بیست و دو قصه |  تینا جلالی | اعتماد


امسال بخش مسابقه سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر بیست و دو فیلم با مضامین وداستان‌های متفاوت را به نمایش می‌گذارد . بیست و دو فیلم با رویكرد ونگاه متفاوت كه قرار است ویترین سینمای سال آینده را طراحی كنند. در گزارش پیش رو نگاهی داشتیم به قصه‌هایی كه این فیلم‌ها برای مخاطبان جشنواره تعریف می‌كنند.

1- «سه كام حبس»

هفتمین فیلم سامان سالور یك داستان زن محور دارد؛ این فیلم قصه تمام آدم‌هایی است كه در جامعه امروز با شرایط سخت اقتصادی كار می‌كنند تا بتوانند خانواده خود را از زیر فشار در آورند اما واقعیت‌های موجود در جامعه به آنها اجازه نمی‌دهد و نتیجه تلاش آنها برعكس می‌شود. به نظر می‌آید «سه كام حبس» در كارنامه سامان سالور جایگاه ویژه‌ای داشته باشد برای اینكه این فیلم ماحصل تمام تجربیات 6 فیلم گذشته او به حساب می‌آید با این تفاوت كه فیلم داستان گو‌تر و در فضای اجتماعی قابل لمس‌تر اتفاق می‌افتد. بازی‌ها قابل باورتر است و مخاطب ارتباط بیشتری با این فیلم برقرار می‌كند. محسن تنابنده، پریناز ایزدیار، سمیرا حسن‌پور نقش‌های اساسی را در این فیلم بر عهده دارند.

2-«قصیده گاو سفید»

بهتاش صناعی‌ها برای ساخته شدن دومین فیلمش «قصیده گاو سفید» به لحاظ مضمونی نزدیك به چهار سال دوندگی كرد تا بتواند پروانه ساخت آن را دریافت كند گویا داستان فیلم موضوعی جسورانه ودرعین حال حساس دارد و مخاطب گسترده‌ای را در بر می‌گیرد. غلامرضا موسوی در مقام تهیه‌كننده با دومین فیلم صناعی‌ها همكاری دارد و مریم مقدم، علیرضا ثانی‌فر و پوریا رحیمی سام بازیگران اصلی فیلم را تشكیل می‌دهند. ساخت فیلم «احتمال باران اسیدی » نخستین ساخته صناعی‌ها استقبال و جوایز زیادی را درپی داشت و مستند بلند «دیپلماسی شكست‌ناپذیر آقای نادری» هم ایضا.

3-«خروج»

زندگی گروهی كشاورز پنبه‌كار شهرستانی كه محصول‌شان بر اثر بارش شدید باران و سیل به باد می‌رود و وعده‌هایی كه به آنها داده شده، پوچ از آب در می‌آید؛ به همین دلیل آنها به صورت دسته جمعی سوار تراكتور می‌شوند و برای اعتراض به وضعیت‌شان نزد هیات دولت می‌روند.این خلاصه داستان واپسین ساخته ابراهیم حاتمی كیا با نام «خروج» كه از منبع موثق دریافت كردیم را می‌گذاریم كنار اولین عكسی كه از فیلم او چند روز پیش منتشر شده به نظرمی رسد با اثر غیرمعمول در كارنامه او رو به رو باشیم كه حتی ممكن است مهم‌ترین فیلم كارنامه این كارگردان تلقی شود. كمااینكه به عقیده فرامرز قریبیان كه نقش اصلی این فیلم را برعهده دارد «خروج» حاتمی‌كیا بهترین فیلم كارنامه‌اش است. البته تركیب بازیگران فیلم جدید حاتمی‌كیا تركیب متداول فیلم‌های او نیست. به غیر از فرامرز قریبیان؛ پانته‌آ پناهی‌ها، جهانگیر الماسی، سام قریبیان، كامبیز دیرباز، گیتی قاسمی و محمدرضا شریفی‌نیا هم دراین فیلم نقش‌آفرینی می‌كنند. نكته دیگر درباره فیلم «خروج» اینكه ابراهیم حاتمی‌كیا تمام همكاران خود را در پشت صحنه از میان جوانان تازه‌كار انتخاب كرده است. با توجه به مضمونی كه فیلم خروج دارد به نظر می‌آید بی‌شباهت به موضوع فیلم «زنده بادزاپاتا»ی الیاكازان نباشد.

