کتاب «پنیر و کرم‌ها؛ جهان یک آسیابان قرن شانزدهمی» [The cheese and the worms : the cosmos of a sixteenth-century mill] نوشته کارلو گینزبرگ [Carlo Ginzburg] با ترجمه ابوذر فتاحی‌زاده و محمدجواد عبدالهی توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شد.

پنیر و کرم‌ها؛ جهان یک آسیابان قرن شانزدهمی» [The cheese and the worms : the cosmos of a sixteenth-century mill]  کارلو گینزبرگ [Carlo Ginzburg]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نسخه اصلی این‌کتاب که ترجمه فارسی از روی آن انجام شده، سال ۱۹۸۰ توسط انتشارات دانشگاه جان هاپکینز در بالتیمور آمریکا چاپ شده است. این‌کتاب برای اولین‌بار سال ۱۹۷۶ به زبان ایتالیایی منتشر شد و اهمیتش آن‌طور که مترجمانش می‌گویند، در این است که خلاف‌آمدِ عادت رایج واقعه‌نویسان که مردان تربیت‌شده‌ای چون برونو و گالیله را دستمایه خوانش خود از تاریخ قرار داده‌اند، یکی از مردمان عادی را در کانون توجه قرار داده تا زمینه و زمانه‌اش را بازآفرینی کند و به تاریخی ناشنیده نقب بزند که در آن، دباغان کنار یکدیگر کتاب‌های ممنوعه می‌خواندند.

شخصیت اصلی کتاب «پنیر و کرم‌ها» آسیابانی روستایی به‌نام منوکیو مشهور به دومنیکو اسکاندلا است که از بخت بدش، دستگاه تفتیش عقاید کلیسا او را در ایتالیای سال‌های پایانی سده شانزدهم میلادی زندانی کرد و به محکمه کشاند. کارلو گینزبورگ نویسنده کتاب هم سعی کرده اسناد اندکی را که از محاکمه منوکیو به جا مانده جستجو و جهان‌بینی آسیابان بیچاره را ترسیم کند. یکی از نتایجی که مخاطب پس از خواندن این‌کتاب می‌گیرد، این است که شهروندان اروپایی سال‌های قرون وسطی، آن‌گونه که تا کنون به ما نشان داده شده، فرمانبردار بالادستی‌ها نبوده و مساله این‌جاست که تا امروز صدایشان ناشنیده مانده است.

کتاب «پنیر و کرم‌ها» ۶۲ فصل دارد که عناوین‌شان به این‌ترتیب است:

منوکیو، قصبه، نخستین بازجویی، جن‌زده؟، از کنکوردیا تا پورتوگروآرو، «سخن گفتن علیه مقامات مذهبی»، جامعه‌ای قدیمی، «آنان به تهدیدستان ستم روا می‌دارند»، «لوتری‌ها»‌ و آناباپتیست‌ها، آسیابانْ نقاش و دلقک، «نظرات من از ذهن خودم تراوش کرده‌اند»، کتاب‌ها، خوانندگان قصبه، کتاب‌های چاپی و «عقاید عجیب و غریب»، بن‌بست؟، معبد باکرگان، خاکسپاری حضرت مریم، پدر مسیح، روز جزا، مندویل، آدم‌کوتوله‌ها و آدم‌خوارها، «خدای طبیعت»، سه‌انگشتر، فرهنگ مکتوب و فرهنگ شفاهی، خائوش، گفت‌وشنود، پنیرهای اساطیری و پنیرهای واقعی، انحصار بر دانش، اصطلاحات شرح کتاب مقدس، کارکرد استعاره‌ها، «ارباب» «پیشکار» و عمله‌ها، یک‌فرضیه، مذهب دهقانی، نفْس، «نمی‌دانم»، دو روح هفت نفْس و چهار عنصر، کوچ یک ایده، تناقضات، بهشت، «شیوه حیاتی» جدید، «کشیشان را بکشیم»، یک «دنیای جدید»، پایان بازجویی‌ها، نامه به قضات، صنایع بدیعی، حکم اول، زندان، بازگشت به قصبه، اتهامات، گفت‌وگوی شبانه با یهودی، محاکمه دوم، «خیالات»، «فکر و خیالات عبث»، «آه ای خداوند مقدس و متعال و بزرگ...»، «کاش در پانزده‌سالگی مرده بودم»، حکم دوم، شکنجه، اسکولیو، پِلِگرینو بارونی، دو آسیابان، فرهنگ فرادست و فرهنگ فرودست، نامه‌هایی از رم.

پیش از این‌فصول هم «یادداشت مترجمان»، «مقدمه چاپ سال ۲۰۱۳» و «مقدمه بر چاپ ایتالیایی» درج شده است.

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

منوکیو، جدا از خیال‌پردازی درباره بهشت، در آرزوی یک «دنیای جدید» نیز بود. او به بازجو چنین گفت: «ذهن من بلندنظر بود و در آرزوی دنیا و شیوه حیاتی جدید بودم؛ زیرا کلیسا درست عمل نمی‌کرد و چنان جاه و جبروتی نباید در میان می‌بود.» مراد منوکیو از این‌سخنان چه بود؟

در جوامعی که مبتنی بر سنت شفاهی هستند، خاطره اجتماع بی‌اختیار به دنبال آن است که تغییرات را بپوشاند و دوباره در خود جذب کند. در مقابل انعطاف‌پذیری نسبی حیات مادی، نوعی ایستایی شدید در تصویر گذشته وجود دارد. شرایط همیشه این‌گونه بوده است؛ جهان همانی است که هست. تنها در زمانه تغییرات اجتماعی حاد است که گونه‌ای تصویر، عموما تصویری اساطیری، از گذشته‌ای متفاوت و بهتر پدیدار می‌شود: الگویی از کمال که در پرتو آن، زمان حالْ گونه‌ای تباهی و زوال به نظر می‌رسد. «آن‌گاه که آدم شخم می‌زد و حوا نخ می‌ریسید، چه‌کسی آقا و ارباب بود؟» بنابراین، ستیز برای تغییر نظم اجتماعی به تلاشی آگاهانه برای بازگشت به این گذشته اسطوره‌ای تبدیل می‌شود.

حتی منوکیو [نیز] این‌کلیسای ثروتمند و فاسد را که به چشم می‌دید با فقر و خلوص کلیسای اسطوره‌ای اولیه مقایسه می‌کرد: «کاش (کلیسا) از روی محبت اداره می‌شد، درست شبیه آن‌زمانی که به دست اربابمان، عیسی مسیح بنا نهاده شد... حال عشاهای ربانی مجللی در میان است و اربابمان عیسی مسیح جاه و جبروت نمی‌خواهد.» او برخلاف اکثر روستاییان دیگر، قادر به خواندن بود و این توانایی به او بخت آن را داده بود که به نگاهی در باب گذشته دست یابد که از این برابرنهاد ساده فراتر می‌رفت.

این‌کتاب با ۳۳۰ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۲۲۵ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...
هنگام خواندن، با نویسنده‌ای روبه رو می‌شوید که به آنچه می‌گوید عمل می‌کند و مصداق «عالِمِ عامل» است نه زنبور بی‌عسل... پس از ارائه تعریفی جذاب از نویسنده، به عنوان «کسی که نوشتن برای او آسان است (ص17)»، پنج پایه نویسندگی، به زعم نویسنده کتاب، این گونه تعریف و تشریح می‌شوند: 1. ذوق و استعداد درونی 2. تجربه 3. مطالعات روزآمد و پراکنده 4. دانش و تخصص و 5. مخاطب شناسی. ...