شمس تبریزی وقتی به قونیه می‌رسد؛ همه به جز اندکی از فرزندان و یاران نزدیک مولوی او را ساحر و جادوگری خطاب می‌کنند که مولوی را سحر کرده است. ولی شفاک در کتابش ذکر می‌کند که جلال الدین رومی با تمام شهرتی که در علم و سخنوری داشته هنوز سوالی در زندگی‌اش مطرح بوده است که جوابش را تنها در ملاقات و معاشرت با شمس جستجو می‌کند.

اختصاصی | محمد حسنلو 

مولوی در عین حال که مشهور هست ناشناخته نیز هست. و عده‌ی کسانی که با همه خصایص و ابعاد ارزشهای این شاعر فارسی زبان آشنا باشند و حتی نوشته‌ها و اشعار وی را خوانده باشند، همیشه معدود بود است. نوشته‌ها و سروده‌های مولانا رازی دارد که هنوز هم بعد از هفتصد سال ناگشوده مانده و با وجود مجموع بررسی‌هایی که در سده‌ی اخیر درباره آثار این شاعر گرانقدر فارسی زبان انجام شده است؛ باز هم گفتنی‌های ناگفته بیش از گفته‌شده‌هاست. 

به این فهرست، کتاب جدید "الیف شافاک"‌ ترک را نیز باید اضافه کرد. چراکه با استناد به نوشته‌هایش وی نیز می پذیرد جلال الدین رومی قبل از اینکه شاعر شود، سعی کرده است تا از آیات و روایات پیامبر(ص)‌ و ائمه اطهار(ع) استفاده کند، و با صبر و شکیبایی برای رسیدن به کمال ذات انسانی تلاش کند. وی با وجود هزاران مرید و همراه، همنشینی کسی را پذیرفته که در شهرش همه او را تقبیح می‌کنند.

الیف شافاک چهل قانون عشق ملت عشق

شمس تبریزی وقتی به قونیه می‌رسد؛ همه به جز اندکی از فرزندان و یاران نزدیک مولوی او را ساحر و جادوگری خطاب می‌کنند که مولوی را سحر کرده است. ولی شفاک در کتابش ذکر می‌کند که جلال الدین رومی با تمام شهرتی که در علم و سخنوری داشته هنوز سوالی در زندگی‌اش مطرح بوده است که جوابش را تنها در ملاقات و معاشرت با شمس جستجو می‌کند.

این دو جفت روحانی سخنان و مباحثی درباره‌ی موجودیت خداوند متعال رد و بدل می‌کنند که هر جوینده‌ی خدایی را به وجد می‌آورد. این زیبایی دوستی و همراهی و همچنین دوری و جدایی این دو یار آشنای دیرین در کتاب شافاک با عنوان "چهل قانون عشق" به صورت داستان وار و با همان حال و هوای قونیه سال 1200 میلادی بیان می‌شود.

شافاک با روایت شرح حال زندگی شمس و مولوی حقایقی از زندگی آنها را برای مخاطب حال حاضر روایت می‌کند که می‌تواند در زندگی انسان‌های معاصر جریان داشته باشد. وی پس از جدایی از شوهر آمریکایی خود به وطن خود بازمی‌گردد و در قونیه در یک موسسه ادبی مشغول فعالیت می‌شود و از همان جا کار نوشتن این کتاب را شروع می‌کند.

او به خاطر تجربه‌های تلخ خود از زندگی گذشته‌اش در نورتهامپتون داستان‌هایی از دو تاریخ متفاوت را بیان می‌کند که می تواند یکی انگاشته شود و می‌نویسد هیچ کس نمی‌تواند تکرار حقایق تاریخی را انکار کند و باید بداند چهل قانون عشقی که شافاک با استناد به زندگی شمس تبریزی به زبان انگلیسی برای مخاطب غربی و شرقی تهیه کرده است؛ می‌تواند در هر لحظه از زندگی هر انسانی از هر نوع و زمانی به حقیقت بپیوندد.