4- «آبادان یازده 60»

فیلم «آبادان یازده 60» به كارگردانی مهرداد خوشبخت در زمره فیلم‌های جنگی امسال جشنواره فیلم فجر به حساب می‌آید و داستان این فیلم روایت آغازین روزهای جنگ و حواشی مرتبط با آن است و به تاثیر رادیو نفت آبادان در شكست حصر آبادان می‌پردازد.

علیرضا كمالی، ‌حسن معجونی و ویدا جوان از مهم‌ترین بازیگران این فیلم به شمار می‌روند. شاید جالب باشد بدانید كه مهدی جعفری كارگردان فیلم« بیست و سه نفر» در مقام مدیر فیلمبرداری با خوشبخت همكاری می‌كند و به نوعی مشاور او در این پروژه هم به حساب می‌آید و جهانگیر میرشكاری صدابردار معروف آبادانی در این فیلم با اوهمكاری دارد.

5- «روز بلوا»

طبق شنیده‌های موثق ما فیلم «روز بلوا» به كارگردانی بهروز شعیبی موضوع سیاسی دارد و به فساد اقتصادی و اختلاس‌ها در كشور می‌پردازد. در خلاصه داستان فیلم آمده« عماد استاد دانشگاهی خوشنام و یك چهره تلویزیونی مورد توجه است كه ناگهان توسط پلیس با اتهام‌هایی جدی مواجه می‌شود » مهران كاشانی نویسنده فیلم «روز بلوا»ست.در این فیلم بابك حمیدیان با گریم متفاوت نقش اصلی را برعهده دارد و لیلا زارع و داریوش ارجمند هم دیگر بازیگران فیلم به شمار می‌روند. ناگفته نماند كه كارن همایونفر موسیقی این فیلم را می‌سازد.

6- «مردن در آب مطهر»

نوید محمودی در فیلم «مردن در آب مطهر» به بحث مهم مهاجرت می‌پردازد. داستان این فیلم درباره دو جوان به نام رونا و حامد است كه عاشق و معشوقی هستند كه مهاجرت مهم‌ترین مانع سر راه عشق‌شان است. اساسا مهم‌ترین مشخصه كارنامه برادران محمودی پرداختن به موضوع مهاجرت یا مهاجر است. در این فیلم هم به دلیل جذابیتی كه ابعاد موضوع مهاجرت برای‌شان داشته و از آنجایی كه آنها به این بحث آشنا هستند با شناخت‌شان به این مقوله ورود كرده و بر بستری عاشقانه آن را به چالش كشیدند. متین حیدری‌نیا، صدف عسگری، علی شادمان و نداجبرئیلی به عنوان بازیگر در این فیلم با برادران محمودی همكاری دارند. به این نكته هم اشاره كردیم كه مرتضی غفوری فیلمبردار این فیلم است. به این نكته اشاره كنیم كه جمشید محمودی تهیه‌كننده و نوید محمودی‌كارگردان این فیلم هستند.

7- «مغز استخوان»

دومین فیلم حمیدرضا قربانی هم همچون «خانه‌ای در خیابان چهل و یكم» از بازیگران شناخته شده‌ای بهره برده؛ پریناز ایزدیار، بابك حمیدیان، نوید پورفرج، جواد عزتی و بهروز شعیبی در فیلم «مغز استخوان» بازی دارند. داستان این فیلم درباره كودكی است كه مادرش مجبور می‌شود برای نجات او دست به كاری غیرمتعارف بزند. این فیلم به نوعی ادامه‌دهنده مسیر فیلم گذشته حمیدرضا قربانی به حساب می‌آید با این تفاوت كه در فیلم «مغز استخوان»كارگردان ذهنیت خود رابه مخاطب امروزی نزدیك می‌كند . اگر در فیلم «خانه‌ای در خیابان چهل و یكم» مخاطبان خاص بیشتری با فیلم ارتباط برقرار می‌كردند دومین فیلم این كارگردان سلیقه تماشاگران خاص و عام را توامان در نظر گرفته است.

