کتاب «خانه‌های تاریخ؛ خوانشی انتقادی از تاریخ و نظریه در سده بیستم» [The houses of history : a critical reader in history and theory] نوشته آنا گرین [Green, Anna] و کاتلین تروپ [Troup, Kathleen] با ترجمه بهزاد کریمی توسط نشر مرکز منتشر و راهی بازار نشر شد.

خانه‌های تاریخ؛ خوانشی انتقادی از تاریخ و نظریه در سده بیستم» [The houses of history : a critical reader in history and theory, ]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نسخه اصلی این‌کتاب سال ۱۹۹۹ منتشر، و ترجمه پیش‌رو از آن، از روی نسخه سال ۲۰۱۶ انجام شده است.

نویسندگان این‌کتاب می‌گویند فکر نوشتن آن، مربوط به درس مقدماتی «نظریه و تاریخ» در دانشگاه است و خواسته‌اند با نوشتن این‌اثر، دانشجویان را با نظریه‌های پسِ پشت انواع نگارش تاریخی آشنا کند. آن‌ها اظهار امیدواری کرده‌اند با این‌رویکرد دانشجویان با رهیافتی انتقادی دست به مطالعه بزنند و درباره کنش تاریخی‌شان تامل کنند. همچنین امیدوار بوده‌اند با انتشار این‌کتاب، مثال‌های برانگیزاننده‌ای را از مکاتب مختلف تاریخی فراهم آورده باشند.

با رویکردی که به آن اشاره شد، آنا گرین و کاتلین تروپ تلاش کرده‌اند بر آن‌دسته از مکاتب اندیشه تاریخی تمرکز کنیم که در قرن بیستم، بیشترین تاثیر را بر حرفه تاریخی گذاشته‌اند. البته این‌تصمیم تا حدودی به محدودیت‌های ناگزیر متن دانشگاهی و تا حدی هم به باور نویسندگان کتاب برمی‌گردد که معتقدند این‌مکاتب بیشترین نسبت را با دانشجویان معاصر دارند. به این‌ترتیب،

«خانه‌های تاریخ» در واقع، مروری بر نظریه‌هایی است که در سده‌ گذشته به مورخان یاری رسانده‌اند. نویسندگان کتاب می‌گویند با وجود این‌که تاریخ‌پژوهان سنتی از کاربست نظریه پرهیز داشته‌ و بر این باور بوده‌اند که نظریه موجب انقطاع روایت‌های تاریخی می‌شود، این کتاب نشان می‌دهد حتی سرسخت‌ترین مخالفان نظریه هم، گریزی از آن ندارند.

نویسندگان کتاب «خانه‌های تاریخ»، به ترتیب تاریخ و با استفاده از منابع شناخته‌شده، نظریه‌های تاریخی را از تجربه‌گرایی گرفته تا انواع و اقسام رویکردهای پست‌مدرن بررسی کرده‌اند.

کتاب پیش‌رو ۱۲ فصل اصلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: «تجربه‌گرایان»، «مورخان مارکسیست»، «فروید و روان‌تاریخ»، «مکتب آنال»،‌ «جامعه‌شناسی تاریخی»، «تاریخ کمّی»، «انسان‌شناسی و قوم مورخان»، «مسئله روایت»، «تاریخ شفاهی»، «جنسیت و تاریخ»، «چشم‌اندازهای پسااستعماری» و «چالش پساساختارگرایی/پست‌مدرنیسم».

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

با وجود آن‌که امروزه بیشتر ادبیات علمی بومی‌محور شده است، اما این‌مناقشه هم‌چنان پا برجاست که آیا صدای بومیان آمریکا واقعا در پژوهش‌های تاریخی شنیده است؟ آر. دیوید ادموندز می‌گوید زمانی که مورخان تاریخ بومیان آمریکا ساکن در دشت‌ها را در ۱۸۳۳ بررسی می‌کنند، بر رویدادهایی هم‌چون «جنگ‌های بین‌قبیله‌ای، تجارت خز و همه‌گیری وبا» متمرکز می‌شوند. اما «تقویم‌های مصور ثبت‌شده از سوی قبایل ساکن دشت‌های بزرگ در ۱۸۳۳ عمدتا بر رویداد تماشایی بارش شهابی تمرکز دارد... و دشت‌نشینان این زمان را به‌عنوان زمستانی که در آن ستارگان فرو ریختند، به یاد می‌آورند.» شاید همین تداوم مسئله تفاوت چشم‌انداز به معنای تضاد نگرش بومیان و بیگانگان بود که به توسعه تاریخ‌نگاری پسااستعماری انجامید.

این‌کتاب با ۴۵۶ صفحه، شمارگان هزار و ۲۰۰ نسخه و قیمت ۱۴۹ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

تجربه‌نگاری نخست‌وزیر کشوری کوچک با جمعیت ۴ میلیون نفری که اکنون یک شرکت مشاوره‌ی بین‌المللی را اداره می‌کند... در دوران او شاخص سهولت کسب و کار از رتبه ١١٢ (در ٢٠٠۶) به ٨ (در ٢٠١۴) رسید... برای به دست آوردن شغلی مانند افسر پلیس که ماهانه ٢٠ دلار درآمد داشت باید ٢٠٠٠ دلار رشوه می‌دادید... تقریبا ٨٠درصد گرجستانی‌ها گفته بودند که رشوه، بخش اصلی زندگی‌شان است... نباید شرکت‌های دولتی به عنوان سرمایه‌گذار یک شرکت دولتی انتخاب شوند: خصولتی سازی! ...
هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...