مشترک آن‌ها در ارتباط با حوزه‌­های خاصی نظیر ادبیات، موسیقی و هنرهای بصری آشکار می‌­سازد. همچنین، چنان­‌که از این نوشتار برمی‌­آید، محقّقین پیشکسوت و جوان در رشته­‌های گوناگون و از ملّیت­‌های مختلف، چارچوب مطالعاتی شوتز را برای تحلیل هنر مناسب یافته‌­اند. در واقع این کتاب، جامع‌ترین متن موجود در زمینه چارچوب ارائه‌شده توسّط شوتز در رابطۀ میان پدیدارشناسی و علوم‌اجتماعی و هنرها است.

این اثر با ترکیب دو حوزه پدیدارشناسی و علوم‌اجتماعی، چارچوبی بدیع برای تحلیل پدیده هنری مهیا ساخته و امکان تفسیری خلاقانه از گستره آثار و اشکال هنری متمایز و همچنین درک ملاحظات نظری در همبستگی هنرها، پدیدارشناسی و علوم‌اجتماعی را فراهم می‌­سازد.

تجربه‌نگاری نخست‌وزیر کشوری کوچک با جمعیت ۴ میلیون نفری که اکنون یک شرکت مشاوره‌ی بین‌المللی را اداره می‌کند... در دوران او شاخص سهولت کسب و کار از رتبه ١١٢ (در ٢٠٠۶) به ٨ (در ٢٠١۴) رسید... برای به دست آوردن شغلی مانند افسر پلیس که ماهانه ٢٠ دلار درآمد داشت باید ٢٠٠٠ دلار رشوه می‌دادید... تقریبا ٨٠درصد گرجستانی‌ها گفته بودند که رشوه، بخش اصلی زندگی‌شان است... نباید شرکت‌های دولتی به عنوان سرمایه‌گذار یک شرکت دولتی انتخاب شوند: خصولتی سازی! ...
هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...