8-«درخت گردو»

گویا پنجمین فیلم كارنامه محمد حسین مهدویان تحت عنوان «درخت گردو» هم به لحاظ ساختاری و هم مضمونی متفاوت از دیگر كارهای او ساخته شده و كارگردان سوژه‌ای تلخ را از دل جنگ بیرون آورده است و محصول یك فیلم ضد جنگ به‌شمار می‌رود. داستان این فیلم در مورد وقایع بعد از بمباران شیمیایی سردشت و آثار مخربی است كه بر اهالی یك روستا به جای می‌گذارد. سیدمصطفی احمدی، تهیه‌كننده واپسین ساخته فیلم مهدویان است و مهران مدیری و پیمان معادی و مینا ساداتی هم به عنوان بازیگر در این فیلم حضور دارند. انتخاب مهران مدیری و پیمان معادی خود دلیلی بر متفاوت بودن این كار می‌تواند تلقی شود. علیرضا قربانی خواننده موسیقی سنتی كشورمان قطعه‌ای را برای «درخت گردو» خوانده و گویا حبیب خزایی‌فر آهنگساز و اردشیر كامكار نوازنده كمانچه در این فیلم همكاری دارند.

9- «‌من می‌ترسم»

«‌من می‌ترسم» به كارگردانی، تهیه‌كنندگی و نویسندگی بهنام بهزادی زمستان پارسال مقابل دوربین رفت و كلیه مراحل فنی این فیلم امسال به پایان رسید. داستان چهارمین فیلم این كارگردان بر اساس شنیده‌های ما تقاطع چند انسان مختلف یا روایت متقاطع چند آدم با یكدیگر را به نمایش می‌گذارد: «بدیش اینه من وسط كلی شك‌ام كه می‌خوام برم یا نه…ولی بدترش اینه كه صدبرابرش مطمئنم نمی‌تونم بمونم.» به نظر می‌رسد این فیلم هم در امتداد دیگر ساخته‌های بهنام بهزادی و دل مشغولیش قرار می‌گیرد. فیلم نیم نگاهی به مساله قدرت دارد. پوریا رحیمی سام، الناز شاكر دوست، امیر جعفری، ستاره پسیانی، مهران احمدی و پیام یزدانی در این فیلم به ایفای نقش می‌پردازند.

10- «عامه‌پسند»

گفته می‌شود «عامه‌پسند» تكمیل سه‌گانه سهیل بیرقی درباره زنان است و مانند دو فیلم پیشین بیرقی محوریت كاراكترهایش با زن است. اگر چه «عامه پسند» موضوع اجتماعی‌ دارد اما فضایی كاملا متفاوت با دو فیلم قبلی این كارگردان دارد. فاطمه معتمد آریا، هوتن شكیبا و باران كوثری گروه بازیگران ساخته جدید این كارگردان را تشكیل می‌دهند. حسین جعفریان در مقام مدیر فیلمبرداری، هایده صفی‌یاری به عنوان تدوینگر، كریستف رضاعی در جایگاه آهنگساز، مهرداد میركیانی به عنوان طراح چهره‌پردازی با بیرقی در این فیلم همكاری داشتند.

11-«خون شد»

‌ به اذعان آن دسته از منتقدانی كه توانستند بخش‌هایی از فیلم جدید مسعود كیمیایی را ببینند «خون شد» توانسته نظر آنها را تامین كند و این فیلم یكی از پنج فیلم خوب كارنامه این كارگردان قدیمی تلقی می‌شود. در واقع «خون شد» همان مانیفست كیمیایی به حساب می‌آید و به سبك و سیاق همه فیلم‌های گذشته او ساخته شده با این تفاوت كه نوع پرداخت كارگردان در این فیلم متفاوت است. قصه این فیلم تركیبی از داستان دو فیلم «قیصر» و «گوزن ها»ی این كارگردان است: «مردی بعد از چند سال دوری از خانواده بر می‌گردد؛ فقط مادر و پدر در خانه بزرگ زندگی می‌كنند.» علیرضا زرین‌دست از رفقای قدیمی كیمیایی كه همكاری پیوسته‌ای هم با این كارگردان قدیمی داشته در مقام مدیر فیلمبرداری، اسحاق خانزادی در كسوت فیلمبردار، محمد قومی به عنوان طراح گریم و هایده صفی یاری در مقام تدوینگر با این فیلمساز در این پروژه همكاری دارند. ساخت موسیقی فیلم خون شد هم بر‌عهده ستار اوركی است. سعید آقاخانی، سیامك انصاری، لیلا زارع، نسرین مقانلو، هومن برق‌نورد، سیامك صفری و... گروه بازیگران این فیلم به تهیه‌كنندگی جواد نوروزبیگی با سرمایه‌گذاری صادق رنج‌كشان را تشكیل می‌دهند.