با وجود تمام آنچه علما و اساتید ادبی درباره این داستان گفته‌اند و نوشته‌اند هنوز مواجهه و جذبه‌ی عاشقانه میان این دو روح بزرگ،‌ معماگونه و رازآمیز است و کسی نمی‌داند که درویشی ناشناخته چون شمس به چه حقیقتی دست یافته بود که برای مولانا آنقدر تازگی و جاذبه داشت و یکسره کارشان به دلباختگی و محو شدن در یکدیگر رسید.

از مقالات شمس به خوبی آشکار است که او نیز مانند مولوی بر تمام علوم زمانه خود تسلط داشته ولی با وجود معلومات خود ناشناسی و پیوسته در سفر بودن را ترجیح می‌داده و سعی می‌کرده در هرجایی و هر مجلسی ناشناخته باقی بماند. نویسنده با اشاره به سفرهای شمس به نقاط مختلف کره زمین چهل اصل اساسی زندگی انسانهای کامل را تفسیر می‌کند که در نوع خود می‌توان آنها را چهل یاقوت و جواهر خطاب کرد که هر کدام آنها می‌تواند انسانی را خوشبخت کند:

"معنی صبر و شکیبایی و هدف از آن چیست؟ شاید نگاه کردن به خار و دیدن گل باشد یا اینکه شب را دیدن و امید فلق داشتن باشد... عاشقان خداوند صبر و شکیبایی خود را از دست نمی‌دهند چرا که آنها می‌دانند تنها زمان می‌تواند هلال خمیده‌ای را به ماهی کامل و نورانی تبدیل کند. "

شافاک که می‌توان محور اصلی کتابش را بررسی اصل تصوف و صوفی‌گری و برخوردهای ضد و نقیض با این روش در طول تاریخ عنوان کرد به خوبی توانسته از این مبحث موفق بیرون آید و گرفتار مباحث انحرافی نشود و در حقیقت تفاوت اصلی مسلمانان صوفی دور از علایق دنیا را از صوفیان منحرف و شریعت‌زده‌هایی که در طول تاریخ از شریعت دکانی برای کسب و کار خود زده‌اند؛ بیان کند و وقتی در جایی از کتاب نویسنده ترک مثالی از سرزنش قاضی یکی از بلاد مسلمین خطاب به شمس را می‌خوانیم؛ به سادگی می‌توان با اصل تصوف و سیر به سوی کمال انسانی آشنا شد. 

این قاضی نظرات شمس را درباره زندگی بسیار پیچیده خطاب می‌کند و می‌گوید: "موجودیت و اصل انسان آفرینشی بسیار ساده است و در حقیقت انسان موجودی ساده و روشن آفریده شده است که نیازهایش نیز مثل امور دیگر ساده و به دور از هر پیچیدگی هستند. این نیازها برای آن ساده هستند که انسان به راه راست هدایت شود و او اطمینان حاصل کند که به بیراهه و انحراف نمی‌رود. که این مهم نیاز به اجرا و کاربرد شریعت(قوانین اسلامی) به صورت تمام و کمال دارد."‌

شمس پاسخ این قاضی را به زبانی ساده و عامیانه این طور بیان می‌کند: "شریعت همچون شمعی است که برای مسلمانان و دیگر پیروان ادیان نوری ارزشمند محسوب می‌شود؛ ولی اجازه دهید فراموش نکنیم که این شمع تنها به ما کمک می‌کند، در تاریکی از جایی به جای دیگر برویم و از افتادن در چاله های مسیر خودداری کنیم. ولی وقتی فراموش کنیم که به کجا باید برویم و مسیر کجاست و به جای آن به خود شمع توجه کنیم از رسیدن به مقصد ناتوان خواهیم ماند و در این صورت این شمع به چه کار خواهد آمد؟" 
 
اصل گزارش را در اینجا ببینید

هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...
هنگام خواندن، با نویسنده‌ای روبه رو می‌شوید که به آنچه می‌گوید عمل می‌کند و مصداق «عالِمِ عامل» است نه زنبور بی‌عسل... پس از ارائه تعریفی جذاب از نویسنده، به عنوان «کسی که نوشتن برای او آسان است (ص17)»، پنج پایه نویسندگی، به زعم نویسنده کتاب، این گونه تعریف و تشریح می‌شوند: 1. ذوق و استعداد درونی 2. تجربه 3. مطالعات روزآمد و پراکنده 4. دانش و تخصص و 5. مخاطب شناسی. ...