خواهرزاده زنده‌یاد جلال آل احمد از انتشار متن صحیح «خسی در میقات» خبر داد و از دست بردن ناشران با اهداف مختلف در متن اصلی طی سال‌های اخیر انتقاد کرد.


به گزارش کتاب نیوز به نقل از تسنیم، محمدحسین دانایی، خواهرزاده زنده‌یاد جلال آل احمد از انتشار کتاب «خسی در میقات» این نویسنده صاحب‌سبک خبر داد و گفت: با تطبیق دست‌نوشته‌های زنده‌یاد جلال آل احمد با آثاری که طی سال‌های گذشته منتشر شده است، متوجه شدم که هر ناشری به سبک و سلیقه خود، متن اصلی را کم و زیاد کرده است؛ مثلاً ناشری که گرایش‌های چپی داشته، بخش‌هایی را که جنبه‌های دینی داشته کمرنگ کرده است.

وی ادامه داد: با توجه به این موضوع، تصمیم گرفتم تا نسخه‌ای از این اثر را که منطبق با دست‌نوشته‌های جلال است، با همکاری انتشارات رشدیه منتشر کنم و در دسترس علاقه‌مندان قرار دهم. این اثر در کنار ارائه دست‌نوشته‌های زنده‌یاد آل احمد، تغییرات اعمال شده در سال‌های گذشته را نیز نشان می‌دهد تا مخاطب متوجه این تغییرات شود.

دانایی با بیان اینکه اعمال تغییرات سلیقه‌ای و شخصی در آثار نویسندگان، تجاوز به میراث فرهنگی ما است، افزود: نمی‌توان هر جمله‌ای ساخت و به نویسنده‌ای نسبت داد. نویسنده حقی برای این کتاب دارد و ناشر نباید اجازه داشته باشد که خودش آن را کم و زیاد کند. تمامی این آثار سرمایه معنوی این کشور محسوب می‌شوند و باید از آنها محافظت کرد؛ همانطور که از تخت جمشید محافظت می‌کنیم.

به گفته وی؛ وزارت ارشاد در کنار بررسی آثار در موضوعات مختلف، باید حامی حقوق معنوی مؤلف باشد. نباید جملات غیر واقعی به نویسندگان و بزرگان فرهنگ این کشور نسبت داده شود. این میزان دست بردن در آثار بزرگان، نشان دهنده بلبشوی عالم فرهنگ است. ظاهراً وزارت ارشاد نظارتی در این موضوع نداشته و هرکسی هرچه دلش خواسته چاپ کرده و نامش را گذاشته است آل احمد؛ در حالی که این‌طور نیست. با توجه به این موضوعات تصمیم گرفتم تا متن صحیح سفرنامه حج را منتشر کنم و در صورتی که مورد توجه اهل فرهنگ قرار گرفت، دیگر آثار جلال را نیز با این رویکرد بررسی و منتشر کنیم.

به گفته این پژوهشگر، بخشی از کتاب حاضر نیز به چرایی تغییر اسم این کتاب اختصاص دارد. زنده‌یاد جلال آل احمد در ابتدا عنوان دیگری برای این کتاب انتخاب کرده بود که بعد از مشورت با افراد مختلف، این اسم تغییر کرد.

«خسی در میقات» یکی از معروف‌ترین سفرنامه‌های حج است که جلال آل احمد در سن 41 سالگی آن را نوشته است. او سال 1343 به حج مشرف شد و از مکه و مدینه دیدن کرد و سپس تجربیات این سفر را در کتابی تحت عنوان «خسی در میقات» به رشته‌ی تحریر درآورد. سفرنامه حج جلال از چند وجه حائز اهمیت است؛ نخست موقعیت ویژه‌ای است که جلال آل احمد با عقاید روشنفکری خود در آن پا گذاشته است. از نظر بسیاری از صاحب‌نظران، این سفر به نوعی فصل تازه‌ای از حیات آل احمد محسوب می‌شود.

از سوی دیگر، نگاه تیزبین و نکته‌سنج جلال به مسائل مختلف سبب شده تا مخاطب با ابعاد مختلفی روبرو باشد. نویسنده تنها بر مسائل دینی و زیارتی تمرکز نکرده است؛ او جبنه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و سیاحتی را نیز در نظر دارد و گاه مورد تحلیل قرار می‌دهد.

در کنار بُعد محتوایی، باید نثر جلال در این اثر را نیز نثر ویژه و قابل توجهی دانست. نثری صریح و کوتاه که به اصطلاح آن را تلگرافی و چکشی می‌خوانند. نثری که مخاطب را به یاد نثر ناصر خسرو می‌اندازد. علاوه بر این، متن «خسی در میقات» متنی تصویرگرا است که مخاطب را با خود همراه می‌کند.

از زنده‌یاد آل احمد سفرنامه‌های متعددی به یادگار مانده است، اما در این میان «خسی در میقات» اثری متفاوت و برجسته است؛ اثری که فصل جدیدی در سفرنامه‌نویسی معاصر گشود و بر نویسندگان پس از خود تأثیر بسیاری گذاشت. همانطور که بسیاری از نویسندگان خود را فرزندان «زن زیادی» جلال می‌دانند، «خسی در میقات» نیز در این سال‌ها الهام‌بخش سفرنامه‌نویسان بسیاری بوده است.

................ هر روز با کتاب ...............

نخستین، بلندترین و بهترین رمان پلیسی مدرن انگلیسی... سنگِ ماه، در واقع، الماسی زردرنگ و نصب‌شده بر پیشانی یک صنمِ هندی با نام الاهه ماه است... حین لشکرکشی ارتش بریتانیا به شهر سرینگاپاتام هند و غارت خزانه حاکم شهر به وسیله هفت ژنرال انگلیسی به سرقت رفته و پس از انتقال به انگلستان، قرار است بر اساس وصیت‌نامه‌ای مکتوب، به دخترِ یکی از اعیان شهر برسد ...
تجربه‌نگاری نخست‌وزیر کشوری کوچک با جمعیت ۴ میلیون نفری که اکنون یک شرکت مشاوره‌ی بین‌المللی را اداره می‌کند... در دوران او شاخص سهولت کسب و کار از رتبه ١١٢ (در ٢٠٠۶) به ٨ (در ٢٠١۴) رسید... برای به دست آوردن شغلی مانند افسر پلیس که ماهانه ٢٠ دلار درآمد داشت باید ٢٠٠٠ دلار رشوه می‌دادید... تقریبا ٨٠درصد گرجستانی‌ها گفته بودند که رشوه، بخش اصلی زندگی‌شان است... نباید شرکت‌های دولتی به عنوان سرمایه‌گذار یک شرکت دولتی انتخاب شوند: خصولتی سازی! ...
هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...