12- «روز صفر»

«فیلم قصه‌ای متفاوت از یك اتفاق ملتهب معاصر را روایت می‌كند.» این تنها خلاصه داستانی است كه از «روز صفر» فیلم اول سعید ملكان در مقام كارگردان منتشر شده است. آن طور كه در رسانه‌ها مطرح شده ماجرای فیلم اول ملكان درباره عبدالمالك ریگی رییس گروهك تروریستی است. ساعد سهیلی و امیر جدیدی دو بازیگر اصلی این فیلم به شمار می‌روند. البته سال گذشته نرگس آبیار داستانی حول موضوع عبدالمالك ریگی ساخته بود حالا باید ببینیم ملكان از چه زاویه‌ای به این شخص نگاه كرده است.

13- «آتابای»

ساخته جدید نیكی كریمی در مقام كارگردان به نام «آتابای» یك فیلم به زبان آذری است كه شخصیت اصلی آن آتابای نام دارد و هادی حجازی فر این نقش را بازی می‌كند و كلیت قصه را هم این شخصیت در بر می‌گیرد. اما داستان فیلم درباره آدمی است كه عاشق شهرش است و همیشه تلاش می‌كند برای شهرش اتفاقات خوب بیفتد. نیكی كریمی در این فیلم از جواد عزتی هم بهره برده است كه برای اولین‌بار این بازیگر در این فیلم به زبان آذری صحبت می‌كند. یكی دیگر از نقش‌های كلیدی این فیلم را سحر دولتشاهی بر عهده دارد. نیكی كریمی در مقام تهیه‌كننده و كارگردان در این فیلم نقش دارد و بازی نكرده است. او همچنین تنها زن فیلمساز جشنواره امسال به حساب می‌آید.

14 -‌ «شنای پروانه»

محمد كارت اولین فیلم سینمایی خود را «شنای پروانه»مضمون اجتماعی و تلخ انتخاب كرده و توانسته به پشتوانه رسول صدرعاملی به عنوان تهیه‌كننده و محمد صادق رنجكشان در مقام سرمایه‌گذار را بسازد. حالا هم در دو بخش جشنواره فیلم فجر هم سودای سیمرغ و هم بخش نگاه نو (فیلم اولی) فیلمش نمایش داده می‌شود. در خلاصه داستان كوتاهی كه از فیلم منتشر شده آمده كه «در جنوب شهر، شنای پروانه توفان به پا می‌كند.» این كارگردان جوان در اولین تجربه فیلمسازی بلند خود با بازیگران مطرحی چون جواد عزتی، طناز طباطبایی، امیر آقایی، پانته آ بهرام و علی شادمان همكاری داشته است.

15 – «خورشید»

دهمین فیلم مجید مجیدی با تهیه‌كنندگی مشترك امیر بنان و مجید مجیدی «خورشید» نام دارد . مساله «خورشید» كودكان كار است كه این روزها در جامعه و شبكه‌های مختلف اجتماعی در باره آن زیاد صحبت می‌شود و به نوعی مساله اجتماعی به حساب می‌آید. فیلمنامه «خورشید» را مجید مجیدی و نیما جاویدی نوشته‌اند و هومن بهمنش در مقام فیلمبردار در این فیلم همكاری داشته در ضمن كیوان مقدم طراحی صحنه خورشید را انجام داده است.

16- «ارتش سری»

فیلم «خوب بد جلف 2- ارتش سری» به كارگردانی پیمان قاسم خانی با بازی پژمان جمشیدی، سام درخشانی، حامد كمیلی، ریحانه پارسا، گوهر خیراندیش، فرهاد آییش، امیرمهدی ژوله، مارال فرجاد و شكیب شجره یكی از فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره امسال است كه در ادامه فیلم قبلی این كارگردان قرار می‌گیرد و با حال و هوای كمدی ساخته شده است.

17- «تومان»

به نظر می‌رسد سومین فیلم مرتضی فرشباف با نام«تومان» كه با تهیه‌كنندگی سعید سعدی ساخته شده از فضای تازه‌ای برخوردار است. داستان راجع به جوانانی است كه تلاش دارند با میانبر طبقه‌ای كه به آن تعلق دارند را عوض كنند و برای دستیابی به هدف‌شان به قمار روی می‌آورند. فیلمی كه بر خلاف دو فیلم گذشته فرشباف مخاطبان عام را هدف قرار داده است. كارگردان اثر معتقد است پروژه تومان بسیار سنگین است و حتی بعید می‌داند بار دیگر شانس كار كردن چنین فیلمی را به دست بیاورد. در فیلم «تومان» مجتبی پیرزاده و پردیس احمدیه به ایفای نقش پرداخته‌اند.

18 –‌ «آن شب»

شهاب حسینی، امیرعلی حسینی، آرمین مهر، گلبرگ خاوری و علی كوششی بازیگران فیلم «آن شب» نخستین فیلم بلند كوروش آهاری را تشكیل می‌دهند. داستان این فیلم درباره یك زوج ایرانی در امریكاست كه در یك هتل محبوس شده‌اند در حالی كه نیروهای بیگانه‌ای آنها را وادار می‌كند كه با رازهایی كه از هم پنهان كرده‌اند روبه‌رو شوند.

19- «پوست»

«پوست»اولین فیلم سینمایی برادران ارك هم در بخش نگاه نو جشنواره امسال نمایش دارد و هم در بخش سودای سیمرغ. پیش از این فیلم‌های كوتاه این دو برادر بهمن و بهرام ارك با نام «حیوان» در محافل مختلف هنری داخلی و خارجی درخشید و جوایز مختلفی هم دریافت كرده. حالا قصه «پوست» یك داستان عاشقانه دارد كه با الهام از افسانه‌های محلی در فضایی آمیخته با سحر و جادو برای مخاطب تعریف می‌شود. بازیگران شناخته شده‌ای در این فیلم حضور ندارند و فیلم زبان تركی دارد.

20-«دوزیست»

فیلم «دوزیست» به كارگردانی برزو نیك‌نژاد و تهیه‌كنندگی سعیدخانی از داستانی اجتماعی برخوردار است. عكس‌هایی كه از فیلم منتشر شده حكایت از فضایی تلخ بر فیلم دارد. جواد عزتی، هادی حجازی‌فر، ستاره پسیانی، مجید نوروزی، الهام اخوان، پژمان جمشیدی، مانی حقیقی و سعیدپورصمیمی جمع بازیگران «دوزیست» را تشكیل می‌دهند. خلاصه این فیلم در رسانه‌های این گونه روایت شده كه «حمید: دوزیسته دیگه، نره زیر آب كه، میره زیر دست و پا له میشه.».از برزو نیك‌نژاد فیلم‌های «زاپاس» و «لونه زنبور» طیف مخاطبان بیشتری را با خود همراه كرده بود.

21- «سینما شهر قصه»

كیوان علی محمدی را اهالی سینما به عنوان فیلمساز تجربی با رویكرد غیرمتعارف می‌شناسند. اما گویا فیلم «سینما شهر قصه»او از مضمون اجتماعی بارگه‌های كمدی برخوردار است: «داوود تكنسین تعمیر آپارات عاشق سینمای فیلمفارسی است.» در فیلم سینما شهر قصه، مرحوم جمشید مشایخی، در كنار سیاوش مفیدی، هدیه تهرانی، حامد كمیلی، ‌بابك كریمی، آناهیتا درگاهی، ‌علی اوجی و فرخ نعمتی به ایفای نقش پرداختند.

22-«ابر بارانش گرفته»

فیلم سینمایی «ابر بارانش گرفته» چهارمین فیلم بلند مجید برزگر بر اساس داستان و فرم متفاوت ادامه فیلم‌های پیشین این كارگردان قرار می‌گیرد: «سارا، پرستار ۳۵ ساله و مجرب، به بیمارانش كمك می‌كند تا آرام شوند. حتی آنها كه امیدی به زنده ماندن‌شان نیست.» فیلم نامه این قصه توسط خود برزگر و آرمان خوانساریان نوشته شده و تهیه‌كنندگی اثر را خود برزگر عهده‌دار است. نازنین احمدی، مزدك میرعابدینی، علی ثانی‌فر و ارشیا نیك‌بین بازیگران اصلی فیلم هستند.

................ هر روز با کتاب ...............

هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...
هنگام خواندن، با نویسنده‌ای روبه رو می‌شوید که به آنچه می‌گوید عمل می‌کند و مصداق «عالِمِ عامل» است نه زنبور بی‌عسل... پس از ارائه تعریفی جذاب از نویسنده، به عنوان «کسی که نوشتن برای او آسان است (ص17)»، پنج پایه نویسندگی، به زعم نویسنده کتاب، این گونه تعریف و تشریح می‌شوند: 1. ذوق و استعداد درونی 2. تجربه 3. مطالعات روزآمد و پراکنده 4. دانش و تخصص و 5. مخاطب شناسی. ...